Evropa nën ethet e vulnerabilitetit karshi dezinformimit

Dezinformimi mbetet një temë e nxehtë për rajonin dhe gjithë Evropën, ku mbi të gjitha me luftën e fundit të shpërthyer në Ukrainë prej 24 shkurtit 2022, fraksione ruse dhe kineze e kanë bërë të qartë se po kërkojnë të ndikojnë në vend me çdo mjet, ku përfshihet doemos edhe masmedia.

Shqipëria së fundmi ka ndërmarrë hapa për të ngritur një Komision të Posaçëm për të luftuar këta faktorë të jashtëm në ndërhyrjen e demokracisë vendore, përshkruar gjerësisht edhe si Komisioni për Dezinformimin.

Megjithatë, sërish ka skeptikë të shumtë në politikë dhe opinionin e gjerë, mbi arsyet se pse është kërkuar kështu ngritja e këtij komisioni.

Për një panoramë më të gjerë, kjo është gjendja në Evropë.

Albanian Post  ka kontaktuar sa i takon çështjes me një ndër ekspertët më në zë sa i takon kërcënimeve hibride, Jakub Kalensky, i cili është zëvendësdrejtor i COI Hybrid Influence, Qendrës Evropiane për Luftën ndaj Kërcënimeve Hibride.

Përgjigja e tij fillestare është e prerë: Kam frikë se situata nuk është shumë e mirë.

Për Kalenskyn, dezinformatorët ende arrijnë shumë fitore, është ende shumë e lehtë për ta të përhapin dezinformata dhe propagandë dhe Evropa nuk po bën sa duhet për t’iu kundërvënë këtij kërcënimi.

Problemi kryesor sipas tij është te burimet – sulmuesit e informacionit po shpenzojnë shumë herë më shumë për agresionin e tyre të informacionit sesa ne po shpenzojmë për të na mbrojtur nga agresioni i tyre.

Sa i takon vulnerabilitetit, edhe aty këmbëngul: Disa nga vendet e Evropës Lindore kanë prirje të bien më lehtë pre e dezinformimit.

Por ka edhe vende të tjera (përmend rajonet Baltike), të cilat mund të bëhen shembuj në këtë fushë edhe për gjithë kontinentin, me përgatitjen e lartë që tregojnë në luftën kundër dezinformimit.

Në pikënisje megjithatë, ai e mëton rrëfimin me Ukrainën, duke shprehur një lloj optimizmi për luftën që po i bëhet propagandës ruse, fillues prej dekadash.

“Ky optimizëm duket se bazohet kryesisht në dy vëzhgime: a) që ukrainasit nuk po blejnë propagandën e Kremlinit dhe b) se Perëndimi po e ndihmon ende Ukrainën t’i rezistojë agresionit të Kremlinit” , na shpjegon Kalensky.

Ai shton po ashtu se ky optimizëm po përforcohet nga prova rrethanore që merren me padurim, si pretendimi se Rusia po humbet luftën e informacionit sepse vizitorët në një konferencë në Indi qeshën me pohimin e rremë të Ministrit të Punëve të Jashtme rus Sergei Lavrov se Rusia nuk e filloi luftën.

Mirëpo opinioni i gjerë është tjetër gjë nga sallat e mbushura me gazetarë, apo zyrtarë.

Kështu, na servir edhe disa shifra, të cilat janë shqetësuese. Disa sondazhe janë zhvilluar në 13 muajt e fundit dhe këto janë të dhënat:

Një e treta e sllovakëve u pajtuan me gënjeshtrën e sajuar dhe të shtyrë nga Rusia se Perëndimi provokoi luftën kundër Ukrainës. Në Bullgari, 26% u pajtuan; në Hungari ishte 18%. Në Itali, 17% e njerëzve fajësuan NATO-n për luftën, ndërsa 17% nuk dinin se kë të fajësonin dhe 4% fajësuan presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky. Në Gjermani, 18% e të anketuarve fajësuan Perëndimin (edhe pse sipas një sondazhi tjetër, në fakt ishte 40% – 19% u pajtuan plotësisht me deklaratën dhe 21% pjesërisht.

