‘Trump 2.0’ mund të jetë ‘sfidë e madhe’ edhe për Kosovën, por Kurti të përmbahet nga ‘komentet e papërgjegjshme’

Duke pasur parasysh fuqinë ushtarake, politike dhe ekonomike të Shteteve të Bashkuara (SHBA), ajo që ndodh atje përcakton tonin e zhvillimeve në të gjithë botën – rikthimi potencial i Donald Trumpit në Shtëpinë e Bardhë, duke marrë për bazë edhe trashëgiminë kontraverse të ish-përfaqësuesit të posaçëm, Richard Grenell, mund të jetë sfiduese edhe për Kosovën.

Përderisa shumë vëzhgues kanë ngritur dilemën se deri në çfarë mase SHBA-ja, veçanërisht nëse Trumpi rikthehet në pushtet, do të vazhdojë të shohë Kosovën si prioritet, duke pasur parasysh edhe sfidat kryesore në skenën ndërkombëtare, shumë të tjerë konsiderojnë se pavarësisht rikonfigurimit të forcave në SHBA, mbeshtetja amerikane për Kosovën do të vazhdojë.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, në një intervistë për platformën “Semafor” javën e kaluar, duke folur rreth perspektivës së një ripërsëritjeje të presidencës së paparashikueshme amerikane, deklaroi se potenciali i një skenari “Trump 2.0” u shkakton “stres dhe ankth” liderëve evropianë, kryesisht për shkak të prirjes së ish-presidentit drejt qëndrimeve ekstreme.

Alon Ben-Meir, profesor dhe njohës i politikës amerikane në Ballkanin Perëndimor, përkundër se nuk ka dyshim se nëse Trumpi rikthehet në pushtet do të jetë sfiduese për Kosovën, gjithashtu edhe për të gjitha shtetet e Bashkimit Evropian (BE), nuk beson se do të ketë ndonjë ndryshim rrënjësor në politikën amerikane ndaj Kosovës nën mandatin e dytë të Trumpit.

“Megjithatë, do të jetë e mençur nga ana e kryeministrit Kurti që të qëndrojë vigjilent dhe të jetë i përgatitur për çdo emergjencë nëse [presidenti i Serbisë, Aleksandar] Vuçiç, nis ndonjë telashe. Ai duhet të bëjë të gjitha përpjekjet për t’i ulur tensionet me BE-në”, sugjeron Ben-Meir, ndërsa shpreh drojën se Trumpi mund t’i mos i kushtojë rëndësi konfliktit midis Kosovës e Serbisë.

“Trumpi nuk ka gjasa të ndalet në konfliktin Kosovë-Serbi dhe shumë prej zhvillimeve që mund të ndodhin brenda NATO-s, të paktën në vitin e parë të presidencës, përveç nëse SHBA-të do të preken drejtpërdrejt”, nënvizon ai, derisa argumenton se frika kryesore qëndron në faktin se presidenti rus, Vladimir Putin, mund ta përdorë Trumpin për të nxitur tensione në rajon.

Rrjedhimisht, ekzistojnë shqetësime se fitorja e mundshme e Trumpit mund t’u japë frymë të re forcave populiste antidemokratike në kontinentin evropian. Gjithashtu, mbetet e paqartë se çfarë politike do të ndjekë Trumpi në rajonin e Ballkanit Perëndimor, në dritën e paralajmërimit të intelegjencës amerikane për rrezikun nga përshkallëzimi i dhunës në rajon.

“Në përgjithësi, për shkak të sjelljes shumë të paparashikueshme të Trumpit, nëse ai bëhet sërish president, nuk është diçka e mirë për Evropën apo vetë SHBA-në. Duke thënë kështu, ndihem i sigurt se pavarësisht se si mund të sillet ai, sikurse SHBA-ja, ashtu edhe BE-ja, janë sigurisht të pajisura për të përballuar çdo stuhi politike që Trumpi mund të nxisë”, shton Ben-Meir.

Megjithatë, komentet publike të kryeministrit për rrezikun nga një mandat i dytë i Trumpit – shumë liderë evropianë e kanë thënë kryesisht privatisht – vlerësohen nga njohësit e çështjeve politike jashtëzakonisht të papërgjegjshme, që mund kenë pasoja të rënda për Kosovën, posaçërisht në optikën e realiteteve të reja gjeopolitike dhe kërcënimeve të sigurisë.

