Kryeministri i Izraelit Benjamin Netanyahu në një fjalim drejtuar kombit deklaroi se kishte «ndërprerë procesin legjislativ për të arritur një konsensus më të gjerë. Nuk mund të kemi luftë civile”.
Vendimi vjen pas muajsh të tërë protestash masive që arritën kulmin këtë javë.
Lajmi u bë i ditur nga agjencia “The Times of Israel”, duke cituar deklaratën për shtyp të kryeqeveritarit.
Netanyahu deklaroi se është i vetëdijshëm për tensionet në rritje në shoqërinë izraelite dhe vullnetin për t’i zgjidhur ato.
Madje, “Bibi” pretendon se ekziston një “pakicë ekstremiste” që po “shqyen Izraelin”.
Ai kërkoi ndalimin e refuzimeve në rritje për të shërbyer në forcat rezervë të IDF-së, duke thënë se ai nuk është i gatshëm të copëtojë vendin.
Kryeministri thotë se ka bërë thirrje në mënyrë të përsëritur për dialog mbi planin e rinovimit dhe thotë se “nuk duhet të ketë një luftë civile”, duke thënë se ka një krizë të rëndë në shoqërinë izraelite.
“Kur ka një opsion për të shmangur luftën civile përmes dialogut, unë marr një pushim për dialog”, thotë ai.
Në përmbyllje, “Bibi” shtoi se leximet përfundimtare të projekt-ligjit për emërimet gjyqësore do të shtyhen për në seancën e ardhshme të Knesset-it (Parlamentit).
Ai thotë se “shumica” e aleatëve të tij e mbështesin masën, duke shtuar se rishikimi do të përmbushet në një formë ose në një tjetër.
Knesset mbyllet për festat hebraike në fillim të prillit, të gjitha të shtyra për në maj.
“Vetëm i ngrirë”, specifikon Ben-Gvir “plani ynë përfundimisht do të miratohet”.
Dhe shton se në këmbim ka arritur të marrë lëshimin e dritës jeshile për krijimin e një Garde Kombëtare nën urdhrat e tij të drejtpërdrejtë.
Për 12 javë protestuesit kanë dalë në rrugë për të kundërshtuar planin e qeverisë për të riformuar rregullat gjyqësore.
Pakënaqësia u intensifikua të dielën pasi Netanyahu shkarkoi Ministrin e Mbrojtjes që kishte kritikuar planin e tij.
Universitetet u mbyllën në shenjë proteste dhe drejtuesit e sindikatave nisën një grevë të përgjithshme që kërcënon të paralizojë kombin.
Pasojat po shtrihen edhe përtej kufijve të Izraelit, duke shkaktuar shqetësim tek investitorët, hebrenjtë amerikanë me ndikim dhe aleatët e huaj të Izraelit, përfshirë Shtetet e Bashkuara.
Koalicioni qeverisës i Netanyahut, krahu i djathtë dhe më konservatori fetar në historinë e Izraelit, thotë se gjyqësori i ka dhënë vetes autoritet më të madh gjatë viteve.
Qeveria gjithashtu pretendon se Gjykata e Lartë nuk është përfaqësuese e diversitetit të shoqërisë izraelite.
Në ndryshimet e saj të propozuara gjyqësore, qeveria po përpiqet fillimisht të ndryshojë përbërjen e një komiteti prej nëntë anëtarësh që zgjedh gjyqtarët për gjykatën.
Propozimi do t’u jepte përfaqësuesve dhe të emëruarve të qeverisë një shumicë automatike në komitet, duke lejuar efektivisht qeverinë të zgjedhë gjyqtarët.
Qeveria gjithashtu dëshiron të frenojë atë që e quan tejkalimin e Gjykatës së Lartë duke kufizuar në mënyrë drastike aftësinë e saj për të goditur ligjet që ajo i konsideron jokushtetuese.
Negociatat e mundshme
Yair Lapid, i vetmi politikan që ka arritur të mposht Netanyahun në 13 vitet e fundit, është gati të negociojë për të sjellë ndryshime në rregulla.
Avigdor Lieberman, i cili ishte shefi i kabinetit dhe aleat i Bibit përpara se të bëhej kundërshtar i saj, paralajmëron se lëvizja e kryeministrit është taktike dhe synimi i tij mbetet miratimi i ligjeve pa ndërmjetësim.
Shtëpia e Bardhë deklaron menjëherë se në këtë pikë “pritet një kompromis”.
Bibi, siç Netanyahu ka nofkën, përsërit se çështja e korrupsionit në vazhdim ndaj tij është një grusht shteti gjyqësor për ta larguar nga pushteti.
Tezë e mbështetur dhe nga më besnikët e tij.
Alertat për incidente
Thirrjeve të ekstremit të djathtë në rrjete sociale janë përgjigjur bandat e frymëzuara nga reperi Hija dhe ultrat racistët e La Familia, mbështetës të Beitar Jerusalem.
“Dilni me armë, thika, me traktorë”, shkruajnë organizatorët.
Policia ngre nivelin e gatishmërisë dhe Shin Bet, shërbimet sekrete të brendshme, paralajmërojnë se rreziku i sulmeve kundër demonstruesve antiqeveritarë është real.
