Rënia e euros godet buxhetin, por ul borxhin me 5.4%

Buxheti i shtetit ka përfituar, por edhe ka humbur nga kursi i këmbimit.

Kështu ka bërë me dije, ministri i Financave Petrit Malaj në Komisionin e Ekonomisë, ku përgjatë dy orëve ka bërë pasqyrim të ekonomisë në 7 muaj.

Duke analizuar lëvizjet në kursin e këmbimit, ku ka pasur një forcim të lekut, Malaj ceku se “kursi i këmbimit nga njëra anë favorizon borxhin, nga ana tjetër dëmton të ardhurat nga doganat”.

“Në 7 muaj, kemi një kosto në të ardhura të munguara me 11.2 miliardë lekë vetëm nga kursi i këmbimit. Në vitin 2021 borxhi ka qenë 74.5%, ndërsa në 2023 borxhi është 58.9%. Efekti i kursit të këmbimit është për këtë periudhë është 5.4% më pak, nga 15% që është ulja e borxhit”, tha ministri.

Kujtojmë se rritja e fortë e lekut ka ardhur pavarësisht përpjekjeve të bashkërenduara të Bankës së Shqipërisë për të parandaluar rënien e euros nën 100 lekë. Që prej muajit maj, banka qendrore ka ndërhyrë në tregun valutor, duke kryer blerje direkte dhe duke u angazhuar me bankat e nivelit të dytë për të shmangur zhvlerësimin e mëtejshëm.

Megjithatë, me një fluks turistësh në Shqipëri gjatë muajve të verës, këto masa nuk ishin të mjaftueshme për të mbajtur euron mbi 100 lekë brenda Shqipërisë. Historikisht, presionet e kursit të këmbimit arrijnë kulmin midis fundit të korrikut dhe fillimit të gushtit.

Që nga viti 2020, kursi i këmbimit euro-lek ka rënë me afro 20%, një rënie kjo që i atribuohet kryesisht rritjes së shpejtë të sektorit të turizmit dhe rritjes së investimeve të huaja, veçanërisht në pasuri të paluajtshme.

Megjithatë, në dy vitet e fundit, ndërhyrjet e Bankës së Shqipërisë, së bashku me panikun afatshkurtër të tregut, kanë prishur modelet e zakonshme të tregut.

Ndërhyrjet e bankës qendrore kanë ngadalësuar rënien vjetore të kursit euro-lek, i cili aktualisht është ulur me rreth 3.8% krahasuar me një vit më parë. Veprimet e Bankës së Shqipërisë synojnë kryesisht kontrollin e inflacionit, i cili prej disa muajsh ka mbetur nën objektivin prej 3%.

Më parë, forcimi i lekut ndihmoi ekonominë shqiptare të përballonte presionet inflacioniste të vitit 2022 me pasoja relativisht më të lehta krahasuar me vendet fqinje si Maqedonia e Veriut. Gjithashtu, forcimi i lekut ka luajtur një rol pozitiv në stabilitetin financiar, duke përmirësuar aftësinë paguese të huamarrësve në euro me të ardhura në lekë.

Megjithatë, forcimi i lekut ka pasur edhe pasoja negative, veçanërisht për sektorët e orientuar drejt eksportit të vendit. Deficiti tregtar i Shqipërisë rezultoi në 42 miliardë lekë (419 milionë euro) në qershor, me eksportet e ushqimeve, tekstileve dhe materialeve të ndërtimit që të gjitha ranë në terma vjetorë gjatë muajit, pasi vlera e lartë e lekut u ndikua nga eksportuesit shqiptarë.

Më herët, ka qenë Guvernatori i Bankës së Shqipërisë, Gent Sejko që ka bërë me dije se  Shqipëria gëzon një rritje ekonomike solide, inflacion të ulët dhe nën kontroll, si dhe përmirësim të ekuilibrave të brendshëm dhe të jashtëm të vendit.

Po ashtu ai ravijëzon se përditësimi i parashikimeve sugjeron se momenti pozitiv i zhvillimit të ekonomisë do të vijojë edhe në të ardhmen.

Më konkretisht, ekonomia shqiptare pritet të vijojë të rritet në afatin e mesëm, me norma të qëndrueshme dhe pranë potencialit, ndërkohë që inflacioni pritet të qëndrojë pranë niveleve aktuale për pjesën e mbetur të vitit dhe të kthehet në objektiv gjatë gjysmës së parë të vitit 2025.

Sejko shtoi se normalizimi i kujdesshëm i qëndrimit të politikës monetare arriti të vërë inflacionin nën kontroll, duke mos cenuar trendin pozitiv të zhvillimit të vendit dhe stabilitetin financiar të tij.

Ndërsa, Moody’s ka vlerësuar progresin e bërë nga Shqipëria gjatë viteve të fundit, si në terma të rritjes ekonomike, ashtu edhe në terma të forcimit të parametrave të stabilitetit ekonomik dhe financiar të vendit.

Sipas tyre, ky progres dëshmon forcimin e kapaciteteve institucionale të vendit në drejtim të hartimit e zbatimit të politikave efektive makroekonomike, por edhe të mbikëqyrjes dhe rregullimit të kujdesshëm të sistemit të saj financiar.

Moody’s – siç u komunikua më 19 prill 2024 – ka ndryshuar perspektivën e Shqipërisë në “pozitive” nga “e qëndrueshme”, në rishikimin e fundit të publikuar.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.