‘Superfuqi e re’ – Ndikimi në rritje i Emirateve të Bashkuara Arabe në Afrikë

Kur Sheikh Mohammed bin Zayed al-Nahyan, president i Emirateve të Bashkuara Arabe, dërgoi disa qindra miq në një aeroport privat në provincën e Kepit Lindor për të festuar Bajramin vitin e kaluar, kjo tregoi si premtimin ashtu edhe grackat në trajtimin e një lojtari të ri të pasur në Afrikë.

Përpara qëndrimit në vendpushimin e tij privat në një nga rajonet më të varfra të Afrikës së Jugut, sundimtari i Emirateve të Bashkuara Arabe u raportua se kishte dhuruar 1 milion dollarë për të përmirësuar pistën në aeroportit, të cilin autoritetet e bënë një port ndërkombëtar hyrjeje për këtë rast.

Por pavarësisht shfaqjes së ndërsjellë të vullnetit të mirë, Afrika e Jugut nuk kishte arritur të bindte Emiratet e Bashkuara Arabe të dorëzonin vëllezërit Gupta, të akuzuar nga autoritetet e Afrikës së Jugut për grabitje të shtetit.

Guptas kishin ikur në Emiratet në vitin 2018, por rreth dy javë përpara se Sheikh Mohammed të bënte një turne në Kepin Lindor, një gjykatë në Dubai refuzoi të ekstradonte dy nga vëllezërit duke përmendur dokumentet e pasakta.

Fakti që Afrika e Jugut megjithatë hapi tapetin e kuq për Sheikh Mohammedin dhe shoqëruesit e tij është një shenjë se sa me ndikim janë bërë Emiratet e Bashkuara Arabe atje dhe në të gjithë kontinentin – dhe një ilustrim i kompleksitetit që ndonjëherë mund të sjellë ky rreshtim i ri.

Teksa Kina i pakëson kreditë për Afrikën, shteti i Gjirit i pasur me naftë është bërë një burim gjithnjë e më i rëndësishëm i investimeve të huaja.

Në vitin 2022 dhe 2023, Emiratet e Bashkuara Arabe premtuan 97 miliardë dollarë në investime të reja afrikane në energjinë e rinovueshme, portet, minierat, pasuritë e paluajtshme, komunikimet, bujqësinë dhe prodhimtarinë – tre herë më shumë se Kina, sipas fDi Markets, një kompani në pronësi të Financial Times që gjurmon ndër-projektet e gjelbërta kufitare.

Një zyrtar i Emirateve të Bashkuara Arabe i kanë thënë Financial Times se investimet e saj totale në Afrikë arrijnë në 110 miliardë dollarë, duke reflektuar “angazhimin e vendit për të lehtësuar zhvillimin dhe rritjen e qëndrueshme në të gjithë kontinentin”.

Ken Opalo, profesor i asociuar në Universitetin Georgetown në SHBA, ka thënë se teksa shumë nga këto investime nuk do të materializohen, Emiratet kanë qenë vazhdimisht një nga katër investitorët kryesorë në kontinent gjatë dekadës së fundit.

Kompanitë nga Emiratet e Bashkuara Arabe kanë përqafuar projekte në Afrikë që investitorët më të prirur ndaj rrezikut i kanë shmangur.

Afrika ka shumë “për të ofruar për sa i përket mallrave dhe mineraleve”, sipas Hamad Buamim, kryetar i qendrës kryesore tregtare të Dubait, Dubai Multi Commodities Centre, pavarësisht nga “sfidat kur bëhet fjalë për politikat dhe politikën”.

Ky mur parash po i lejon Emiratet e Bashkuara Arabe të ndihmojnë në formësimin jo vetëm të fateve ekonomike të vendeve të tyre, por në disa raste edhe të fateve politike të disa liderëve afrikanë.

Kur luftëtarët nga Fronti Çlirimtar i Popullit Tigray po kërcënonin Addis Ababa gjatë luftës civile të Etiopisë në vitin 2021, Emiratet e Bashkuara Arabe i dhanë qeverisë drone ushtarake, sipas një zyrtari të lartë amerikan dhe udhëheqësve Tigrayan.

