Vitamina A: Pse nevojitet dhe si ta kuptojmë kur është shumë apo pak?

Vitamina A mbron membranat qelizore, forcon lëkurën dhe mukozën, duke ndihmuar kështu edhe në parandalimin e infeksioneve të shumta dhe shtimit të pakontrolluar të indeve, ndaj me të drejtë quhet “mbrojtësi i të gjithë organizmit”.

Është veçanërisht e rëndësishme në fiziologjinë e shikimit, sepse merr pjesë në krijimin e pigmentit vizual (rodopsina), i cili gjendet në qelizat e retinës. Gjithashtu besohet se vitamina A forcon funksionin e sistemit imunitar dhe parandalon shfaqjen e disa sëmundjeve infektive.

Vitamina A është një vitaminë bazë që tretet në yndyra. Dhe nevoja ditore e një të rrituri për vitaminë A është 0,8 deri në 1,0 mg.

Funksionet e vitaminës A

Është e nevojshme për formimin e indeve kolagjene gjatë rritjes, ka një efekt mbrojtës kundër infeksioneve të përgjithshme dhe lokale, ndikon në restaurimin e epitelit të mukozave dhe epidermës së lëkurës, ka një efekt në ruajtjen e ciklit menstrual.

Gjithashtu mund të përdoret për funksionimin normal të gjëndrave, organeve të tretjes dhe mëlçisë, në uljen e nivelit të kolesterolit në pacientët me aterosklerozë.

Mungesa e vitaminës A – simptoma

Mungesa e vitaminës A reflektohet fillimisht në lëkurë dhe në sy. Shenja e parë e mungesës së kësaj vitamine mund të jetë dëmtimi i shikimit në dritë të ulët – e ashtuquajtura “verbëri e pulës”.

Më pas, lëkura ndryshon (lëkurë e ashpër dhe me zbokth). Më vonë mund të ndodhin inflamacion kronik (fyti, sinuset) ose ndryshime në mukozën.

Te fëmijët, mungesa e vitaminës A çon në ngecje të rritjes dhe formim të dobët të kockave dhe dhëmbëve. Në shtatzëni, si teprica ashtu edhe mungesa e vitaminës A mund të rezultojë në deformim të fetusit.

Steriliteti mashkullor i shkaktuar nga ndërprerja e spermatogjenezës mund të tregojë gjithashtu mungesë të vitaminës A.

Teprica e vitaminës A – simptoma

Marrja e tepërt e vitaminës A mund të çojë në helmim me këtë vitaminë dhe simptomat janë: dhimbje koke, vjellje, turbullim i shikimit, nervozizëm, përgjumje, rënie e flokëve, diarre, zmadhim i mëlçisë dhe shpretkës, ënjtje.

Njerëzit e moshuar kanë më shumë gjasa të kenë një tepricë të vitaminës A në trupin e tyre sesa të rinjtë.

Burimet e vitaminës A në ushqime

Burimet më të pasura shtazore të vitaminës A: mëlçia, vaji i mëlçisë së peshkut, të verdhat e vezëve, qumështi, gjalpi.

Burimet më të pasura bimore të vitaminës A: karotat, kungujt, pjeprat, pjeshkët, domatet, spinaqi, brokoli.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.