Ballkani Perëndimor po kthehet në vitet e 90’ta, kjo pasi që qeveria serbe në mënyrë aktive po punon në destabilizimin e Bosnje dhe Hercegovinës, Kosovës dhe Malit të Zi duke mbështetur përfaqësuesit e brendshëm dhe duke kërcënuar sovranitetin dhe integritetin territorial të tyre.

Ndërsa ndikimi rus në Ballkanin Perëndimor, ndarja e Bashkimit Evropian dhe dobësia e NATO-së po rezulton të jetë vdekjeprurëse, thuhet në shkrimin e përbashkët të anëtares së Dhomës së Lordëve në Britani të Madhe, Arminka Helic dhe deputeti konservator, Anthony Mangnall.

“Përparimi që u bë në rajon në vitet 2000 – drejt shteteve paqësore, të begata, multietnike – po zhbëhet dhe hapësira është e hapur për ngatërrestarët. Ka ardhur koha që NATO dhe BE të punojnë së bashku dhe të ndërmarrin veprime për të mbrojtur progresin që është bërë në rajon”, thuhet në artikullin e shkruar nga Helic dhe Mangnall, në Politico.

“Në shtator të këtij viti, në kufirin me Kosovën, Serbia vendosi automjete të blinduara dhe avionë luftarakë, duke sfiduar demilitarizimin e vitit 1999. Në Bosnje dhe Hercegovinë, politikanët irredentist serbë të Bosnjës, të cilët janë politikisht dhe financiarisht të varur nga Serbia, po tërhiqen në mënyrë të njëanshme dhe jokushtetuese nga institucionet e nivelit shtetëror të krijuara si rezultat i marrëveshjes së paqes të Dejtonit ndërsa kryejnë ushtrime speciale policore në një shfaqje të hapur të forcë”.

“Në Mal të Zi, Beogradi nxit ndarjet fetare, duke kontribuar në një klimë politike gjithnjë e më toksike që ka rindezur çështjet e orientimit të politikës së jashtme, përkatësisë etnike dhe besimit”.

Këto veprime destabilizuese sipas Helic dhe Mangnall janë të mbështetura të gjitha nga koncepti i “botës serbe” – një ide e ngjashme alarmante me “Serbinë e Madhe” të ish-presidentit Slobodan Millosheviç.

“Këtu mund të shihen gjurmë të qarta të viteve 1990, gjatë të cilave regjimi i Millosheviçit krijoi një sërë luftërash, që kulmuan me spastrim etnik dhe gjenocid”.

Prandaj sipas tyre rajoni duhet të trajtohet si një tërësi koherente dhe politika perëndimore duhet të marrë parasysh se krizat dhe tensionet në Bosnje dhe Hercegovinë, Kosovë dhe Mal të Zi janë të gjitha të lidhura dhe se mbështetja tek Serbia si një shtyllë e stabilitetit në Ballkanin Perëndimor është, fatkeqësisht, një politikë e gabuar.

Serbia nuk është më një aleate ndihmuese në zgjidhjen e problemeve politike në Ballkan, përkundrazi, është shkaku kryesor i tensioneve. Prandaj, qasja e perëndimit sipas tyre duhet të kalojë në atë të kontrollit, duke kërkuar llogari nga Presidenti i Serbisë Aleksandar Vuçiç dhe qeveria serbe për provokimin e destabilitetit.

Së dyti, NATO duhet të sigurojë që prania e saj në rajon të jetë mjaft e konsiderueshme për të vepruar si një pengesë ndaj dhunës.

“Kjo do të thotë rritje e numrit të trupave. Kosova gjithashtu duhet të pranohet në programin e Partneritetit për Paqe të NATO-s së bashku me Bosnjën dhe të mirëpritet në NATO sa më shpejt të jetë e mundur”.

Së treti, BE-ja duhet të zgjohet nga kërcënimi në kufijtë e saj. Fjalët e sjellshme nuk do të na çojnë askund. Një përgjigje e fortë e mbështetur nga kërcënimi i sanksioneve është i vetmi mesazh që mund të kryej punë.

“Kërcënimet e dhunës, nacionalizmit etnik dhe mohimit të gjenocidit duhet të përballen me dënim të qartë dhe të shpejtë në vend të heshtjes së zakonshme të sikletshme të BE-së. As deklaratat nuk duhet të vazhdojnë të mbahen në gjuhën e ‘të dyja palëve’”.