Zyrtari i Emirateve të Bashkuara Arabe ka treguar se “mbështet institucionet dhe njerëzit e Etiopisë në vend të ndonjë partie apo individi të veçantë”.

Kur gjeneralët e Sudanit rrëzuan Omar al-Bashir në vitin 2019, Emiratet e Bashkuara Arabe ndërhynë për të shpëtuar regjimin e ri, duke dhënë më vonë njëfarë mbështetje për Forcat e Mbështetjes së Shpejtë paraushtarake në luftën civile që shpërtheu vitin e kaluar, sipas një paneli ekspertësh të OKB-së.

Emiratet e Bashkuara Arabe mohojnë fuqimisht mbështetjen e secilës palë në konflikt dhe kanë mbrojtur publikisht paqen.

Murithi Mutiga, Drejtor i Programit të Afrikës në Crisis Group, një organizatë jofitimprurëse, ka thënë se angazhimi i Emirateve të Bashkuara Arabe në vende si Sudani është pjesërisht i motivuar nga dëshira e saj për të luftuar ekstremizmin islamik.

Por, sipas tij, ka shfrytëzuar gjithashtu mundësinë për të diversifikuar ekonominë e saj me investime në sigurinë ushqimore, minerale kritike dhe energji të rinovueshme.

E gjithë kjo e bën ndikimin e saj ambivalent, sipas Mutiga.

“Kina është një fuqi e status quo-së, Rusia është një fuqi revizioniste dhe Emiratet e Bashkuara Arabe kalojnë mes të dyjave”, ka shtuar ai, duke iu referuar dy prej lojtarëve të tjerë të huaj të mëdhenj në Afrikë.

Zyrtarët perëndimorë janë të mendimit se ndikimi në rritje i Emirateve të Bashkuara Arabe dhe vendeve të tjera të Gjirit në Afrikë shton një shtresë të re kompleksiteti.

“Kjo është bota e re në të cilën ndodhemi, ku ju keni fuqi të mesme dhe fuqi globale që veprojnë në kontinent”, ka sqaruar një ish-zyrtar në administratën amerikane.

Ndërsa ndikimi i Abu Dhabit – kapitali i pasur me naftë dhe vendosësi i politikës së jashtme të Emirateve të Bashkuara Arabe – është rritur vitet e fundit, Dubai, qendra financiare dhe tregtare e rajonit, ka qenë prej kohësh një qendër e rëndësishme financiare.

Kompanitë afrikane po zgjedhin të bazohen atje për të tregtuar me pjesën tjetër të botës, sipas Buamim.

“Kjo është vendi ku Dubai i luajti vërtet mjaft mirë kartat e tij: të jetë porta për në Afrikë”.

Numri i kompanive afrikane të regjistruara në Dubai është rritur në mënyrë dramatike në dekadën e fundit, duke arritur në 26 mijë e 420 deri në vitin 2022, sipas Dhomës së Tregtisë së Dubait.

“Dubai është New York për afrikanët tani”, ka thënë Ricardo Soares de Oliveira, një profesor i politikës ndërkombëtare në universitetin e Oxford-it, i cili ka studiuar lidhjet Afrikë-Emiratet e Bashkuara Arabe.

Zyrtari i Emirateve të Bashkuara Arabe ka treguar se angazhimi në Afrikë, nga tregtia deri te siguria ushqimore dhe kundër terrorizmit, është në ndjekje të “nxitjes së një të ardhmeje të begatë të bazuar në përfitimin reciprok”.

Por disa e shohin hyrjen e Emirateve të Bashkuara Arabe në Afrikë si pjesë e një vizioni më të madh për të zotëruar më shumë pushtet në skenën botërore.

Saad Ali Shire, ministër i Financave i Somaliland, republika e shkëputur në të cilën biznesi logjistik me bazë në Dubai DP World ka investuar shumë, nuk ka dyshime për ndikimin në rritje të Emirateve.

“Emiratet e Bashkuara Arabe janë një superfuqi e re në Afrikë”, ka ravijëzuar ai.

Marrë nga “Financial Times”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.