76 protestues të vrarë në Iran, sipas IHR

Të paktën 76 protestues janë vrarë nga forcat iraniane të sigurisë gjatë 11 ditëve të trazirave të shkaktuara nga vdekja e një gruaje në paraburgim, thonë aktivistët.

Organizata e të Drejtave të Njeriut të Iranit (IHR), me bazë në Norvegji, akuzoi autoritetet për përdorimin e forcës joproporcionale dhe municionit të vërtetë për të shtypur mospajtimin.

Media shtetërore bëri me dije se numri i të vdekurve ka shkuar në 41, duke përfshirë disa personel sigurie dhe fajësoi “rebelët”.

Gjithashtu janë arrestuar edhe qindra persona, 20 prej tyre gazetarë.

“Rreziku i torturës dhe keqtrajtimit të protestuesve është serioz dhe përdorimi i municioneve të drejtpërdrejta kundër protestuesve është një krim ndërkombëtar”, tha drejtori i IHR, Mahmood Amiry-Moghaddam.

“Bota duhet të mbrojë kërkesat e popullit iranian për të drejtat e tyre themelore”.

Zyra e OKB-së për të drejtat e njeriut tha gjithashtu se ishte shumë e shqetësuar nga reagimi i dhunshëm i autoriteteve dhe u kërkoi atyre të respektonin të drejtën për të protestuar në mënyrë paqësore.

Demonstratat antiqeveritare janë përhapur në më shumë se 80 qytete dhe qyteza në të gjithë Iranin që nga funerali i Mahsa Amini më 17 shtator.

Gruaja kurde 22-vjeçare nga qyteti veriperëndimor i Saqezit kishte qenë për vizitë në kryeqytetin, Teheran, më 13 shtator kur u arrestua nga oficerët e policisë morale për dyshimin se kishte shkelur ligjin e rreptë që u kërkon grave të mbulojnë flokët me hixhab ose shami.

Ajo u rrëzua pasi u dërgua në një qendër paraburgimi për t’u “edukuar” dhe vdiq në spital pas tre ditësh në koma.

Policia tha se Amini vdiq pasi pësoi dështim të papritur të zemrës, por familja e saj e hodhi poshtë këtë dhe pretendoi se ajo ishte rrahur nga oficerët.

Protestat kundër policisë morale dhe ligjit të hixhabit të shkaktuara nga vdekja e saj u shndërruan shpejt në sfidën më serioze me të cilën është përballur struktura klerikale myslimane shiite e Iranit në vite.

Videot e postuara në mediat sociale kanë treguar gra duke djegur shamitë e tyre në zjarre dhe duke prerë flokët në publik me brohoritje dhe thirrje “Gratë, jetë, liri” dhe “Vdekje diktatorit” – një referencë për Udhëheqësin Suprem, Ajatollah Ali Khamenei.

Tonight in the city of Yazd, two women standing on top of a car throw their hijabs in the air while protesters cheer and clap, on the 11th night of unrest in Iran over the death of #MahsaAmini, 22, in morality police custody and a near total internet shutdown.#مهسا_امینی pic.twitter.com/aqaxLhtX4C

— Shayan Sardarizadeh (@Shayan86) September 26, 2022

Të hënën, protesta u raportuan në Teheran dhe një numër qytetesh të tjera, duke përfshirë Yazd, në qendër të vendit dhe Tabriz dhe Sanandaj, në veri-perëndim. Studentët dhe mësuesit në më shumë se 20 universitete gjithashtu organizuan një grevë dhe u larguan nga klasat e tyre.

“Irani Human Rights” tha se kishte regjistruar vdekjen e 76 protestuesve në 14 provinca që nga e hëna, duke përfshirë gjashtë gra dhe katër fëmijë, megjithëse paralajmëroi se kufizimet në internet po shkaktonin vonesa në raportim.

Tridhjetë e pesë nga vdekjet u raportuan në provincat Mazandaran dhe Gilan, në veri të Teheranit dhe 24 në provincat e populluara nga kurdët, veriperëndimore të Azerbajxhanit Perëndimor, Kermanshah, Kurdistan dhe Ilam, shtoi ai.

IHR tha se videot dhe certifikatat e vdekjes që kishte marrë konfirmuan se municionet e drejtpërdrejta po gjuanin drejtpërdrejt nga forcat e sigurisë ndaj protestuesve – diçka që autoritetet iraniane e kanë mohuar.

Zyrtarët iranianë kanë njoftuar gjithashtu arrestimin e më shumë se 1 mijë e 200 personave.

Faezeh Hashemi, vajza e ish-presidentit të Iranit Akbar Hashemi Rafsanjani, u arrestua nga agjentët e sigurisë të martën, njoftuan mediat shtetërore iraniane.

Hashemi është një kritike e hapur e establishmentit iranian.

Komiteti për Mbrojtjen e Gazetarëve me qendër në SHBA kërkoi lirimin e të paktën 20 reporterëve dhe blogerëve që ishin arrestuar, si dhe mbrojtës të të drejtave të njeriut, avokatë dhe aktivistë të shoqërisë civile.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.