Dështim.
Një tjetër COP ku fitojnë shumëkombëshe dhe humbet politika që sheh përtej avantazhit të saj.
“Një pikë kthese kritike për veprim të vërtetë transformues”. Këto janë fjalët që Mbreti Charles III i Anglisë shpresonte si rezultat i COP-it të Dubait.
Ama deklaratat duhet të jenë në përputhje me qëllimet, të cilat nga ana tjetër duhet të gjejnë koherencë në veprime.
Kjo duhet të jetë gjithmonë e vërtetë, aq më tepër kur flasim për krizën klimatike që po kërcënon mbijetesën e specieve njerëzore.
Nuk është momenti për të thënë “më mirë kaq se hiç fare”.
Ekziston një nevojë urgjente për një ndryshim të thellë dhe radikal paradigme që braktis ndjekjen e kapitalit dhe fitimit dhe synon një mirëqenie autentike dhe të përhapur për të gjithë njerëzit në planet.
Megjithatë, vendimmarrësit në COP, edhe një herë preferuan dialektikën komode provinciale, ndoshta duke e fshehur pas fjalëve teknike që janë të vështira për t’u deshifruar, apo deklaratave të zëshme të angazhimit, por kaq.
Cop28 duhej të shënonte fillimin e fundit të karburanteve fosile.
Të ndalohej djegia e rezervave ekzistuese të qymyrit, naftës dhe gazit.
Sipas shkencëtarëve, ky është i vetmi skenar që do të lejonte mbajtjen e temperaturave në +1.5 gradë Celsius.
Ende nuk është arritur një konsensus për këtë pikë, e cila është më e mprehta e Aksioneve Globale (dokumenti i buxhetit mbi progresin e bërë nga Marrëveshja e Parisit që pritet në fund të samitit).
Pas një drafti të parë në të cilin fjala eliminim u përmend disa herë, versioni i dorëzuar në ditën e fundit të samitit raporton nevojën për një eliminim gradual të qymyrit të papunuar dhe për të tjerët formulimin e butë “zëvendësim”.
Term që tregon nevojën për të shtuar përpjekjet për zëvendësimin e lëndëve djegëse fosile, pa përcaktuar shifra dhe objektiva specifike të lidhura me burimet e rinovueshme dhe duke përmendur në mënyrë eksplicite energjinë bërthamore për herë të parë në historinë e COP.
Cilido qoftë rezultati përfundimtar, ndoshta do të jetë një fitore për industrinë fosile, e cila do t’i shpëtojë.
Sa i përket fondit të humbjeve dhe dëmeve, ky është një mekanizëm i përmendur për herë të parë në vitin 2010, i krijuar përfundimisht në COP-in e fundit dhe u bë funksional në Dubai.
Fondi është krijuar si një mjet për të promovuar drejtësinë klimatike, duke kompensuar humbjet dhe dëmet e pësuar nga vendet që janë më pak përgjegjëse për ngrohjen globale, por që paguajnë çmimin më të lartë.
Ai u bë funksional me një fond prej rreth 400 milionë euro.
Deri në këtë pikë nuk ka asgjë për t’u ankuar. Po të mos ishte për faktin se humbjet nga kriza klimatike vlerësohen të kushtojnë 580 miliardë dollarë në vit nga viti 2030.
Ndaj në mënyrë proporcionale, shuma e fondit është një gjë e vogël.
Më pas ka një element tjetër që është tronditës: aktualisht ata që kanë kontribuar më shumë në fondin fillestar janë gjithashtu vendet me marrëdhëniet tregtare më të begata me industrinë fosile të Dubait.
Shkurtimisht: pastrojmë ndërgjegjen dhe ndërkohë vazhdojmë punën si zakonisht.
Për herë të parë, COP-i i Dubait theksoi ndikimet e sistemeve ushqimore dhe rolin kryesor që kanë në zbutjen dhe përshtatjen ndaj krizës klimatike.
Edhe këtu qasja konservatore për të mbështetur interesat e industrisë mbretëroi supreme.
Asnjëherë më parë nuk ka pasur një pjesëmarrje kaq të madhe të përfaqësuesve të shumëkombësheve agroushqimore që sponsorizuan shumë nga ngjarjet për ushqimin e qëndrueshëm; dhe të cilët në shumë raste morën pjesë në samit jo si vëzhgues po si delegatë të vendeve, prandaj gëzonin fuqi dhe kredibilitet më të madh në paraqitjen e kërkesave të tyre.
Deklarata e Dubait për ushqimin dhe klimën e nënshkruar nga 150 vende, si dhe plani i veprimit për eliminimin e urisë në botë, duke mbetur brenda kufirit +1,5 gradë, janë të dyja dokumente që, në synim, janë të rëndësishme.
Megjithatë, pritet ambicie më e madhe: objektiva dhe tregues specifikë për një transformim që kritikon status quo-në dhe vë theksin në diversifikimin, zinxhirët e shkurtër të furnizimit, agroekologjinë dhe barazinë.
Plani i veprimit përbëhet nga tre dokumente, shpresa është që dy të tjerat të shkojnë në atë drejtim.
Nëse versioni përfundimtar i Aksioneve Globale nuk ka veprime të qarta në lidhje me transformimin e sistemeve ushqimore, atëherë të dy dokumentet, duke qenë jo të detyrueshëm, rrezikojnë të kenë vlerën e një liste personale të qëllimeve të mira.
Këtu dështon COP dhe ndërkohë pjesë të tëra toke zhyten përgjithmonë nga uji i detit, të tjera të pushtuara nga shkretëtira dhe të tjera të shkatërruara nga dukuritë ekstreme atmosferike gjithnjë e më të shpeshta.
Marrë nga “La Stampa”, përshtatur për “Albanian Post”.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
