Si identifikoi stjuardesa e 11 shtatorit rrëmbyesit e aeroplanit të saj?

Në orën 8 e 20 të mëngjesit më 11 shtator të vitit 2001, Betty Ann Ong foli me zë të ulët në një Airfone nga pjesa e pasme e Fluturimit 11 të American Airlines.

E qetë dhe afariste, ajo u tha punonjësve të terrenit: “Kabina nuk po përgjigjet. Dikush është goditur me thikë në klasën e biznesit – dhe unë mendoj se ka Mace (një lloj i hershëm i sprejit vetëmbrojtës) … Unë mendoj se ne jemi duke u rrëmbyer”.

Betty, 45 vjeç, kishte kërkuar të punonte një ndërrim shtesë në Fluturimin 11, i nisur për në Los Angeles jashtë Aeroportit Logan të Bostonit, në mënyrë që ajo të mund të bashkohej me motrën e saj Cathie për një pushim në Hawaii. Por 14 minuta pas ngritjes, aeroplani i rrëmbyer bëri një kthesë në drejtim “U” dhe u nis drejt Nju Jork-ut.

Falë thirrjes telefonike të Betit, bota e di që terroristët plagosën rëndë stjuardesat Karen Martin dhe Bobbi Arestegui, i prenë fytin udhëtarit të klasës së biznesit Daniel Lewin dhe “bllokuan rrugën” në kabinën e pilotit, ku ata me siguri vranë bashkë-pilotët John Ogonowski dhe Thomas McGuinness Jr.

Gjithashtu e dihet se ata spërkatën Mace – e cila ishte e ndaluar në fluturime – dhe se udhëtarët u grumbulluan, për të shpëtuar nga tymi toksik ndërsa aeroplani fluturonte në mënyrë të çrregullt drejt horizontit të Nju Jork-ut.

Autoritetet ishin në gjendje të identifikonin shpejt, pesë rrëmbyesit sepse Betty dhe shoqëruesja e saj Madeline Sweeney transmetuan numrin e ulëseve të burrave.

Fjalët e fundit të Ong: “Lutuni për ne. Lutuni për ne”. Fluturimi 11, u rrëzua në Kullën Veriore të Qendrës Botërore të Tregtisë në orën 8 e 46 të mëngjesit.

Shumë nga 25 stjuardesat e vrara, më 11 shtator treguan guxim të jashtëzakonshëm. Por kontributi i Betty, një vajzë aziatike-amerikane, shkëlqen edhe më shumë 20 vjet më vonë, mes një rritje të krimeve të urrejtjes që synojnë amerikano-aziatikët.

“Motra ime dha jetën për vendin e saj më 11 shtator”, tha Cathie Ong-Herrera, një nga dy motrat më të mëdha të Betit “dhe është shumë e dhimbshme kur mendon se çfarë po ndodh sot”.

Betty, nëna e së cilës emigroi nga Kina, lindi në San Francisko dhe ishte më e vogla nga katër vëllezërit e motrat.

Me figurën e saj të hollë dhe fytyrën e bukur, Betty dikur iu afrua modelingut, por nëna e tyre nuk e pranoi këtë. Në vend të kësaj, atëherë 22-vjeçarja u vendos në fabrikën e qumështit të prindërve të saj, ku u shfaqën shenja të nervave të saj prej çeliku.

“Një ditë dyqani po mbahej”, tha Cathie. “Betty ishte përpara dhe kishte një armë në kokë. Nëna ime tha se ajo kurrë nuk u kap nga paniku. E tëra që ajo tha ishte: ‘Baba, ne jemi duke u grabitur’”.

Ata i kthyen paratë dhe grabitësit u larguan. “Ajo kurrë nuk u trondit”.

Pothuajse një dekadë më vonë, në vitin 1987, Betty po voziste në jug të San Franciskos, kur pa një Honda të kapur nga një kamionçinë me shpejtësi, të rrokulliset dy herë.

Beti dhe një shofer tjetër u afruan menjëherë për të ndihmuar. “Guxim, mirësi, dhembshuri”, tha Chew për The Post of Betty.

“Shumica e njerëzve thjesht do të kalonin aty pranë. Por, ajo ndaloj dhe vrapoj tek unë? Kjo ishte një mrekulli!”.

Beti kishte dëshirë të madhe për të udhëtuar që kur ishte fëmijë – ndonjëherë duke kaluar në Aeroportin Ndërkombëtar të San Franciskos vetëm për të parë fluturimet e avionëve – por prindërit e saj ishin gjithmonë shumë të zënë me punë. Si stjuardesë, ajo ishte në gjendje të merrte motrat e saj në vende si Kina, Japonia, Hawaii, Kanadaja dhe Anglia.

“Betty shpesh fluturonte pa ndalesa në San Francisko për të parë familjen e saj”, tha Michelle Brawley Ferragamo, një bashkëpunëtore.

Më 11 shtator të vitit 2001, kur doli lajmi i avionit të parë që fluturonte në Qendrën Tregtare Botërore, vëllezërit dhe motrat e Betit u përpoqën dëshpërimisht për ta arritur atë. Në fillim, stafi i linjës ajrore i siguroi ata se nuk ishte në Fluturimin 11.

Por, pastaj familja dëgjoi për një shoqërues trim i cili kishte dhënë informacion nga avioni. “Unë thashë me vete “kjo duhet të jetë Betty”, kujton Cathie.

Ata mësuan më shumë për heroizmin e Betit dy javë më vonë në memorialin e saj – ku Chew, shoferi që ajo kishte ndihmuar, këndoi “Hero” të Whitney Houston.

Një grua iu prezantua Cathie si Nydia Gonzalez, një punonjëse e American Airlines. “Unë jam personi që foli me motrën tuaj [nga toka]”, i tha ajo Cathie.

“Duhet të jesh shumë krenar për motrën tënde. Ajo dha shumë informacion me qetësi”.

Atëherë familja Ong mësoi për një regjistrim të bisedës së Betty me ekuipazhin tokësor të American Airlines. Kur ata kërkuan ta dëgjonin, tha Cathie, linja ajrore tha se FBI nuk do ta lejonte atë.

“Isha e zemëruar”, tha Cathie. “Ne donim të dinim të vërtetën e asaj që ndodhi me motrën tonë”.

Një telefonatë drejtuar senatorit Ted Kennedy të Masaçusetsit mori rezultate, kujtoi ajo. “Të nesërmen, American Airlines më telefonoi dhe më pyeti. Kur dhe ku doni të dëgjoni kasetën e Betit?”.

Familja dëgjoi me tronditje pasi regjistrimi zbuloi se ekuipazhi tokësor nuk e kuptoi menjëherë seriozitetin e thirrjes së Betty dhe vazhdoi të bënte të njëjtat pyetje, duke humbur kohë të çmuar. Ndërsa telefonata ishte çmendur, familja është e lumtur që u kap në kasetë.

“Unë jam shumë mirënjohëse që ishim në gjendje të njihnim minutat e fundit të jetës së Betit”, tha motra Gloria Ong.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.