Plani i qeverisë Netanyahu për të dobësuar gjyqësorin kërcënon pozitën ndërkombëtare të Izraelit

Përkeqësimi i demokracisë për shkak të qeverisë së re të kryeministrit Benjamin Netanyahu, polarizimi politik dhe dobësimi i qëndrueshmërisë së shoqërisë izraelite përbëjnë disa nga kërcënimet më të mëdha strategjike afatshkurtër për Izraelin, ka gjetur një vlerësim nga Instituti për Studime të Sigurisë Kombëtare (INSS).

Raporti lidh polarizimin në rritje dhe rezistencën në rënie në shoqërinë izraelite me krizën e fundit politike dhe paralajmëron se këto çështje dhe rreziku që ato paraqesin për pozitën ndërkombëtare të Izraelit janë kërcënime të rëndësishme.

Izraeli aktualisht “ka një pozitë më të fortë ushtarake dhe ndërkombëtare” sesa armiqtë e tij të jashtëm, tha në raport Tamir Hayman, drejtori menaxhues i INSS. Megjithatë, ai paralajmëron, “2023 paraqet një mori sfidash që mund të prishin këtë ekuilibër”.

Raporti më pas shpjegon se kërcënimi ndaj sistemit të kontrolleve dhe ekuilibrave në demokracinë izraelite dhe përpjekjet për të dobësuar sistemin gjyqësor të Izraelit përkeqësojnë polarizimin brenda shoqërisë, duke dobësuar kështu qëndrueshmërinë sociale – “një komponent kritik në aftësinë e Izraelit për t’u përballur me kërcënimet e jashtme”.

Diskursi mbi të djathtën – dhe ai i ministrit të Sigurisë Kombëtare në veçanti Itamar Ben-Gvir – mund të çojë në policimin e tepruar të qytetarëve arabë, i cili mund të “dobësojë demokracinë izraelite në lidhje me mbrojtjen e të drejtave individuale dhe pakicave”.

“Tensioni në rritje midis hebrenjve dhe arabëve në vend, si dhe radikalizimi nacionalist paraqesin kërcënime të rëndësishme, të ndërthurura”, shton raporti, duke theksuar rrezikun e qytetarëve “të ndjejnë mungesë kontrolli dhe pasigurie personale”, duke i bërë ata të detyruar të “marrin ligjin” në duart e tyre dhe të formojnë milici të armatosura.

Përpjekjet për të dobësuar sistemin gjyqësor dhe për të miratuar ligje jodemokratike mund të dëmtojnë gjithashtu pozitën ndërkombëtare të Izraelit dhe marrëdhëniet e jashtme me vendet perëndimore, veçanërisht me Shtetet e Bashkuara. Kjo, thonë studiuesit, vë në rrezik sigurinë shtetërore dhe interesat rajonale perëndimore-izraelite në afat të shkurtër.

Ky rrezik është i rrënjosur në rritjen e konkurrencës midis superfuqive ndërkombëtare, për të cilat raporti thotë se mund ta detyrojë Izraelin t’i “përmbahet normave më të larta të demokracisë liberale”, pasi SHBA pritet të jetë më pak tolerante ndaj vendeve që sfidojnë rendin botëror dhe vlerat liberale demokratike.

Studiuesit e shohin këtë si sfidën më të rëndësishme politike të qeverisë së Netanyahut, duke theksuar se çdo dëmtim në marrëdhëniet SHBA-Izrael do të “ndikojë drejtpërdrejt në menaxhimin e fronteve të tjera nga Izraeli”.

Në SHBA, “polarizimi dhe radikalizimi në rritje në të dy anët e spektrit politik” në lidhje me Izraelin e përkeqësojnë këtë çështje dhe gërryen kampin pro-izraelit, paralajmëron Hayman.

“Kontrolli progresiv i të rinjve, delegjitimimi i Izraelit dhe sionizmit që e percepton Izraelin si një shprehje e supremacisë koloniale të bardhë – krahas antisemitizmit dhe racizmit në rritje – sfidojnë statusin dhe legjitimitetin që Izraeli ka gëzuar në SHBA për shumë vite”, thotë ai.

Prandaj Hayman paralajmëron politikanët izraelitë kundër “lëvizjeve të perceptuara si dëmtuese të demokracisë ose ndryshimit të marrëdhënieve me palestinezët, si dhe hapave që duken të pamjaftueshëm në përputhje me SHBA-në dhe Perëndimin që kanë të bëjnë me Kinën dhe më konkretisht, Rusinë”.

Instituti e vlerëson kolapsin e Autoritetit Palestinez si kërcënimin më urgjent për Izraelin – edhe pse jo më ekstremin.

“Ekzistenca e vazhdueshme e Autoritetit Palestinez, pavarësisht nga të metat e tij, është qartësisht në interesin e Izraelit”, thotë Hayman, duke paralajmëruar se mungesa e një zgjidhjeje të qëndrueshme për “fundin e epokës së Mahmud Abbas si kryetar i AP-së në një sfond të pakënaqësisë në rritje dhe zhgënjimi mes të rinjve palestinez”, mund të shkaktojë një rritje të dhunës.

Kërcënimi më ekstrem me të cilin përballet Izraeli, sipas raportit, është Irani. Vitet e fundit, veçanërisht që nga pushtimi rus i Ukrainës, Perëndimi i ka kushtuar më pak vëmendje Lindjes së Mesme në favor të Rusisë dhe Kinës.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.