“Durimit i ka ardhur fundi, s’ka më lojëra – kush saboton marrëveshjen ka izolim dhe pasoja” – letra e diplomatëve ndërkombëtarë që qëndrojnë prapa hartimit të dokumenteve

Dy ditë para takimit të Ohrit në Maqedoninë e Veriut Albanian Post sjellë një editorial të shkruar nga diplomatët ndërkombëtarë që janë marrë me përpilimin e dokumenteve nga propozimi franko-gjerman – tashmë Marrëveshja për Rrugën drejt Normalizimit ndërmjet Kosovës dhe Serbisë – e deri te udhërrëfyesi për implementim.

Gjuha e editorialit është e ashpër dhe me tone kërcënuese për cilindo nga liderët që refuzon të jetë konstruktiv dhe bashkëpunues sa i takon pajtimit që pritet të arrihet me 18 mars.

AP kishte publikuar edhe me 13 tetor një shkrim brenda këtij formatit të njëjtë, të një diplomati të përfshirë në proces, por që preferonte anonimitet për shkak të pozitës.

Shkrimi i plotë dhe pa ndërhyrje:

Pse jemi kaq agresivë në insistimin tonë që Serbia dhe Kosova duhet ta pranojnë patjetër marrëveshjen?

Krizat e njëpasnjëshme të vitit 2022 e kanë zbehur besimin tonë në konstruktivitetin e Aleksandër Vuçiç dhe Albin Kurtit dhe tani në komunitetin perëndimor ka dyshime serioze nëse ata vërtet janë partnerët që na duhen.

Lojërat me polici speciale (Kurti) dhe mobilizim e lëvizje trupash ushtarake (Vuçiç-i), pastaj aventurat e panevojshme administrative (Kurti) dhe militarizimi i barrikadave (Vuçiç-i), për ne, ishin tregues të qartë që të dy liderët kanë tregtuar me tensione.

Gjatë muajve shtator-tetor 2022, në komunitetin perëndimor shumica prej nesh flisnim vetëm për karota. Ishim të bindur që propozimi ynë dhe pakoja përcjellëse ekonomike, si një përpjekje e sinqertë e jona për të gjetur emëruesin më të vogël të përbashkët, do të përqafohej nga të dyja palët. Zhvillimet e nëntorit dhe dhjetorit treguan që ishim naivë.

Kurti fliste vetëm për luftë, thuajse nën urdhrat e tij qëndronin të gjitha ushtritë e NATO-së, ndërkohë Vuçi֛ç-i mezi nuk priste që të përfshihej në lojëra luftash, thuajse NATO nuk ishte fare në Kosovë dhe kudo përreth Serbisë. Për ne, tani gjithçka është e qartë: Vuçiç dhe Kurti janë të bindur që ata mund të shantazhojnë Perëndimin.

E kanë shumë gabim. Durimit tonë i ka ardhur fundi.

Për herë të parë ka unitet në mes të të gjitha vendeve të BE-së dhe NATO-së, përfshirë edhe ato që nuk e kanë njohur Kosovën. Ne e dimë qartë çfarë duam dhe si e duam.

Kjo marrëveshje nuk ka të bëjë me kapitullim, siç gënjehet në Serbi, dhe as me Bosnjëzim të Kosovës, siç gënjehet në Kosovë. Si Serbia ashtu edhe Kosova trajtohen me respekt. Marrëveshja bazike është marrëveshja më e mirë e mundshme që situata e lejon: asnjëra palë nuk heq dorë nga parimet e veta thelbësorë ndërkohë përfitimet janë shumë të mëdha për të dyja palët.

Por, dhe kjo tashmë është bërë kristal e qartë, pala që e saboton procesin do të penalizohet. Gabohen ata që mendojnë që në komunitetin perëndimor ka gatishmëri për të vazhduar lojën e shantazhit të Vuçiç-it dhe Kurtit.

Nëse Albin Kurti vërtet mendon që nuk i duhet kjo marrëveshje, sepse Kosova tashmë qenka mjaftueshëm e fuqishme që vetë ta shtrijë autoritetin në veri të Kosovës atëherë ai është i lirë që ta provojë këtë. Me datë 19 le t’i nisë policët e tij drejt veriut.

Nëse Aleksandër Vuçiç vërtet mendon që nuk i duhet kjo marrëveshje, sepse Serbia qenka mjaftueshëm e fuqishme që të rikthehet në Kosovë, atëherë edhe ai është i lirë që ta provojë këtë. Me datë 19 le ta nisë ushtrinë e tij drejt Kosovës.

Por më pas, si njëri ashtu edhe tjetri, nuk duhet të ankohen për pasojat.

Nëse palët zgjedhin që të vazhdojnë me avazin e vjetër duhet të jenë shumë të vetëdijshme që Perëndimi nuk do të jetë më një vëzhgues pasiv i tregtisë së Vuçiç-it dhe Kurtit me tensione.

Në mjekësi ekziston koncepti i izolimit të tumorit në mënyrë që të mos metastazojë. Ai që saboton marrëveshjen do të trajtohet si një tumor dhe do të izolohet po njësoj. Dhe pastaj, thjesht, nuk do të merremi më me të.

Jo vetëm që nuk do të mund të përfitojë as edhe një cent të ri, por do të tërhiqen edhe ato që kemi investuar deri tani.

Kryeministri i Kosovës dhe Presidenti i Serbisë kanë përfituar nga tensionet, sepse krizat e njëpasnjëshme e kanë larguar vëmendjen nga dështimet e të dy liderëve për të zgjidhur problemet reale të njerëzve. Nuk kemi asnjë iluzion që brenda pak muajsh, pasi që të kalon dalldia e nacionalizmit bosh, njerëzit do të kthejnë vëmendjen te problemet e tyre reale dhe do të kërkojnë zgjidhje.

Kurti ka ardhur në pushtet me kauzën e një këndelljeje ekonomike dhe të drejtësisë sociale në Kosovë. Vuçiç-i qëndron në pushtet sepse mburret për rritjen e vazhdueshme të pagës mesatare në Serbi.

Shtrojmë pyetjen, pa ndihmën dhe paratë tona, si do t’i zgjidhin ato probleme? Si do ta realizojë Kurti këndelljen e premtuar ekonomike? Apo si do ta mbajë Vuçiç-i pagën mesatare?

Natyrisht që njerëzit e thjeshtë do të jenë të zhgënjyer e të mllefosur, natyrisht që do të organizohen dhe do të kërkojnë përgjegjësi. Dhe natyrisht që do ta gëzojnë përkrahjen tonë të plotë në artikulimin e atij mllefi.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.