Duke qenë të vetëdijshëm që do t’iu duhet të punojnë me fituesin, shumica e aleatëve evropianë përmbahen nga komentimi i drejtpërdrejtë i zgjedhjeve amerikane. E sikurse aleatët, as rivalët nuk janë duke folur hapur se çfarë rezultati do të dëshironin nga zgjedhjet në SHBA, përveç kryeministrit të Kosovës, për mbrojtjen dhe sigurinë e së cilës kujdesen SHBA-të.

Petrit Zogaj, analist politik dhe aktivist i shoqërisë civile, derisa kujton faktin se fitorja e Joe Bidenit në vitin 2021 u mirëprit nga aktorët politikë në Kosovë, posaçërisht nga kreu i ekzekutivit, i cili u pati bërë thirrje shqiptarëve në SHBA që të votojnë për Bidenin para Trumpit, vlerëson se çfarëdo perpjekje e liderëve në Kosovë për të favorizuar njërin kandidat do të ketë pasoja.

“E për këtë, përgjegjes është kryeministri Kurti – ai duhet të sigurojë që mbeshtetja amerikane të mos zbehet – veprimet e tij në 2020, kur hapur doli kundër presidentit Trump, dëmtuan dhe do të dëmtojnë interesin nacional të Kosovës, do t’i demtojnë raportet dhe mbi te gjitha, do të krijojnë nje ide që Kosova është një shtet joserioz e liderët e saj të papergjegjshëm”, potencon ai.

“Kosova është një vend i vogël ushtarakisht, politikisht e ekonomikisht, pa ndonjë peshë në politikën ndërkombëtare. Po ashtu, ende nuk jemi pranuar në organizatat ndërkombetare. Pra, mbi të gjitha, duhet një politikë e matur, që raportet që i kemi ndërtuar t’i ruajmë e t’i zhvillojmë”, shton Zogaj, derisa ngrit dyshime rreth trajektores së ndjekur nga kryeministri Kurti.

Në fakt, rreshtimi i udhëheqësit të Lëvizjes Vetëvendosje (LVV) në promovimin e një vije të caktuar politiko-ideologjike, nuk është diçka e re. Zogaj nënvizon se shtetet partnere, që kanë raporte të afërta, nuk ndodh që të përzihen në çështjet e brendshme të njëra-tjetrës, sikurse kryeministri Kurti, i cili u ngrit nga cepi dhe denoncoi “polarizimin e paprecedentë” në SHBA.

“E nëqoftëse kryeministri Kurti është i etur që të flas për proceset demokratike në vendet e ndryshme, ai duhet të tërhiqet nga pozita dhe të flas si një ideolog i majtë dhe të lobojë për politikat e politikanët që atij i pëlqejnë më shumë. Por jo këtë ta bëjë nga pozita e kryeministrit të Kosovës”, nënvizon Zogaj, derisa këtë e cilëson “tendencë autoritare” në përgjithësi.

Sidoqoftë, në një intervistë për “Financial Times”, kreu i ekzekutivit e pranoi se “nganjëherë ekzistojnë dallime” mes Kosovës dhe SHBA-së, posaçërisht “rreth strategjisë, operimet e taktikat në terren” në kontekstin e raporteve Kosovë-Serbi. E pavarësisht preferencave ideologjike, kryeministri Kurti zëmëroi edhe demokratët e Bidenit, edhe republikanët e Trumpit.

Në qershor të vitit të kaluar, gjigandi mediatik “Politico” raportoi se kryeministri Kurti arriti të pamundurën në politikën amerikane: një konsensus mes demokratëve dhe republikanëve se kryeministri i Kosovës është “një politikan kokëfortë dhe nganjëherë i pamatur” që minoi përpjekjet për të arritur një zgjidhje të qëndrueshme midis Kosovës dhe Serbisë.

Ndryshe, me gjithë pasigurinë lidhur me mbështetjen amerikane në të ardhmen për Kosovën, për shkak të mundësisë së rikthimit të Trumpit në Shtëpinë e Bardhë, dhe përkundër se humbja e Bidenit mund të jetë një lloj satisfaksioni personal për lidershipin serb, shumë vëzhgues theksojnë se qasja e administratës amerikane ndaj Kosovës e Serbisë s’do të ndryshojë.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.