Sanija Ameti intervistë për Albanian Post: Politikanja që po transformon metodat e angazhimit politik në Zvicër

Sanija Ameti është “gjetja e fundit” e politikës në Zvicër.

Ajo është zvicerane, por e lindur në atë që njihej si ish-Jugosllavi. Disa media kanë shkruar për të se vjen nga një familje shqiptare e Kosovës, por në një intervistë për Albanian Post, Ameti, tregon se shqiptare nuk është, porse familjarë ka në Kosovë dhe e viziton sa herë që mundet.

Ajo rrjedh nga një familje boshnjake që në vitin 1995 kishin ikur nga lufta në Bosnje.

“Kosova është një vend shumë i rëndësishëm për mua”, thotë ajo për AP, “sepse aty jetojnë disa anëtarë të familjes dhe i vizitoj sa herë që mundem”.

Ameti tregon se i pëlqen shumë Kosova, veçanërisht “jam e dashuruar me komunitetin e artistëve të rinj në Kosovë”.

“Njëzet vjet pas përfundimit të luftës në Kosovë, kultura dhe arti janë mjete shumë të rëndësishme për të treguar atë se çka ndodhi si dhe për të promovuar drejtësinë dhe paqen”.

Aktualisht Sanija Ameti në Zvicër është e njohur si njëra ndër politikanët që lufton më së shumti kundër ligjit të terrorizmit, madje ajo është kryetare e komisionit të referendumit që e solli në votim këtë ligj.

Këtë referendum që bëri bujë të madhe në Zvicër dhe e katapultoi Ametin në skenën politike, ajo e kishte shkruar në tren rrugës për në Itali.

Ligji i pranuar nga pushteti zviceran e motivoi Ametin të vazhdojë me politikë.

Fushata  e saj më së shumti u kishte bërë përshtypje udhëheqësve të lëvizjes politike “Operacioni Libero”, për këtë arsyeje bordi i  drejtorëve e emëroi atë si bashkëpresidente të re.

Tani, lufta më e madhe e Ametit në Zvicër është përfshirja më e mirë dhe më përmbajtjesore e emigrantëve në procesin demokratik dhe ekonomik.

Nga viti 2019 ajo është anëtare e bordit ekzekutiv të Partisë Liberale të Gjelbër të Rinj në Zvicër dhe që nga viti 2020 anëtare e kryesisë së Partisë Liberale të Gjelbër të Kantonit të Cyrihut.

Ahmeti në Kosovë u bë më e njohur kur disa media zvicerane të krahut të djathë filluan ta sulmojnë atë dhe angazhimin e saj në politik.

Por, ajo thotë se “aq i bën”, derisa vazhdon betejat e radhës në politikë, fushë që deklaron se i pëlqen shumë.

Në këtë intervistë për Albanian Post, ajo tregon për të kaluarën e saj, betejat politike dhe të ardhmen si një politikane premtuese në Zvicër.

Intervista e plotë e Sanija Ametit për Albanian Post:

Albanian Post: Na tregoni më shumë për familjen tuaj, proceset e studimeve dhe interesimin tuaj në fushën e politikës?

Sanija Ameti: Unë dhe prindërit e mi ikëm nga Lufta e Bosnjës në 1995 dhe përfundimisht u larguam në Zvicër. Babai im ka qenë profesor i biologjisë dhe politikan në ish-Jugosllavi. Por si shumë myslimanë ai u persekutua nga agresorët serbë dhe u desh të ikte. Kështu që ne duhej të fillonim nga e para në Zvicër si refugjatë. Ndryshe nga refugjatët ukrainas tani, në vitet ’90 refugjatët nga Ballkani nuk lejoheshin të punonin. Pas 12 vitesh jetese në të njëjtin qytet na lejuan të aplikonim për shtetësi. Unë kam studiuar për drejtësi dhe tani po shkruaj doktoraturën në Sigurinë Kibernetike. Duke u rritur si refugjate, më bëri përshtypje se si ish-refugjatët nga Shqipëria, Kosova, Bosnja dhe shtetet e tjera nga Ballkani që jetojnë në Zvicër u diskriminuan përmes partive të djathta, megjithëse janë bërë pjesë e rëndësishme e shoqërisë zvicerane, paguajnë taksat dhe kontribuojnë në mirëqenien sociale në Zvicër. Por ata ende nuk janë të përfaqësuar në parlament, prandaj askush nuk luftoi për të drejtat e tyre të barabarta. Kështu që unë bëj politikë sepse dua të inkurajoj emigrantët e tjerë që të angazhohen gjithashtu në politikë dhe të forcoj përfaqësimin e tyre. Emigrantët dhe refugjatët nga Ballkani tani janë bërë shtetas zviceranë dhe për këtë arsye është edhe detyra e tyre të kontribuojnë në vendimet demokratike në vendin e tyre të ri. Nëse ata nuk angazhohen në politikë, të tjerët si partitë e krahut të ngushtë do të vendosin ligjet për ta dhe kjo nuk është në favor të tyre.

