Parlamenti i Irakut zgjedh presidentin e ri

Parlamenti i Irakut ka zgjedhur si president politikanin kurd Abdul Latif Rashid, i cili menjëherë emëroi Mohammed Shia al-Sudani për kryeministër, duke i dhënë fund një viti bllokimi pas zgjedhjeve kombëtare në tetor 2021.

Presidenca, e zënë tradicionalisht nga një kurd, është një pozicion kryesisht ceremonial, por vota për Rashid ishte një hap kyç drejt formimit të një qeverie të re, gjë që politikanët nuk kanë arritur ta bëjnë që nga zgjedhjet.

Rashid, 78 vjeç, ishte ministër irakian i burimeve ujore nga viti 2003 deri në vitin 2010. Inxhinieri i arsimuar në Britani fitoi kundër ish-presidentit Barham Salih, i cili kandidonte për një mandat të dytë.

Ai ftoi Sudanin, kandidatin e bllokut më të madh parlamentar të njohur si Korniza e Koordinimit, një aleancë e fraksioneve të lidhura me Iranin, për të formuar një qeveri. Sudani, 52 vjeç, ka shërbyer më parë si ministër i Irakut për të drejtat e njeriut, si dhe ministër i punës dhe çështjeve sociale.

Sudani ka 30 ditë për të formuar një kabinet dhe për ta paraqitur atë në parlament për miratim.

SHBA tha se mirëpriti fundin e bllokimit.

“Shtetet e Bashkuara u bëjnë thirrje të gjitha palëve që të përmbahen nga dhuna dhe të zgjidhin mosmarrëveshjet në mënyrë miqësore dhe paqësore përmes procesit politik”.

Votimi i së enjtes ishte përpjekja e katërt për të zgjedhur një president këtë vit. Kjo ndodhi pak pasi nëntë raketa ranë të enjten rreth Zonës së Gjelbër të kryeqytetit irakian, sipas një deklarate ushtarake.

Të paktën 10 persona, duke përfshirë anëtarë të forcave të sigurisë, u plagosën në sulm, sipas burimeve të sigurisë dhe mjekësore.

Sulme të ngjashme ndodhën në shtator ndërsa parlamenti po zhvillonte një votim për të konfirmuar kryetarin e tij.

Sesioni i parlamentit të së enjtes vjen një vit pas zgjedhjeve në të cilat kleriku shiit populist Moqtada al-Sadr ishte fituesi më i madh, por nuk arriti të mblidhte mbështetjen për të formuar një qeveri.

Sadr tërhoqi 73 ligjvënësit e tij në gusht dhe tha se do të largohej nga politika, duke shkaktuar dhunën më të keqe në Bagdad prej vitesh, kur besnikët e tij sulmuan një pallat qeveritar dhe luftuan grupet rivale shiite, shumica e tyre të mbështetur nga Irani dhe me divizione të armatosura.

Sadr, i cili nuk e ka deklaruar lëvizjen e tij të radhës, ka një histori të veprimit radikal, duke përfshirë luftimin e forcave amerikane, largimin nga kabinetet dhe protestat kundër qeverive. Shumë kanë frikë nga protestat e mbështetësve të tij.

Të enjten, personeli i sigurisë vendosi pika kontrolli në të gjithë qytetin, mbylli ura dhe sheshe dhe ngriti mure nëpër disa nga urat që çojnë në Zonën e Gjelbër të fortifikuar.

“Tani grupet e mbështetura nga Irani po dominojnë parlamentin, ata kanë një gjyqësor miqësor dhe kanë dominuar ekzekutivin, autoritetin, ata do të duhet të përfitojnë prej tij, një mënyrë për të përfituar prej tij është ta bëjmë atë gradualisht ose papritmas dhe të përpiqemi të margjinalizojmë ose dëbojnë pro-sadistët nga aparatet shtetërore”, tha Hamdi Malik, specialist për milicitë shiite të Irakut në Institutin e Uashingtonit, duke shtuar se qasja se si ata e bëjnë këtë do të përcaktojë se si do të reagojë Sadr.

Sipas një sistemi të ndarjes së pushtetit të krijuar për të shmangur konfliktin sektar, presidenti i Irakut është një kurd, kryeministri i tij shiit dhe kryetari i parlamentit të tij një sunit.

Presidenca u kontestua ashpër midis dy partive kryesore të Kurdistanit të Irakut: Partisë Demokratike të Kurdistanit (KDP) e cila emëroi Rashidin dhe rivalit të saj tradicional, Unioni Patriotik i Kurdistanit (PUK), i cili emëroi Salihun.

Zgjedhja e Rashidit ngre shqetësime për përshkallëzimin e tensioneve midis KDP-së dhe PUK-së, të cilët luftuan një luftë civile në vitet 1990.

KDP dhe PUK nuk ishin në gjendje të zgjidhnin dallimet dhe të bien dakord për një kandidat.

“Marrëdhënia mes PUK-së dhe KDP-së është në nivelin më të ulët”, tha Zmkan Ali Saleem, asistent profesor i shkencave politike në Universitetin Sulaimani.

Al-Sadr i Irakut kërkon shpërndarjen e parlamentit, zgjedhje të parakohshme

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.