Demenca dhe humbja e kujtesës që prek jetën e përditshme nuk janë tipike për plakjen normale dhe meritojnë të vihen në vëmendje.
Simptoma më e hershme dhe më e dukshme e Alzheimerit është humbja e konsiderueshme e kujtesës që manifestohet, veçanërisht në fillim, me vështirësi në kujtimin e ngjarjeve të fundit.
Me kalimin e kohës mund të shfaqen shqetësime gjuhësore dhe vështirësi në emërtimin e objekteve, varfërimi i gjuhës deri në humbjen e shprehjes së saktë të mendimeve.
Një tjetër simptomë e zakonshme është çorientimi hapësinor dhe kohor. Po ashtu ndryshimet e personalitetit janë të zakonshme.
Disa vështirësi duhet të konsiderohen si një ndryshim tipik i lidhur me moshën, ndërsa sjelljet e tjera mund të përfaqësojnë kambana alarmi që nuk duhen nënvlerësuar.
Vështirësi në kujtesë
Lidhet me mangësitë në aftësinë për të mësuar informacione të reja ose për të kujtuar informacionin e mësuar më parë.
Dhe kur kjo mund të jetë një simptomë e sëmundjes, ju harroni lehtë informacionin e mësuar rishtazi.
Ndonjëherë harron përvjetorë, ditëlindje apo takime.Familjarët tuaj ankohen se shpesh pyesni ose përsërisni të njëjtat gjëra.
Përdorni shënime ose strategji të tjera për të kujtuar shumë më shpesh. Ndonjëherë i vendosni gjërat në vende të pazakonta. Ndonjëherë nuk mund të gjeni portofolin, çelësat apo syzet.
Kurse kur është një ndryshim tipik i lidhur me moshën ju ndodh të harroni një takim, një ditëlindje apo emrin e dikujt, por pas një kohe ose me përqendrim ju kujtohet.
Çorientimi hapësirë-kohë
Lidhet me humbjen e aftësisë për të njohur vende ose shtigje të njohura dhe në nivel kohor, ka të bëjë me vështirësi për të perceptuar kalimin e kohës dhe për të treguar kohën dhe datën.
Kur mund të jetë simptomë e sëmundjes, ju ndodh të humbisni rrugës për në shtëpi. Harron se ku je ose nuk të kujtohet se si arrite atje.
Shpesh ndiheni konfuz për datën aktuale. Përpiqeni të mbani mend nëse një ngjarje ka ndodhur disa orë ose ditë më parë.
Ndërsa kur ndodh një ndryshim i lidhur me moshën, ndodh të ngatërrosh ditën, por korrigjohesh shpejt.
Luftoni për të gjetur rrugën tuaj nëpër shtigje ose vende që zakonisht nuk i frekuentoni.
Ndonjëherë i humbisni gjërat që përdorni më shpesh, por më pas i gjeni, duke rindërtuar veprimet e fundit të kryera mbrapsht.
Deficiti gjuhësor
Mund të manifestohet si vështirësi në shprehjen e një koncepti ose në kuptimin e tij.
Kur është një simptomë e sëmundjes, kur flet jo gjithmonë gjen fjalën e duhur. E ke të vështirë të ndjekësh një bisedë të gjatë.
Ndonjëherë e ndërpret veten dhe nuk e ke idenë se si të vazhdosh me fjalimin.
Kurse kur është një ndryshim tipik i lidhur me moshën, mund të të rastisi të përjetosh ndjesinë e të pasurit të një fjale “në majë të gjuhës”.
Deficite në planifikim ose zgjidhje të problemeve
Ka të bëjë me vështirësinë në kryerjen e një aktiviteti të caktuar, qoftë edhe të zakonshëm ose në gjetjen e strategjive të dobishme për zgjidhjen e vështirësive ose ngjarjeve të papritura.
Kur është simptomë e sëmundjes, keni vështirësi në planifikimin e ditëve. E keni të vështirë të ndiqni të gjitha hapat e një recete, edhe ato që keni përdorur shumë herë.
Keni vështirësi të përqendroheni në detyra të detajuara, veçanërisht nëse ato përfshijnë numra.Disa aktivitete që i keni bërë gjithmonë pa problem, tani ju duken komplekse
Nuk ju kujtohen disa rregulla të lojës tuaj të preferuar. Keni humbur iniciativën për t’u kujdesur për hobit.
Ndërsa kur është një ndryshim tipik i lidhur me moshën, vini re se keni kapërcyer një hap në ekzekutimin e një recete.
Keni bërë gabime të vogla të herëpashershme që i keni vënë re më vonë. Keni nevojë për ndihmë për të mësuar se si të përdorni një pajisje të re.
Kritika dhe çrregullimi i gjykimit
Kur janë simptomat e një sëmundjeje, ndodh të keni marrë vendime të papërshtatshme. Dhe jeni më pak të shqetësuar për pamjen tuaj.
Kur është ky një ndryshim tipik i moshës, ndodh të keni marrë herë pas here vendime të këqija, por pa efekte serioze për veten dhe familjen tuaj.
Apatia
Lidhet me motivimin e ulët për të kryer ndonjë veprim ose sjellje. Dhe shpesh prodhon tërheqje nga jeta shoqërore.
Kur janë simptoma të sëmundjes, nuk i përkushtohesh me të njëjtin entuziazëm si gjithmonë projekteve të punës apo hobit të preferuar.
Të mungon motivimi për të filluar biseda dhe për t’u shoqëruar me miqtë. E gjen veten duke parë televizor ose duke fjetur më shumë se zakonisht.
Kur është një ndryshim tipik i lidhur me moshën, ndiheni të lodhur nga detyrat e punës, familjare dhe sociale, por kjo nuk do të thotë që i neglizhoni ose i braktisni përgjithmonë.
Ndryshimi i humorit
Kur mund të jetë një simptomë e sëmundjes, shesh ndiheni të hutuar, të trishtuar ose të shqetësuar.
Ndjenjat e pasigurisë dhe frikës rriten jashtë mjedisit tuaj të njohur. Anëtarët e familjes dhe ju vini re ndryshime në personalitetin tuaj.
Kur është një ndryshim tipik i lidhur me moshën, prireni t’i ndërtoni vetes një rutinë dhe acaroheni nëse ajo ndryshon në ndonjë mënyrë.
Vështirësitë vizuale
Kur mund të ketë simptoma të sëmundjes, e keni të vështirë të lexoni fjalë të shkruara, të dalloni shkronjat ose të perceptoni dallimet midis ngjyrave.
Nuk e keni të lehtë të gjykoni marrëdhëniet hapësinore midis objekteve dhe distancave.
Kurse kur është një ndryshim tipik i moshës, keni disa vështirësi në shikim që lidhen me plakjen, por me syzet e duhura ose një vizitë te mjeku okular, problemi largohet.
Marrë nga “Corriere della Sera”, përshtatur për “Albanian Post”.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