Demonstratat e deritanishme kanë qenë kryesisht jo të dhunshme, me policinë që gjatë trazirave ka përdorur idrantët për të liruar autostradat kryesore të bllokuara nga protestuesit në javët e fundit.
Çfarë thonë kundërshtarët e planit?
Kritikët thonë se ndryshimi i propozuar do të vendoste pushtetin e pakontrolluar në duart e qeverisë së asaj kohe, do të hiqte mbrojtjen që u ofrohej individëve dhe pakicave dhe do të thellonte ndarjet në një shoqëri tashmë të përçarë.
Ata gjithashtu kanë frikë se Netanyahu, i cili po gjykohet me akuza për korrupsion, mund t’i përdorë ndryshimet për t’u çliruar nga problemet e tij ligjore.
Fronti që kundërshton legjislacionin, i cili përfshin izraelitët kryesisht nga qendra dhe e majta, argumenton se rishikimi do t’i jepte një goditje vdekjeprurëse pavarësisë së gjyqësorit, të cilin ata e shohin si kontrollin e vetëm mbi pushtetin e qeverisë.
Ata thonë se legjislacioni do ta ndryshonte sistemin izraelit nga një demokraci liberale me mbrojtje për pakicat në një tirani të sundimit të shumicës.
Ku qëndron Benjamin Netanyahu?
Në të kaluarën, Netanyahu, kryeministri aktual i Izraelit, ishte një mbrojtës i vendosur i pavarësisë së gjykatave.
Emërimi i tij i fundit i Yariv Levin, një udhëheqës i rishikimit gjyqësor, në rolin e ministrit të drejtësisë sinjalizoi një kthesë, edhe pse Netanyahu premtoi publikisht se çdo ndryshim do të matej dhe do të trajtohej me përgjegjësi.
A ka vend për kompromis?
Politikanët që drejtonin planin thanë se ishin të përgatitur të bisedonin dhe një grup akademikësh dhe ligjvënësish, ndërkohë, u takuan në prapaskenë për javë të tëra për të gjetur një kompromis.
Më 15 mars, qeveria hodhi poshtë një kompromis nga Issac Herzog, presidenti i Izraelit, i cili u shkarkua nga Netanyahu menjëherë pasi u publikua.
Në terma të gjerë, përçarja në shoqërinë izraelite i ka ndarë njerëzit në dy grupe: ata që duan një shtet më laik dhe pluralist dhe ata me një vizion më fetar dhe nacionalist.
Për kritikët e saj, Gjykata e Lartë shihet si bastioni i fundit i elitës laike, centriste, që rrjedh nga hebrenjtë evropianë, të cilët dominuan shtetin gjatë dekadave të tij të hershme.
Hebrenjtë fetarë, veçanërisht ultra-ortodoksët, e perceptojnë gjykatën si një pengesë për mënyrën e tyre të jetesës.
Gjykata ka kundërshtuar shpesh disa privilegje dhe subvencione financiare për ultra-ortodoksët.
Në veçanti, gjykata hodhi poshtë një dispensacion të veçantë që lejonte hebrenjtë ultra-ortodoksë të shtynin shërbimin ushtarak në favor të studimit fetar, duke zemëruar udhëheqësit fetarë.
Opozita është drejtuar kryesisht nga centristët laikë të cilët kanë frikë se rishikimi do të kërcënojë liritë dhe mënyrën e tyre të jetesës.
Por ndoshta kundërshtimi më i rëndësishëm ndaj procesit ka ardhur nga rezervistët ushtarakë, të cilët luajnë një rol të rëndësishëm në kapacitetin ushtarak të Izraelit.
Rezervistët thonë se kanë frikë se do t’u jepen urdhra të paligjshëm ushtarakë nëse Gjykatës së Lartë i mungon fuqia për të shqyrtuar në mënyrë adekuate veprimtarinë e qeverisë.
Dhe ata kanë frikë se do të akuzohen në gjykatat ndërkombëtare nëse sistemi i drejtësisë izraelite perceptohet si shumë i dobët për të ndjekur penalisht ushtarët.
Udhëheqësit ushtarakë kanë paralajmëruar se një rënie në rezervistët, të cilët përbëjnë një pjesë kyçe të korpusit të pilotëve të forcave ajrore, së shpejti mund të ndikojë në kapacitetin operacional të ushtrisë.
Ministri i Mbrojtjes, Yoav Gallant, bëri thirrje të shtunën për ndalimin e ndryshimeve gjyqësore.
Ai u shkarkua të dielën nga Netanyahu, zyra e të cilit njoftoi shkarkimin në një deklaratë me një rresht.
Por shqetësimet vazhdojnë mes drejtuesve ushtarakë, të cilët kanë thënë privatisht se shqetësohen se ushtarët me kohë të plotë mund të fillojnë gjithashtu të japin dorëheqjen.
Të dielën, shefi i shtabit ushtarak, Herzi Halevi, urdhëroi të gjithë komandantët të flasin me vartësit e tyre për nevojën për të mbajtur politikën jashtë ushtrisë dhe për të ruajtur kohezionin, thanë zyrtarët ushtarakë.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
