“The Line” – qyteti utopik në Arabinë Saudite, rrokaqielli prej 170 kilometrash

Ndërsa njerëzit si Elon Musk po përgatiten për qëndrimin ndërplanetar duke filluar me Marsin, ndoshta edhe Hënën, Arabia Sudite është duke ndërtuar diçka jashtëzakonisht futuriste.

Një megaqytet, infrastruktura e të cilit do të jetë 200 metra e gjerë, 500 metra mbi nivelin e detit dhe mbi 170 km e gjatë që do të ketë një pamje të jashtme të pasqyruar.

Në materialin promovues shihen dy rrokaqiejt e mbuluar me pasqyrë që shtrihen mes një zone të shkretëtirës dhe terrenit malor, duke siguruar kështu një strehë për 9 milionë njerëz.

Me pak fjalë, ekonomistët, arkitektët dhe analistët nuk janë plotësisht të sigurt. Kaq ekstravagant është plani i Arabisë Saudite për të krijuar një utopi urbane saqë edhe ata që punojnë në projektin, i njohur si “The Line”, nuk e dinë ende nëse shkalla dhe shtrirja e tij mund të realizohen ndonjëherë.

Për ata që ishin skeptikë, por edhe për mbështetësit, këtë javë kishte më shumë njohuri për ambicien e jashtëzakonshme të zhvillimit – qendra e vendit futuristik Neom pranë Gjirit Akaba – pasi që princi i kurorës së mbretërisë, Mohammed bin Salman, përshkroi aspektet qendrore të asaj, që ai synon të jetë një nga zhvillimet më ambicioze urbane të ndërtuara në kohët moderne.

Sipas sauditëve, inteligjenca artificiale do të jetë qendrore për mënyrën se si njerëzit jetojnë në strukturën e këtij qyteti, një flluskë neutrale karboni pa makina, që do të mburret me qëndrueshmëri totale dhe një mikroklimë të butë më të përshtatshme.

Premtimet e kaluara mjedisore nga mbretëria, si zotimi për të arritur emetimet neto zero të karbonit deri në vitin 2060, kanë nxitur skepticizëm nga ambientalistët.

Prezantimet multimediale i kanë shtuar ngjyrë atij që deri më tani kishte qenë një koncept që edhe disa nga planifikuesit e projektit e kishin pasur të vështirë ta vizualizonin.

Megjithëse ky megaqytet do të funksionojë sipas ligjit të tij themelues, i cili është ende duke u përgatitur, zyrtarët sauditë thonë se nuk kanë plane të heqin dorë nga ndalimi i alkoolit në mbretëri.

Vizioni i Princit Mohammed për jetën moderne është qendror në planet e tij për të transformuar mbretërinë nga një ekonomi e varur nga nafta dhe një shoqëri konservatore, për të cilën ai beson se nuk i shërben për të çuar vendin përpara.

“The Line” u konceptua pjesërisht si një divergjencë nga tradita dhe nga skleroza e katër dekadave të fundit, në të cilën udhëheqësit dyfishuan një interpretim të vijës së ashpër të Islamit, duke ruajtur standarde jofleksibile shoqërore.

Sundimtari de fakto i mbretërisë pretendoi se ky është “qyteti më i jetueshëm në botë deri tani”. Ai tha se modeli që ai parashikoi ishte një zëvendësim për zhvillimin e pakontrolluar urban dhe mbetjet kishin ulur standardet e jetesës për banorët e qyteteve.

“Faza e parë” e projektit, që zgjat deri në vitin 2030, do të kushtojë 1.2 trilion rijalë sauditë (rreth 265 miliardë paund), tha Princi Mohammed. Përveç subvencioneve të qeverisë, burimet e mundshme të financimit përfshinin sektorin privat dhe një ofertë publike fillestare për Neom që pritet në vitin 2024, tha ai.

Në mënyrë private, ai u ka thënë ndihmësve dhe planifikuesve se dëshiron që Arabia Saudite të ketë versionin e saj të piramidave dhe dihet se dëshiron që mbretëria të jetë po aq e njohur globalisht sa vendet e tjera të rajonit. Megjithatë, ekstravaganca e projektit dhe manifestimet e tij të ndryshme gjatë pesë viteve të fundit i kanë shtyrë disa analistë të pyesin veten nëse ai mund të dalë ndonjëherë nga terreni.

“Me pak akses në sit dhe vetëm tetë vjet të mbetura para se banorët të synojnë të vendosen në vend, është shumë për të fituar besim”, tha një konsulent që punon ngushtë me qeverinë saudite. “Dhe pastaj është inercia në sistem. Është e vështirë ta akcizosh atë”.

Robert Mogielnicki nga Instituti i Shteteve Arabe të Gjirit në Uashington tha për “Agence France-Presse” se: “koncepti është transformuar aq shumë nga konceptimi i tij i hershëm sa ndonjëherë është e vështirë të përcaktohet drejtimi i tij: të zvogëlohet, të përshkallëzohet ose të bëhet një kthesë agresive anash”.

Princi Mohammed shpreson për një bum mbarëkombëtar të popullsisë që ai thotë se do të jetë i nevojshëm për ta bërë Arabinë Saudite, eksportuesin më të madh të naftës së papërpunuar në botë, një fuqi ekonomike.

“Ky është qëllimi kryesor i ndërtimit të Neom”, tha ai. “Për të rritur kapacitetin e Arabisë Saudite, merrni më shumë qytetarë dhe më shumë njerëz në Arabinë Saudite. Dhe meqë po e bëjmë nga hiçi, pse duhet të kopjojmë qytetet normale?”

Duke u përballur me një bum të popullsisë dhe një përqindje të madhe të të rinjve që kërkojnë punë, ai tha se Neom mund të krijojë deri në 380 mijë vende pune. Parashikimet saudite janë që mbretëria të ketë një popullsi prej 50 milionë banorësh deri në vitin 2030, më shumë se gjysma e tyre të huaj. Popullsia aktuale e Arabisë Saudite është pak më pak se 35 milionë.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.