Ushqimet që përmirësojnë humorin – sidomos te të rriturit – në vjeshtë

Vjeshta është një stinë melankolike dhe prekëse, qoftë për shkak të shkurtimit të ditës, qoftë përmes sugjerimit për atë ndjenjën e pasigurisë që gjethet që bien sjellin me vete.

Kundërshtimi i trishtimit është i mundur para së gjithash duke zgjuar trupin dhe energjinë me aktivitet fizik, i cili është një ilaç për mendjen.

Por edhe me zgjedhjet në tryezë.

Janë disa ushqime që ndikojnë në humor, duke favorizuar pozitivitetin apo negativitetin.

Lidhja zorrë-tru është vërtetuar: qelizat nervore të zorrëve tona prodhojnë 80 deri në 90 për qind të serotoninës së trupit tonë – neurotransmetuesi që na mban në ekuilibër – dhe janë të lidhura drejtpërdrejt, nëpërmjet nervit vagus, me trurin.

Me këshillën e Stefano Erzegovesi, Psikiatrit dhe Nutricionistit, Corriere della Sera sjell ushqimet që na ndihmojnë me humorin e mirë dhe pse ato funksionojnë veçanërisht te të rriturit.

Deri kohët e fundit, besimi ishte në modë se disponimi i të rinjve varej shumë nga ushqimet si mishi, të cilat rrisin disponueshmërinë dhe përqendrimet e substancave të dobishme për prodhimin e neurotransmetuesve si serotonina dhe dopamina.

Në realitet, truri mund të marrë me bollëk të gjithë neurotransmetuesit që i nevojiten nga një dietë me bazë bimore.

Bishtajoret

Në të vërtetë, duke marrë parasysh nevojën për një marrje adekuate të fibrave për të mbajtur të shëndetshme mikrobiotën tonë (bakteret miqësore të zorrëve), është më mirë të zgjedhim që në moshë të re, proteinat bimore si bishtajore, të cilat ushqejnë më mirë mikrobiotën e cila, nga ana tjetër, kontribuon për funksionimin e rregullt të sistemit nervor.

Çdo ushqim që ju bën të tresni më ngadalë (dhe për këtë arsye stabilizon nivelet e sheqerit në gjak) është gjithashtu i shëndetshëm për qartësinë mendore dhe disponimin.

Frutat dhe perimet

Po, për doza të mira frutash dhe perimesh, ato ofrojnë minerale të rëndësishme për funksionimin e mirë të trurit, si seleniumi, magnezi dhe zinku .

Sidomos pas moshës tridhjetë vjeç, për të qenë të qetë, është e rëndësishme të rritet  konsumi i frutave dhe perimeve, të pasura me polifenole dhe fitokemikale të tjera.

Me kalimin e moshës, në mënyrë të pashmangshme ka një formim më të madh të radikaleve të lira me një fuqi të lartë oksiduese, gjë që rrit nevojën për antioksidantë: radikalet e lira mund të shkaktojnë dëme në indet e trurit, gjë që, nga ana tjetër, rrit rrezikun e stresit mendor.

Ushqimi dhe stresi

Pas moshës tridhjetë vjeçare është gjithashtu më mirë të kufizohen ushqimet që mund të aktivizojnë shumë sistemin nervor ortosimpatik, si kafeja ose ushqimet me indeks të lartë glicemik si ëmbëlsirat dhe karbohidratet e rafinuara.

Me kalimin e moshës, aftësia për të menaxhuar stresin psikologjik zvogëlohet, prandaj të gjitha ushqimet që aktivizojnë në mënyrë të papërshtatshme boshtin insulinë/kortizol kanë pasoja negative në mirëqenien mendore: shumë kafe ose një tepricë e ushqimeve të pasura me sheqerna të thjeshta kanë efekt negativ në humor dhe rezistencë ndaj stresit.

Ushqimi si rehati

Ushqimi është gjithashtu rehati, kujtesë. Por ushqimi i rehatshëm, ajo që ne mendojmë për të na gjallëruar, është shpesh diçka që bie ndesh me qëllimet e mira për të mbajtur një peshë ose shëndet të shëndetshëm.

Prandaj janë të mirëseardhura çastet e ngushëllimit të bazuara në ushqimin e vërtetë, të përgatitur me disa përbërës të mirëfilltë, të cilët lëshojnë një ndjesi komode nëse hahen me qetësi dhe përtypen mirë.

Në vend të kësaj, duhet qëndruar larg ushqimeve të hiper-rafinuara (ëmbëlsirat, patate të skuqura, ushqime të gatshme dhe industriale), të cilat sa më shpesh t’i hamë, aq më shumë do t’i hamë pa kontroll.

Një këshillë: mos e anashkaloni mëngjesin

Në moshën mbi të 30-at, zakoni i keq i anashkalimit të mëngjesit duket veçanërisht i dëmshëm për mirëqenien psikologjike: vakti i parë ka një ndikim pozitiv në disponimin e pjesës tjetër të ditës në çdo moshë.

Për mëngjes në çdo moshë është më mirë të preferoni drithërat integrale, të cilat përthithen ngadalë, japin energji dhe stabilizojnë gjendjen shpirtërore, sepse ato gjithashtu stimulojnë një prodhim të mirë të serotoninës dhe mbajnë në ekuilibër nivelet e sheqerit në gjak, pa ushqimet tipike me a indeks të lartë glicemik, të tilla si ëmbëlsira dhe biskota të bëra nga mielli i bardhë dhe sheqeri.

Brenda botës bimore ka shumë zgjedhje për humor të mirë dhe këtu janë më të mirat:

Perimet me gjethe të errëta: janë të nevojshme për vizion të mirë dhe një mendje të qartë dhe të fokusuar.

Arrat: janë një nga burimet më të pasura bimore të acideve yndyrore omega-3 dhe studime të shumta kanë treguar se si ato mbështesin funksionin e trurit dhe ulin simptomat e depresionit.

Avokado: ushqim energjik sepse përmbajnë yndyrna të shëndetshme që trurit i nevojiten për të funksionuar mirë.

Boronicat, mjedrat, luleshtrydhet dhe manaferrat: këto janë ushqimet me fuqinë më të lartë antioksiduese.

Kërpudhat: përmirësojnë ndikimin glicemik të vaktit dhe, rrjedhimisht, vëmendjen, përqendrimin dhe luhatjet e humorit. Kërpudhat gjithashtu veprojnë si një prebiotik, pasi ato promovojnë baktere të shëndetshme të zorrëve.

Të gjitha perimet si qepa, hudhra, preshi, qiqra, qepujkat dhe qepët e pranverës: përmbajnë përqendrime të larta të fibrave të shëndetshme, antioksidantë dhe flavonoideve anti-inflamatore si kuercetina, të cilat kontribuojnë në parandalimin e kancerit.

Domatet: përmbajnë shumë acid folik, i cili mund të parandalojë homocisteinën e tepërt, e cila kufizon prodhimin e neurotransmetuesve të rëndësishëm si serotonina, dopamina dhe norepinefrina.

Farat e lirit dhe farat chia: janë veçanërisht të mira për humorin sepse janë të pasura me acide yndyrore omega-3.

Edhe mollët: kanë një përmbajtje të lartë antioksidantësh dhe janë plot me fibra të tretshme, të cilat balancojnë luhatjet e sheqerit në gjak, reduktojnë përthithjen e kolesterolit dhe ushqejnë më së miri bakteret miqësore të zorrëve.

Marrë nga “Corriere della Sera”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.