Shuhet Pelé, mbreti i “lojës së bukur” të Brazilit

Pele, mbreti brazilian i futbollit, i cili fitoi tre Kupa të Botës dhe u bë një nga figurat më komanduese të sportit të shekullit të kaluar, vdiq të enjten. Ai ishte 82 vjeç.

Flamurtari i “lojës së bukur” i ishte nënshtruar trajtimit për kancerin e zorrës së trashë që nga viti 2021.

Ai ishte shtruar në spital muajin e fundit me sëmundje të shumta.

Agjenti i tij Joe Fraga konfirmoi vdekjen e tij.

I konsideruar gjerësisht si një nga lojtarët më të mëdhenj të futbollit, Pelé kaloi gati dy dekada duke magjepsur tifozët dhe kundërshtarët verbues si golashënuesi më pjellor i lojës me klubin brazilian Santos dhe ekipin kombëtar të Brazilit.

Hiri i tij, atletizmi dhe lëvizjet magjepsëse i tronditën lojtarët dhe tifozët.

Ai orkestroi një stil të shpejtë dhe të rrjedhshëm që revolucionarizoi sportin – një dhunti e ngjashme me samba që personifikonte elegancën e vendit të tij në fushë.

Pele e ngjiti Brazilin në majat e futbollit dhe u bë një ambasador global për sportin e tij në një udhëtim që filloi në rrugët e shtetit Sao Paulo, ku ai do të shkelmonte një çorape të mbushur me gazeta ose lecka.

Ai dhe ylli argjentinas Diego Maradona, i cili ishte më i ri se Pelé dhe luajti pas pensionimit të tij, janë diskutuar shpesh si lojtarët më të mëdhenj të të gjitha kohërave – madje u emëruan bashkërisht si “lojtari i shekullit” nga FIFA në vitin 2000.

Pavarësisht konkurrencës, të dy krijuan një miqësi përpara se Maradona të vdiste në vitin 2020, pas vitesh të tëra përçarjesh.

“Dua të falënderoj Pelé. Ne e dimë se kush është dhe kush do të jetë gjithmonë. Ne kemi nevojë për ikona si ai”, tha Maradona në një ndeshje miqësore të vitit 2016.

Edson Arantes do Nascimento lindi më 23 tetor të vitit 1940, ai njihej pothuajse ekskluzivisht si Pelé – një pseudonim që supozohet se e fitoi pasi shqiptoi gabim emrin e një futbollisti tjetër.

Pelé iu bashkua Klubit të Futbollit Santos në vitin 1956 në moshën 15-vjeçare si sulmues.

Klubi fitoi kampionatet e ligës dhe, në 1962 dhe 1963, Kupën Libertadores dhe Kupën Ndërkontinentale të Klubeve.

Sulmuesi, i cili vepronte si sulmues i dytë, bëri debutimin e tij ndërkombëtar vetëm një vit pasi u bashkua me Santos, në 1957, dhe luajti në Kupën e Botës vitin e ardhshëm në moshën 17-vjeçare – lojtari më i ri ndonjëherë.

Ai fitoi me një hat-trick në gjysmëfinale kundër Francës dhe shënoi dy gola në ndeshjen finale kundër mikpritësit të turneut të vitit 1958, Suedisë.

Pasi shpërtheu në skenën botërore dhe mahniti me aftësinë e tij për të shënuar goditje të vështira në rrjetë, Brazili deklaroi se Pelé ishte një “thesar kombëtar”, një veprim për të parandaluar që ai të rrëmbehej nga ekipet më të pasura evropiane.

Në vend të kësaj, Santos shkoi në një turne ndërkombëtar për t’u dhënë fansave një shans për të parë yllin.

Pelé tërhoqi një muskul në turneun tjetër të Kupës së Botës në 1962 dhe iu desh të dilte jashtë pas ndeshjes së dytë, por kombëtarja braziliane ia doli mbanë dhe fitoi tituj të njëpasnjëshëm.

Brazili humbi në raundin e parë në Kupën e Botës së ardhshme, në vitin 1966, pasi Pelé dhe të tjerët pësuan lëndime.

Ai mendoi të tërhiqej nga loja ndërkombëtare, por bëri një rikthim triumfues në vitin 1970 për t’i fituar të gjitha përsëri.

Pelé e mbylli karrierën e tij në Kupën e Botës duke shënuar 12 gola në 14 ndeshje dhe mbetet i vetmi futbollist që ka fituar trofeun tre herë.

Pelé u tërhoq nga Santos në vitin 1974 pasi shënoi 643 gola në 659 ndeshje.

Ai u detyrua të dilte në pension një vit më vonë për t’u bashkuar me ekipin e tij të dytë në histori, New York Cosmos.

Në moshën 34-vjeçare, ai nënshkroi një marrëveshje trevjeçare prej 7 milionë dollarësh për të luajtur për ekipin amerikan, për të cilën The New York Times raportoi në atë kohë që e bëri atë atletin më të paguar në botë.

Ai përfundoi duke luajtur për Cosmos për dy vjet, duke i ndihmuar ata të fitonin trofeun e Ligës së Futbollit të Amerikës së Veriut dhe ai u vlerësua gjerësisht me rritjen e popullaritetit në këtë sport në Shtetet e Bashkuara.

Ndeshja e tij e fundit ishte një ndeshje miqësore midis Santos dhe Cosmos. Ai luajti pjesën e parë me Cosmos dhe pjesën e dytë me Santosin e tij të dashur. Kur skadoi koha, shokët e tij e ngritën Pelé emocional mbi supet e tyre dhe e parakaluan nëpër fushë.

Pelé shënoi më shumë se 1 mijë gola gjatë karrierës së tij, duke fituar një Rekord Botëror Guinness.

Ai përdori platformën e tij pas futbollit për të mbështetur vepra bamirësie dhe për t’u përpjekur për të përmirësuar jetën e të varfërve të Brazilit.

Pelé u bë ambasador global i UNESCO-s në vitin 1994 dhe shërbeu si ministër për sportin në Brazil.

Ai gjithashtu botoi disa autobiografi që u bënë bestseller dhe u përshtatën në filma dokumentarë për jetën e tij.

FIFA e quajti atë “më të madhin e të gjitha kohërave” në vitin 2012 dhe Komiteti Olimpik Ndërkombëtar e shpalli atë “atletin e shekullit” në vitin 1999.

Kupa e Botës 1958: Kur Pele udhëhoqi Brazilin drejt titullit të parë

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.