Albanian Post: Cila është lidhja juaj me Kosovën?

Sanija Ameti: Edhe pse nuk jam me origjinë shqiptare, Kosova është një vend shumë i rëndësishëm për mua. Sepse aty jetojnë disa anëtarë të familjes dhe i vizitoj sa herë që mundem. Unë jam e dashuruar veçanërisht me komunitetin e artistëve të rinj në Kosovë kjo pasi njëzet vjet pas përfundimit të luftës në Kosovë, kultura dhe arti janë mjete shumë të rëndësishme për të treguar atë se çka ndodhi si dhe për të promuvuar drejtësinë dhe paqen. Prandaj artistët në Kosovë kanë admirimin tim më të madh për këtë punë të rëndësishme. Më pëlqen të vizitoj Prishtinën për artin e saj, mirëpo edhe në Zvicër jam e lidhur me diasporën në fusha të ndryshme: art, biznes, politikë.

Albanian Post: Ku nisi rrugëtimi juaj si politikan?

Sanija Ameti: Një ditë në vitin 2020 po ankohesha tek një kolege sesi gratë dhe emigrantët nuk përfaqësohen realisht në politikë në Zvicër. Në Zvicër gratë nuk u lejuan të votonin deri në vitin 1971 dhe ato ende janë të nënpërfaqësuara. Kështu që në fund kolegia ime më tha se “unë isha një nga këto emigrante që nuk merresha me politikë dhe se nuk kisha asnjë justifikim”, gjë që ishte shumë e vërtetë. Kështu fillova të merrem me politikë. Dhe që atëherë po e shijoj shumë.

Albanian Post: Pse zgjodhët Zvicrën si vend për të zhvilluar karrierën tuaj politike dhe cilat ishin sfidat me të cilat u ballafaquat?

Sanija Ameti: Kur mbërritëm si refugjatë nuk kishim asnjë shtetësi. Kështu që unë dhe familja ime duhej të fitonim nënshtetësinë zvicerane. Ndryshe nga të lindurit në Zvicër, ne duhej të provonim në një test se ishim të integruar dhe se ne i nënshtroheshim kulturës udhëheqësisë zvicerane, për të fituar privilegje si të drejtat politike. Të kesh të drejta politike në Zvicër është shkalla më e lartë e lirisë. Do të ishte marrëzi të mos e përdorësh atë, veçanërisht kur duhet të paguash dhe të punosh për të. Megjithatë, unë marr vazhdimisht shumë urrejtje dhe racizëm për përdorimin e të drejtave të mia të fituara politike. Megjithatë, mendoj se është e rëndësishme të jemi këmbëngulës, në mënyrë që fëmijët tanë të mos kenë nevojë ta përjetojnë këtë.

Albanian Post: Cilat janë pozicionet tuaja në politikë dhe çfarë do të ndryshonit në politikën zvicerane?

Sanija Ameti: Unë jam anëtare e partisë së Liberalëve të Gjelbër (GLP) në Zvicër dhe një nga pozicionet e mia kryesore është përfshirja më e mirë e ish-migrantëve në procesin demokratik dhe në ekonomi. Një e katërta e popullsisë zvicerane janë emigrantë si shumë njerëz nga Ballkani dhe Kosova por ata nuk kanë qasje në të drejtat politike. Edhe pse ata paguajnë taksa dhe kontribuojnë në mirëqenien ekonomike dhe sociale duke drejtuar bizneset e tyre, në Zvicër ne i quajmë “KMU” – shtyllat kurrizore të ekonomisë zvicerane. Pra, kjo duhet të ndryshojë.

Albanian Post: Është raportuar shumë për luftën tuaj për ndryshimin e ligjit kundër terrorizmit në Zvicër. A mund të na shpjegoni pse keni një kërkesë të tillë?

Sanija Ameti: Kam luftuar ligjin kundër terrorizmit në Zvicër sepse është i prirur për abuzim. Dhe abuzimi i saj kryesisht drejtohet ndaj refugjatëve myslimanë.

Albanian Post: Në fund, na tregoni se çfarë është politika për ju dhe cili është mesazhi që dëshironi t’u përcillni të rinjve të Kosovës, por jo vetëm?

Sanija Ameti: Nëpërmjet politikës ju formoni ligje dhe duke i dhënë formë ligjeve ju ushtroni pushtet. Kjo fuqi na duhet për të ruajtur lirinë tonë. Prandaj politika për mua është çelësi i lirisë. Shteti i Kosovës është i të rinjve dhe Kosova i përket Evropës. Ju jeni përgjegjës për këtë vend dhe jeni gjithashtu pjesë e Evropës. Prandaj përdorni zërin tuaj, të drejtat tuaja politike, fuqinë tuaj. Shkoni votoni dhe zgjidhuni. Dhe bëjëni atë vendin më të madh që e meriton.