William Burns, një drejtor i CIA-s me fuqi të pazakonta

Për të shënuar 20 vjetorin e pushtimit të Irakut të udhëhequr nga Amerika, drejtori i CIA-s, William J.Burns, qëndroi në hollin e selisë dhe u përpoq të debatonte me dështimet e inteligjencës së paraluftës që e përndjekin ndërtesën edhe sot e kësaj dite.

Duke iu drejtuar rreth 100 zyrtarëve, më 19 mars, Burns pranoi sesi agjencia gaboi në mënyrë katastrofike në vlerësimin e saj se Iraku kishte armë të shkatërrimit në masë.

Por ai vuri në dukje, sipas dy personave të pranishëm, se faji ishte i përhapur kudo.

Fajtorët përfshinin Shtëpinë e Bardhë të drejtuar nga Bush, si dhe Departamentin e Shtetit –ku Burns shërbente në atë kohë si zyrtar i lartë. DASH madje kishte besim të pajustifikuar se mund të prishte planet e pushtimit.

Veçanërisht Burns shtoi se “ne kemi mësuar nga ai mësim i vështirë”.

“Inteligjenca që agjencia dhe të tjerët grumbulluan mbi planet e Rusisë për të pushtuar Ukrainën”, tha ai, “qëndrojnë si një shembull i fuqishëm i kësaj”.

“Ai na mundësoi të japim një paralajmërim të fortë, të vendosur dhe të sigurt, për të ndihmuar ukrainasit të mbrohen dhe të ndihmojmë presidentin të forconte një koalicion të fortë”.

Tabloja ishte një kujtesë se Burns, 67 vjeç, ka qenë për dekada një aktor thuajse i gjithë pranishëm në skenën e politikës së jashtme amerikane, pasi i ka shërbyer çdo presidenti demokrat dhe republikan që nga Ronald Reagan, me përjashtim të Donald J. Trump.

E megjithatë momenti vetëm la të kuptohet se si Burns, një figurë kyçe në mbështetjen e Ukrainës nga administrata Biden, ka grumbulluar ndikim përtej shumicës.

Ngjitja e tij është një kthesë e pamundur për një figurë të matur me sy të kujdesshëm, flokë të thinjur dhe mustaqe të shkurtuara, një lloj që mund ta imagjinoni lehtësisht kur lexoni një roman të John Le Carre.

Ndikimi i mandatit të tij dy-vjeçar ka qenë sa gjithëpërfshirës aq edhe delikat.

CIA e demoralizuar dhe e margjinalizuar gjatë viteve të Trump nga një president, i cili tha publikisht se ai besonte te Putin-i mbi agjencitë e tij të inteligjencës, ka hyrë në një periudhë prestigji.

Si një anëtar i rrethit të brendshëm të Biden-it, i cili dikur shërbeu si ambasador në Rusi, Burns ka ndihmuar në rivendosjen e fuqisë së Amerikës ndaj Putin.

Ndonëse shefat e spiunazhit zakonisht bien në hije, administrata e Biden-it i ka vënë në qendër të vëmendjes.

Ishte Burns, dhe jo Sekretari i Shtetit Antony J. Blinken, të cilin Biden e dërgoi në nëntor 2021 në Moskë, ku nga një telefon në Kremlin drejtori foli me Putinin (i cili ishte në Soçi atë ditë) për një orë dhe e paralajmëroi atë të mos pushtonte Ukrainën.

Tre muaj më parë, Burns ishte në Kabul për t’u takuar me udhëheqësit talebanë dhe kështu t’i jepte legjitimitet regjimit ndërsa Shtetet e Bashkuara po tërhiqnin trupat nga Afganistani.

Burns ka bërë gjithashtu rreth 30 udhëtime jashtë shtetit gjatë dy viteve të tij si drejtor, shpesh për t’u takuar me shefat e seksioneve të agjencive dhe homologët e huaj.

Biden i kërkon shpesh Burns ta shoqërojë në konferencën e përditshme të presidentit për sigurinë kombëtare, kur presidenti ndonjëherë kërkon dhe merr opinionet e Burns për çështjet e politikës.

Në CIA-n e mëparshme drejtorët kanë luajtur një rol në politikën e jashtme amerikane, por pozicioni është parë tradicionalisht si një mbikëqyrës objektiv.

Burns, megjithatë, është i pari drejtor që ka qenë më parë një diplomat karriere (për 32 vjet). Ai flet rusisht, frëngjisht dhe arabisht.

“Ai është një djalë për të cilin ju nuk duhet t’i hapni një hartë, ose t’i shpjegoni pse turqit nuk i pëlqejnë kurdët”, tha Eric Traupe, i cili deri verën e kaluar ishte asistent drejtor për Lindjen e Afërt.

Sigurisht, mungesa e dramës në ekipin e politikës së jashtme të Bidenit mund të prodhojë gjithashtu “mendim grupor”, tha Douglas London, një ish oficer i CIA-s për shërbimet klandestine.

Si shembull, ai përmendi dështimin e administratës për të parashikuar kolapsin e shpejtë të ushtrisë afgane pasi trupat amerikane u tërhoqën nga vendi në gusht 2021.

Djali i një gjenerali me dy yje që luftoi në Vietnam, Burns ndoqi Universitetin La Salle në Filadelfia, më pas fitoi një bursë në Universitetin e Oksfordit, ku zhvilloi trurin e tij për marrëdhënie ndërkombëtare.

