Zgjedhjet e Parlamentit Evropian janë një koleksion garash kombëtare.
Ato shpesh kanë më shumë rëndësi brenda vendit sesa në Bruksel apo Strasburg, duke pasur parasysh natyrën e përhapur të pushtetit dhe vendimmarrjes në BE.
Presidenti i Francës, Emmanuel Macron, e dëshmoi këtë në mënyrë spektakolare të dielën mbrëma, duke mahnitur vendin e tij dhe pjesën tjetër të Evropës kur shpalli zgjedhjet e parakohshme për Asamblenë Kombëtare në vetëm tre javë, me një votim të raundit të dytë më 7 korrik.
Macron po i përgjigjej fitores së Rassemblement National të ekstremit të djathtë të Marine Le Pen në sondazhin e Parlamentit Evropian të së dielës.
RN fitoi 31.5 për qind të votave, më shumë se dyfishi i aleancës centriste të Macron.
Duke thirrur zgjedhjet kombëtare, Macron duket sikur dëshiron të bllokojë rrugën e Le Penit drejt presidencës në vitin 2027, duke e detyruar popullin francez të vendosë nëse ata vërtet duan RN-në në pushtet.
Rezultati i atij votimi francez mund të jetë më i rëndësishëm për drejtimin e ardhshëm të BE-së sesa rezultatet e votimit të Parlamentit Evropian të dielën.
Kjo e fundit e ka zhvendosur djathtas numrin e politikës së BE-së, por jo në mënyrë vendimtare.
Deputetët populistë dhe të ekstremit të djathtë ndoshta do të përbëjnë vetëm një të katërtën e parlamentit.
Kjo është një rritje e konsiderueshme nga rreth 5 për qind që ata fituan 15 vjet më parë.
Por ata nuk po marrin asamblenë, e lëre më BE-në.
Ata janë të ndarë midis dy grupeve kryesore dhe disa partive të palidhura.
Ëndrra e një supergrupi euroskeptik që mund të rivalizojë bllokun e qendrës së djathtë dhe të qendrës së majtë, ndërmjetësit e pushtetit të parlamentit, mbetet pikërisht kjo.
Në të vërtetë, e djathta ekstreme mund të ndahet në tre grupe: radikalët e vijës së ashpër, duke përfshirë Alternativën për Gjermaninë, pragmatistët qeverisës të udhëhequr nga Giorgia Meloni dhe euroskeptikët e djathtë si Le Pen.
Për dekada, Parlamenti Evropian operoi përmes një koalicioni të madh të qendrës së majtë dhe qendrës së djathtë.
Në vitin 2024, një shumicë e shtrirë nga qendra e djathtë dhe e djathta ekstreme mund të jetë teorikisht e mundur për herë të parë.
Por nuk ka gjasa të zyrtarizohet.
Qendra e djathtë ka përjashtuar mundësinë e punës me Le Pen, e lëre më AfD-në.
Por ajo ka zhvendosur të ashtuquajturin kordon për të lejuar bashkëpunimin me Melonin, e cila ka punuar me Brukselin në vend që të përballet me të.
Kjo mund të nënkuptojë një parlament më konservator për çështje të tilla si ndryshimet klimatike dhe imigracioni.
Kordoni ka disa kohë që po shkatërrohet në të gjithë Evropën.
Deri në fund të këtij viti, 10 nga 27 shtetet anëtare të BE-së, përfshirë Francën, mund të qeverisen nga koalicione që përfshijnë ose mbështeten nga partitë populiste ose të ekstremit të djathtë.
Kryesisht, është një rast i konservatorëve që gjejnë një kauzë të përbashkët me të djathtën.
Zgjedhjet e parakohshme mund të instalojnë RN-në, një parti radikale euroskeptike me një agjendë proteksioniste dhe nacionaliste në kundërshtim me anëtarësimin në BE, në zyrën e kryeministrit brenda javësh.
Presidenti do të detyrohej të ndante pushtetin në një bashkëjetesë poshtëruese dhe ndoshta të trazuar me armikun e tij.
RN është tashmë partia më e madhe opozitare në Asamblenë Kombëtare.
Ajo ka një makineri të frikshme fushate dhe tani vrull elektoral pas fitores dërrmuese të së dielës.
Macron mund të llogarisë se gjërat vetëm mund të përkeqësohen për aleancën e tij centriste.
Humbja e saj këtë fundjavë – një elektorat bazë deri tani elastik 20-25 për qind po shpërbëhet – ka të ngjarë të nxisë një luftë midis mbështetësve të tij me ambicie presidenciale.
Partia e tij Rilindja nuk ka një shumicë parlamentare dhe ka pak perspektivë për të formuar një koalicion në kushtet aktuale.
Perspektiva e një fitoreje të afërt të RN-së mund të inkurajojë partitë e tjera të krijojnë aleanca elektorale.
Macron mund të jetë duke llogaritur se nëse RN-ja do të fitonte një sondazh të menjëhershëm, do të rezultonte kaq kaotike në qeveri sa që do të “shponte” atmosferën e pashmangshmërisë rreth një fitoreje të Le Pen në 2027.
Ai mund të argumentojë se në sistemin politik vertikal të Francës, ku presidenti mban shumicën e pushtetit, një qeveri e RN-së nuk do t’i bënte shumë dëm vendit apo BE-së.
Për shumë njerëz në Francë dhe gjetkë në BE, ky duket si një bast i dëshpëruar.
Marrë nga Financial Times, përshtatur për Albanian Post
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
