Akull për muskujt e lënduar? Është veprimi i duhur apo jo?

Pas një stërvitjeje veçanërisht të fuqishme ose lëndimit sportiv, shumë prej nesh mbështeten në paketat e akullit për të reduktuar dhimbjen dhe ënjtjen në muskujt. Por një studim i ri i kryer së pari tek kafshët zbulon se akulli ndryshon mjedisin molekular brenda muskujve të dëmtuar në mënyra të dëmshme, duke ngadalësuar kështu shërimin.

Studimi përfshiu minj, jo njerëz, por shton provat në rritje se akulli i përdorur mbi muskujt e ngrirë pas ushtrimeve të rënda nuk është vetëm joefektive, por mund të jetë edhe kundërproduktive.

Arsyeja pse përdoret ftohja me akull është e qartë. Ai mpin zonën e prekur, zbeh dhimbjen dhe mban larg ënjtjen dhe inflamacionin, gjë që shumë atletë besojnë se ndihmon që muskujt e tyre të lënduar të shërohen më shpejt.

Por, vitet e fundit, shkencëtarët kanë filluar të hedhin dyshime mbi përfitimet e supozuara nga përdorimi i akullit.

Në një studim të vitit 2011, për shembull, njerëzit që patën këputje të muskulit dhe përdorën akull ndien po aq dhimbje në këmbë më vonë sa ata që e lanë këmbën e tyre të lënduar pa akull dhe gjithashtu ata nuk ishin në gjendje të rifillonin punën ose aktivitetet e tjera më shpejt.

Në mënyrë të ngjashme, një përmbledhje shkencore e vitit 2012 doli në përfundimin se atletët që ftohnin muskujt pas ushtrimeve të forta ose, ata që zhyteshin në banja akulli, rifituan forcën dhe fuqinë muskulore më ngadalë se shokët e tyre të skuadrës  të cilët nuk kishin përdorur ftohjen.

Një tjetër studim i vitit 2015 mbi stërvitjen me pesha zbuloi se burrat që aplikonin rregullisht pako akulli pas stërvitjeve zhvilluan më pak forcë, përmasa dhe qëndrueshmëri muskulorë sesa ata që u rikuperuan pa akull.

Por pak dihet se si akulli me të vërtetë ndikon në muskujt e lënduar dhe të dëmtuar në një nivel mikroskopik. Çfarë ndodh brenda atyre indeve kur i vendosim akullin dhe si ndikon në ndonjë ndryshim molekular atje dhe mundësisht pengon rikuperimin e muskujve?

Kështu, për studimin e ri, i cili u botua në mars në “Journal of Applied Physiology”, studiuesit në Universitetin Kobe në Japoni dhe institucione të tjera, të cilët prej kohësh ishin të interesuar për fiziologjinë e muskujve, mblodhën 40 minj meshkuj të rinj, të shëndetshëm. Më pas, duke përdorur stimulimin elektrik të këmbëve të poshtme të kafshëve për të kontraktuar muskujt e tyre në mënyrë të përsëritur, ata simuluan, në fakt, një ditë të zgjatur, rraskapitëse dhe në fund të fundit të ngjashme me atë që pësojnë muskuj në palestër.

Muskujt e brejtësve, si yni, përbëhen nga fibra që shtrihen dhe tkurren me çdo lëvizje. Nëse i mbingarkoni ato fibra gjatë aktiviteteve jo të zakonshme ose të vështira, ato dëmtohen. Pas shërimit, muskujt e prekur dhe fibrat e tyre duhet të bëhen më të fortë dhe më të aftë për t’i bërë ballë të njëjtave forca herën tjetër që do të stërviteni.

Por ishte vetë procesi i shërimit që i interesonte studiuesve tani, dhe nëse përdorimi i akullit do ta ndryshonte atë. Kështu ata mblodhën mostra të muskujve nga disa kafshë menjëherë pas stërvitjeve të tyre të simuluara dhe më pas lidhën pako të vogla akulli në këmbët e rreth gjysmës së minjve, ndërsa pjesën tjetër e lanë pa ftohje.

Shkencëtarët vazhduan të mbledhin mostra të muskujve nga anëtarët e të dy grupeve të minjve çdo disa orë dhe pas disa ditësh pas pseudo-stërvitjes së tyre, për dy javët e mëtejshme.

Më pas ata shqyrtuan në mënyrë mikroskopike të gjitha indet, me një fokus të veçantë në atë që mund të ndodhë me qelizat inflamatore. Siç e dinë shumica prej nesh, inflamacioni është përgjigja e parë e trupit ndaj çdo infeksioni ose dëmtimi, me qelizat imune pro-inflamatore që nxitojnë në zonën e prekur, ku luftojnë mikrobet pushtuese ose pastrojnë pjesët e dëmtuara të indeve dhe mbeturinave qelizore.

Qelizat anti-inflamatore më pas hyjnë, duke qetësuar gërvishtjen inflamatore dhe duke inkurajuar formimin e indeve të reja të shëndetshme. Por inflamacioni shpesh shoqërohet me dhimbje dhe ënjtje, të cilat shumë prej njerëzve natyrisht nuk iu pëlqejnë dhe përdorin akullin për t’i lehtësuar.

Duke parë muskujt e këmbës së miut, studiuesit panë prova të qarta të dëmtimit të shumë fibrave të muskujve. Ata vunë re gjithashtu, në indin që nuk ishte kishte pasur akull, një grumbullim të shpejtë të qelizave pro-inflamatore.

Brenda disa orësh, këto qeliza filluan të shtynin me zell mbetjet qelizore, derisa, në ditën e tretë pas kontraktimeve, shumica e fibrave të dëmtuara ishin pastruar. Në atë moment, u shfaqën qelizat anti-inflamatore, së bashku me qelizat e muskujve që rindërtojnë indet, dhe në fund të dy javëve, këta muskuj u shfaqën plotësisht të shëruar.

Nuk ndodhi kështu në muskujt ku ishte vendosur akulli. Aty rikuperimi dukej dukshëm i vonuar. U deshën shtatë ditë në këto inde për të arritur të njëjtat nivele të qelizave pro-inflamatore si në ditën e tretë të muskujve të pa ftohur, me të njëjtin pastrim dhe lëvizjen e qelizave anti-inflamatore në mënyrë të ngjashme. Edhe pas dy javësh, këta muskuj shfaqën shenja të vazhdueshme molekulare të dëmtimit të indeve dhe shërimit jo të plotë.

Kështu që tani për tani, gjetjet e studimit sugjerojnë, se muskujt e dëmtuar dinë të shërohen dhe përgjigja jonë më e mirë është të qetësohemi dhe t’i lëmë paketat e akullit në frigorifer.

Marrë nga “New York Times”, përshtatur për Albanian Post

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.