Josep Borrell, shefi i politikës së jashtme evropiane, pati një shpërthim kur deklaroi se si duhet të përfundojë lufta në Gaza dhe si do të zgjidhet konflikti midis Izraelit dhe palestinezëve.

Ai ishte duke folur në Universitetin Valladolid të Spanjës, ku mori një çmim nderi.

“Ne besojmë vetëm se një zgjidhje me dy shtete e imponuar nga jashtë do të sillte paqe dhe unë insistoj. Izraeli është përsëri duke e kundërshtuar këtë zgjidhje dhe për ta parandaluar atë, ata shkuan deri në themelimin e vetë Hamasit. Hamasi u financua nga qeveria izraelite për të dobësuar Autoritetin Palestinez të Fatahut”, tha ai duke iu referuar partisë së presidentit palestinez Mahmud Abbas.

Në fakt, Izraeli nuk e themeloi Hamasin dhe Autoriteti Palestinez nuk është “i Fatahut”, por Borrell nuk ka nevojë të ngatërrohet me detaje margjinale.

Ai ka një plan të rregullt që e paraqiti në një takim të këshillit të ministrave të Jashtëm të BE-së në Bruksel, ku morën pjesë edhe ministrat e jashtëm nga Arabia Saudite, Egjipti dhe Jordania dhe një përfaqësues i Ligës Arabe dhe ministri i Jashtëm izraelit, Izrael Katz.

Plani fokusohet në hapjen e rrugës për thirrjen e një konference ndërkombëtare që do të shqyrtonte se si të arrihet një zgjidhje me dy shtete për konfliktin midis Izraelit dhe palestinezëve.

Borrell kishte komente të ashpra për Izraelin.

“Çfarë zgjidhjesh të tjera kanë? Të detyrosh të gjithë palestinezët të largohen? Vrasja e të gjithëve? Mënyra në të cilën ata po shkatërrojnë Hamasin nuk është mënyra për ta bërë këtë. Ata po rrënjosin urrejtje për breza”, vijoi ai.

Një thirrje për veprim nga një shef i politikës së jashtme, i cili deri më tani nuk ka shënuar arritje të mëdha në marrëdhëniet e jashtme të BE-së.

Ideja e thirrjes së një konference ndërkombëtare për zgjidhjen e konfliktit nuk është diçka që e shpiku Borrell.

Mahmoud Abbas e sugjeroi këtë më shumë se dy muaj më parë në bisedimet me Sekretarin e Shtetit të SHBA-ve Antony Blinken.

Një mbledhje e tillë, sipas Abbas, nën kujdesin ndërkombëtar dhe veçanërisht amerikan mund të shërbejë si provë se SHBA-të janë serioze në synimin për të çuar përpara një zgjidhje me dy shtete.

Po ashtu do të mundësonte që procesi të përmbushë kushtet themelore që Autoriteti Palestinez ka kërkuar për të marrë përgjegjësinë për drejtimin e Rripit të Gazës pas luftës.

SHBA-të ende nuk kanë sinjalizuar gatishmërinë e tyre për të promovuar një konferencë të tillë ndërkombëtare, e cila në bazë të mbledhjes së saj mund ta vendosë atë në një kurs përplasjeje shpërthyese me Izraelin.

Washingtoni, i cili shpiku termin “Autoriteti Palestinez i rigjallëruar”, gjithashtu nuk ka paraqitur një plan për një rigjallërim të tillë – çfarë duhet të bëjë Abbas për të fituar vulën e miratimit të Shtëpisë së Bardhë, dhe më e rëndësishmja, nëse SHBA-të mund dhe dëshirojnë të detyrojnë Izraelin të lejojë që Autoriteti Palestinez të kontrollojë Gazën dhe në çfarë kushtesh.

Zyrtarët dhe gazetarët e Autoritetit Palestinez po raportojnë se të dërguarit amerikanë që janë takuar me Abbasin i kanë ngritur pika të ndryshme, për nevojën e emërimit të një zëvendësi me autoritet të gjerë, çlirimin e Autoritetit Palestinez nga korrupsioni dhe rekrutimin e forcave të reja në udhëheqjen e Organizatës për Çlirimin e Palestinës.

Po ashtu kanë theksuar se sido që të jetë i formuar Autoriteti Palestinez, Hamasi nuk mund të jetë partner i tij.

Në këtë pikë të fundit, zyrtarë të lartë të Hamasit kanë pasur kontakte jozyrtare me zyrtarë të lartë të PLO në një përpjekje për të arritur në mirëkuptim se si Hamasi mund të bashkohet me PLO.

Megjithatë, deri më tani, udhëheqja e Hamasit ka hedhur poshtë dy kushtet themelore që Abbas ka paraqitur për një hap të tillë: adoptimin e një qasjeje jo të dhunshme për t’i rezistuar pushtimit izraelit në vend të një lufte të armatosur dhe njohjen e rezolutave ndërkombëtare, veçanërisht të Marrëveshjes së Oslos, e cila njeh të drejtën e ekzistencës së Izraelit.

Këto kushte u refuzuan në korrik, kur krerët e fraksioneve palestineze u takuan në Egjipt për të avancuar pajtimin.

Nuk ka njohuri për ndonjë ndryshim në qëndrimin e Hamasit.