Ai u takua me gruan e tij të ardhshme, Lisa Carty, në vitin 1982, kur të dy u ulën në mënyrë alfabetike pranë njëri-tjetrit gjatë orientimit të shërbimit të huaj.

(Carty tani shërben si ambasadore në Këshillin Ekonomik dhe Social të Kombeve të Bashkuara.)

Burns dhe Biden njihen afërsisht që prejnjë çerek shekulli, që kur Burns ishte ambasadori i SHBA-ve në Jordani dhe Biden ishte demokrati i lartë në Komitetin e Senatit për Marrëdhëniet me Jashtë.

Ata u afruan më shumë gjatë viteve të Obamës, kur Burns ishte zëvendës-sekretar i shtetit dhe Biden ishte zëvendëspresident.

Në diskutimet për sigurinë kombëtare, Biden dhe Burns ranë dakord që të mos e shtynin në mënyrë agresive presidentin e Egjiptit, Hosni Mubarak, të jepte dorëheqjen gjatë Pranverës Arabe në 2011.

Por ata u ndanë në kryerjen e sulmeve ajrore ndaj regjimit të Gadafit në Libi dhe në bastisjen e kompleksit në Abbottabad, Pakistan, ku u strehua Osama bin Laden.

Në të dyja rastet Biden kërkoi përmbajtje dhe Burns kërkoi veprim.

Ndërsa Burns përgatitej të largohej nga shërbimi qeveritar në vitin 2014, raportoi “The Wall Street Journal” muajin e kaluar, një mik i përbashkët e prezantoi atë me Jeffrey Epstein, konsulentin financiar i cili më vonë do të dënohej për krime të shumta seksuale.

Një zëdhënëse e CIA-s tha se, Burns u takua dy herë me Epstein, të dyja herët për të diskutuar mundësitë e sektorit privat dhe nuk u socializua me të.

Në një deklaratë për “The New York Times”, Burns tha se i vjen thellësisht keq që u takua me zotin Epstein dhe nuk e dinte se kush ishte ai.

“Do të doja të kisha bërë detyrat e shtëpisë time së pari”.

Pasi Biden fitoi presidencën në vitin 2020, zyrtarët e tranzicionit e pyetën Burns nëse ai ishte i interesuar për një vend si ambasador në Japoni apo Kinë, sipas dy personave të njohur me dialogun.

Por, përpara se Burns të përgjigjej, kandidati i preferuar i Biden për CIA-n, Thomas E. Donilon, një ish-këshilltar për sigurinë kombëtare të Obamës, vendosi të mos marrë këtë detyrë.

Biden më pas u përqendrua te Burns, i cili kurrë nuk ishte rreshtuar me ndonjë kauzë partiake dhe kështu nuk do të përballej me një rrugë të vështirë për konfirmim.

Ai u konfirmua përfundimisht në Senat me një votim zanor.

Burns trashëgoi një agjenci të lëkundur nga përbuzja e hapur e Trump për komunitetin e inteligjencës, për të mos përmendur pasgoditjet e vazhdueshme të dy luftërave dhe një sulmi terrorist në tokën e SHBA-ve.

Në CIA-n e parë të Trump-it, drejtori Mike Pompeo, kishte ardhur në detyrë me një agjendë konservatore.

Zëvendësuesja e Pompeo-s, Gina Haspel, një oficere e çështjeve të karrierës, bëri një përpjekje më të vetëdijshme për të izoluar agjencinë nga tekat e Trump, thanë ish-zyrtarët, por nganjëherë përpjekjet e saj për ta zbutur atë e goditën edhe më shumë.

Rasti ishte, kur ajo lavdëroi publikisht “mençurinë” e Trump në angazhimin me Korenë e Veriut në vitin 2019 dhe kur ajo qëndroi dhe duartrokiti presidentin gjatë fjalimit të tij për gjendjen e bashkimit një vit më vonë.

Në të kundërt, CIA nën drejtimin e Burns ka treguar gjithmonë përmbajtje.

Në shkurt, inteligjenca e re e shtyu Departamentin e Energjisë të arrinte në përfundimin se virusi ka shumë të ngjarë të kishte rrjedhur aksidentalisht nga një laborator në Wuhan, Kinë.

Por departamenti e bëri këtë me “besim të ulët” dhe CIA mbetet e pabindur.

Ndërkohë, Burns e ka quajtur Kinën kundërshtarin kryesor të Amerikës, ndikimi i të cilit përshkon pothuajse çdo aspekt të misionit të mbledhjes së inteligjencës të agjencisë, nga aftësia ushtarake te ndikimi digjital e deri te blerja e burimeve minerale.

Si rezultat, drejtori ka zhvendosur departamentet e ndryshme të CIA-së lidhur me Kinën në një qendër të vetme misioni.

Nëse presidenti fiton një mandat të dytë, njerëz të afërt me administratën spekulojnë se Burns do të ishte një kandidat për të zëvendësuar Blinken, nëse Blinken zgjedh të largohet.

Burns refuzon të flasë për këtë, ashtu si edhe kolegët e tij.

Richard Armitage, miku i Burns dhe ish-eprori në Departamentin e Shtetit, tha vetëm: Çfarëdo që të kërkojë presidenti, ai do ta bëjë.

Marrë nga “New York Times”, përshtatur për Albanian Post 

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com