Rikthehet AH5N1, raste midis shpendëve të egra në Evropë dhe Azi

Njё rigjallёrim i gripit tё shpendёve është evidentuar javët e fundit në Evropë dhe Azi.

Aktualisht në qarkullim janë tetë variante, teksa ekspertët kanë thënë se një prej tyre momentalisht përbën shqetësim, i cili mund të “transmetohet” tek njerëzit.

Disa shpërthimeve të gripit të rëndë të shpendëve janё konfirmuar muajt e fundit në Evropë dhe Azi, një shenjë e qartë se virusi po përhapet përsëri me shpejtësi.

Vetëm javën e kaluar, gripi i shpendëve A (H5N1) u konfirmua në një tufë tё gjelave tё detit në qytetin irlandez Monaghan, si një shpërthim i dytë, pas atij të evidentuar nё qark, të mërkurën e kaluar.

Kina ka raportuar 21 infeksione tek njerëzit me nëntipin, H5N6, deri më tani këtë vit, më shumë se gjithë vitin e kaluar.

Ndërkohë, përhapja e tij, ka vënë në gatishmëri industrinë e shpendëve, ku shpërthimet e mëparshme çuan në asgjësimin e dhjetëra mijëra zogjve.

Pandemi e re?

Sipas ekspertёve, skenari mё i keq është qё të dy viruset tё përzihen tek njerëzit dhe prodhojnë një lloj të ri virulent të gripit dhe bashkë me të gjasat e një pandemie të re.

Gripi i shpendëve qarkullon natyrshëm midis shpendëve të egra, tё cilat kur migrojnë në Irlandë në dimër, mund të përhapin sëmundjen tek shpendët dhe zogjtë e tjerë.

Pavarësisht se shumica e shpërthimeve nuk prekin njerëzit, disa janë provuar vdekjeprurëse nё tё kaluarёn.

Virusi i gripit mund të ndryshojë karakteristikat e tij me lehtësi.

Ndryshime të vogla në sipërfaqen e virusit, përfshirë proteinat e quajtura haemagglutinin (H) dhe neuraminidaza (N), ndodhin ndërmjet çdo sezoni të gripit.

Viruset e influencës A kanë 16 nëntipe H dhe 9 nëntipe N, kombinime të ndryshme të të cilave rezultojnë në sistemin e emërtimit (për shembull H1N1 ose H5N8).

Ndryshimet e vogla quhen drift antigjenik dhe janë arsyeja se përse vaksina e gripit riformulohet çdo vit.

Kur ndryshime të mëdha prekin proteinat sipërfaqësore, procesi quhet zhvendosje antigjenike.

Më pas shfaqet një virus krejtësisht i ri, së bashku me gjasat e një pandemie gripi. Për fat të mirë, ndryshime të tilla të mëdha ndodhin rrallë.

Një grip i shpendëve që infekton dikë që gjithashtu vuan nga forma njerëzore e gripit do të krijonte kushtet ideale për të shkëmbyer gjenet me gripin njerëzor, duke e bërë atë shumë më infektues- një “moment kritik” që një pandemi të filloj.

Megjithatë, Qendra e Mbikëqyrjes për Mbrojtjen e Shëndetit (HPSC) ka thënë se në Evropë nuk është raportuar asnjë infeksion i njerëzve me gripin e fundit të shpendëve dhe për këtë arsye rreziku për njerëzit konsiderohet shumë i ulët.

Po ashtu Departamenti i Bujqësisë, Ushqimit dhe Marinës ka thënë se nuk ka prova që konsumi i mishit të shpendëve ose produkteve të mishit të shpendëve mbart një rrezik infeksioni.

Ushqimi me gjel deti nё Krishtlindje

Nuk ka asnjë provë që ngrënia e mishit të gjelit të detit të gatuar mirë mund të shkaktojë grip të shpendëve.

Megjithatë, ekspertët këshillojnë kujdes në përgatitjen e gjelit të detit.

Gripi i shpendëve mund të prekë njerëzit në raste të rralla nëse njerëzit prekin zogjtë e infektuar, jashtëqitjet ose shtratin e tyre, ose gjatë përgatitjes së shpendëve të infektuar për gatim.

Kjo ka ndodhur edhe më parë, fillimisht në Hong Kong në vitin 1997, kur një shpërthim i viruseve H5N1 shumë patogjene në shpendë infektoi 18 persona dhe shkaktoi 6 vdekje.

Simptomat e gripit

Së pari, shfaqen simptoma tipike të gripit: infeksioni akut respirator (kollë, dhimbje të fytit dhe rrjedhje hundësh) me temperaturë mbi 38 gradë Celsius.

Dhimbjet e muskujve, dhimbja e kokës dhe ndjenja e përgjithshme e këputjeje janë të zakonshme.

Mund të shfaqet edhe diarre dhe të vjella. Simptomat shfaqen brenda disa orësh, më shpejt se zhvillimi i simptomave në ftohjen e zakonshme.

Mjeku duhet të jetë në dijeni nëse keni qenë në kontakt me shpendët ose zogjtë e egër, nëse keni qenë 1 metër larg nga një person i diagnostikuar me grip H5N1, ose nëse keni punuar në një laborator ku ka një ekspozim të mundshëm ndaj viruseve të shpendëve.

Trajtimi bëhet me një ilaç antiviral oral si oseltamivir (Tamiflu).

Gripi i shpendëve, së bashku me gripin e derrit, pritet prej kohësh të jenë shkaktari i mundshëm i pandemisë së ardhshme globale.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.