Këto janë sondazhe për vetëm një gënjeshtër të Kremlinit për luftën që vetëm Rusia filloi dhe vazhdon të bëjë. Ka shumë gënjeshtra të tjera dhe jo sondazhe të mjaftueshme për të mbuluar sa njerëz besojnë në to.

Gjysma e Francës thuhet se beson në të paktën një teori konspirative të lidhur me Ukrainën e përhapur nga Kremlini. Mbi një e katërta e amerikanëve thanë se besojnë se SHBA-të kanë zhvilluar një “laborator të armëve biologjike” në Ukrainë. Më shumë se dy të tretat e kanadezëve thonë se fushatat e dezinformimit rreth pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia kanë ndikuar në aftësinë e tyre për të klasifikuar informacionin rreth luftës.

Dhe kjo është vetëm në hapësirën euro-atlantike – Rusia është aktive jashtë flluskës perëndimore, ku disa argumentojnë se në të vërtetë është Perëndimi ai që po e humb luftën e informacionit.

Bota evropiane mund të duket sipas Kalenskyt jo pak herë edhe e paralizuar, për shkak se nuk po e ndihmon dot Ukrainën si duhet. Por, kur kësaj i shtohen edhe gënjeshtrat e Kremlinit dhe besimi i evropianëve në to, edhe optimizmi se lufta ndaj dezinformacionit po fitohet, venitet dhe bëhet më i vakët.

“Deri më tani, duket se e gjithë lufta e informacionit ‘ne po fitojmë’ i ngjan Zeitenwende-s gjermane: tingëllon shumë tërheqëse ta thuash, do të donim të besonim në të dhe po kërkojmë dëshpërimisht ndonjë gjurmë provë që më në fund është atje, por, në realitet, thjesht nuk po ndodh ende”, përmend më tej eksperti për Albanian Post.

Ky optimizëm dhe mendim i dëshirueshëm nuk janë vetëm të gabuara, por edhe shumë të rrezikshme.

Që nga fillimi i agresionit të ripërtërirë të informacionit të Rusisë duke filluar me Revolucionin e Dinjitetit në 2014, është parë që shumica e botës demokratike luftojnë për të reaguar ndaj kërcënimit në mënyrë adekuate dhe proporcionale.

Agjencitë qeveritare, organizatat e shoqërisë civile dhe individët që kundërshtojnë dezinformimin e Kremlinit në Evropë janë dukshëm më të mëdha se Rusia. Ata sulmohen rregullisht jo vetëm nga aktorë pro-Kremlinit, por edhe nga mundësi të ndryshme lokale, të cilët me dashje ose pa dashje lehtësojnë përpjekjet e Rusisë për dezinformim. Reagimi euroatlantik ndaj sulmit të dezinformatave të Rusisë mbetet i papërshtatshëm, madje edhe ai reagim joadekuat minohet vazhdimisht.

Ndaj, mesazhi se Perëndimi po fiton luftën e informacionit krijon vetëkënaqësi dhe dobëson më tej kundërmasat tashmë të pamjaftueshme ndaj këtij problemi, sipas Kalenskyt.

“Ne do të kemi një shans shumë më të mirë për të mposhtur më në fund propagandën e Kremlinit nëse pranojmë sinqerisht se ajo ende paraqet një rrezik si në vendet tona ashtu edhe në nivel global, se ka arritur shumë suksese dhe se ka ende vite punë të vështirë përpara për ata. prej nesh që dëshirojmë të riparojmë të paktën disa prej tyre”, përmend ai në fund.

Shqipërisë ndërkohë i mbetet të zgjedhë se si do ta luftojë këtë luftë, çfarë mjetesh do të përdore dhe cilat palë do të jenë të përfshirë.

Evropianët, amerikanët, e kanë bërë të qartë si e shohin çështjen: Në këtë, të gjithë bashkë…

Dezinformimi, ky problem madhor për Ballkanin dhe botën perëndimore – Intervistë me Jakub Kalensky, ekspert rreth kërcënimeve hibride

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.