Pavarësisht kësaj, qëndrimi zyrtar palestinez ka qenë dhe është ende se gjatë dhe pas luftës, Hamasi është pjesë e pandashme e popullit palestinez dhe se si lëvizja duhet të përfaqësohet në institucionet e PLO.

Ky qëndrim mbështetet në një kontradiktë thelbësore: udhëheqja e PLO nuk ka zgjidhje për dallimet ideologjike në lidhje me një zgjidhje të përhershme të konfliktit.

Teksa PLO njeh shtetin e Izraelit dhe kërkon të realizojë një zgjidhje me dy shtete, Hamasi është në një vend krejtësisht të ndryshëm.

Më shumë se tre muaj pas luftës, Hamasi ka publikuar një dokument prej 18 faqesh të titulluar “Ky është tregimi ynë – Pse përmbysja e Al-Aksa?” një referencë për sulmin e 7 tetorit ndaj Izraelit, në të cilin të paktën 1 mijë e 200 u vranë në komunitetet kufitare të Gazës izraelite dhe mbi 200 njerëz u morën peng.

Në dokument, Hamasi shpjegon arsyet dhe rrethanat që thotë se e kanë shkaktuar organizatën të planifikojë dhe të kryejë sulmin.

Ky është një dokument politik që në fakt nuk i drejtohet audiencës palestineze, por opinionit publik arab dhe global.

Nuk ka kuptim të merremi me përshkrimet e shtrembëruara faktike të përfshira në të ose përpjekjen për të portretizuar mizoritë e tmerrshme si një “gabim” dhe madje si një dështim në kontrollin e forcave të veta.

Do të pritej që një dokument i tillë të përfshinte një vizion diplomatik për rolin politik që Hamasi parashikon.

Në pjesën e fundit të dokumentit, Hamasi paraqet tetë kërkesa, të cilat të gjitha kanë të bëjnë me domosdoshmërinë për të vazhduar luftën e tij të armatosur.

I bëjnë thirrje botës arabe dhe komunitetit ndërkombëtar që të bojkotojë Izraelin, të sjellë një armëpushim, të ndëshkojë Izraelin dhe më e rëndësishmja – të ndalojë çdo plan për të formësuar të ardhmen e Gazës bazuar në një model që kërkon pushtuesi sionist, “sepse asnjë nuk ka autoritetin për të imponuar patronazhin e tij mbi popullin palestinez, përveç vetë popullit”.

Nuk ka asnjë referencë në dokument për një partneritet me PLO, për zgjidhjen diplomatike, apo për ndonjë gatishmëri për të shqyrtuar një formulë me dy shtete.

Siç pyeti studiuesi dhe gazetari palestinez Hesham Dibsi në një artikull: A është Hamasi i aftë të arrijë një zgjidhje jashtë kornizës legjitime palestineze, apo do të vazhdojë të zhvillojë negociata të veçanta me Izraelin dhe SHBA-të nën kujdesin e Katarit?

Dibsi, i cili është shumë kritik ndaj dokumentit, e paraqet qëndrimin e Hamasit si një qëndrim që preferon “të drejtën historike mbi të djathtën politike”.

Ky është një dallim i rëndësishëm që e bën shumë të qartë pabarazinë me pozicionin e PLO.

PLO është e gatshme të miratojë zgjidhje diplomatike që do të kërkonin lëshime mbi “të drejtën historike” për të kontrolluar të gjithë Palestinën, duke përfshirë të drejtën e kthimit të të gjithë refugjatëve palestinezë.

Kurse Hamasi mendon se prevalimi i të drejtës politike ndaj çdo shteti palestinez do të ishte një humbje e të drejtave historike.

Asnjë retorikë e ndërlikuar nuk mund t’i kapërcejë këto dy pozicione ideologjike, të cilat deri më tani kanë penguar Hamasin dhe PLO-në të krijojnë një emërues të përbashkët praktik dhe të zbatueshëm, që mund të gjenerojë administratën e përbashkët të një Shteti të Palestinës që do të krijohej.

Njëherazi, për sa kohë që PLO dhe udhëheqja e saj, përfshirë udhëheqjen e Autoritetit Palestinez, këmbëngulin në një partneritet politik dhe institucional me Hamasin, thirrja për një zgjidhje me dy shtete do të mbetet e kotë.

Në këtë drejtim, kërkesa amerikane që Autoriteti Palestinez të miratojë reforma administrative për të qenë një partner në drejtimin e Gazës i bën thirrje një narrative të përshtatshme taktike.

Megjithatë, ajo injoron faktin se pa shkëputjen ideologjike të PLO nga Hamasi, veçanërisht nga Fatah, perspektivat për kanalin diplomatik janë të pakta.

Kjo është e vërtetë për sa kohë që Izraeli, SHBA-të dhe komuniteti ndërkombëtar miratojnë parimin se Hamasi nuk ka dhe nuk do të ketë vend si partner në drejtimin e shtetit palestinez, dhe sigurisht jo Gazën.

Vlen të përmendet se të gjitha ato vende, që tani kundërshtojnë Hamasin si pjesë e çdo administrate të ardhshme palestineze, mbajnë marrëdhënie diplomatike dhe ekonomike me qeveri si Libani dhe Iraku, në të cilat organizatat terroriste janë pjesë e pandashme e regjimit legjitim.

Marrë nga “Haaretz”, përshtatur për “Albanian Post”.