Shkrim nga Guido Santevecchi për Corriere, përshtatur për Albanian Post

Tre shkelje nga patrullat e Koresë së Veriut përgjatë paralelit të 38-të në dy javët e fundit. Nga krahu jugor, postat jugore qëlluan të shtëna paralajmëruese. Tërheqje të shpejta të veriorëve, të cilët kishin depërtuar vetëm rreth njëzet metra përtej Linjës së Demarkacionit Ushtarak (MDL), linja ku u ndal Lufta Koreane në 1953. Më 18 qershor, komanda e Seulit tha se disa xhenierë të veriut u copëtuan nga shpërthimi aksidental i minave që po vendosnin në Zonën e Çmilitarizuar (DMZ).

Rripi i tokës së askujt është i mbuluar nga bimësia dhe në vlerësimin e jugut, disa ushtarë të veriut mund të kenë kaluar gabimisht kufirin, pa e kuptuar. Por episodet përsëriten me frekuencë shqetësuese dhe imazhet satelitore ose shkrepjet në distanca të gjata me lente telefoto tregojnë se xhenierët e Koresë së Veriut po kryejnë punë: ura të vogla mbi përrenj, kanale antitank, avancim të pozicioneve të qitjes dhe kontrollit.

Çfarë po ndodh? Pse tani, kur Kim Jong-un sapo ka nënshkruar një pakt ndihme të ndërsjellë me Putinin “në rast agresioni” dhe Cari premton (kërcënon) të sigurojë teknologji të ndaluar dhe armë më të avancuara për industrinë e armëve të Koresë së Veriut?

Bill Clinton, pasi kishte shikuar me dylbi në tokën e askujt në paralelen e 38-të, e kishte përcaktuar atë si “vendi më i frikshëm në botë”. Është vendi më i mirë për një president amerikan që të demonstrojë vendosmëri të guximshme për mbrojtjen e botës së lirë, duke u ngjitur në një post vëzhgimi të ruajtur nga kontingjenti i Kombeve të Bashkuara që për shtatëdhjetë e një vjet është vendosur ende në zonën e Panmunjom (fshati ku armëpushimi më 27 korrik 1953).

Është hapësira e absurdit. Duke u nisur nga emri i saj në gjuhën ndërkombëtare: DMZ, Zonë e Çmilitarizuar. Si mund ta quash “të çmilitarizuar” një brez 4 kilometra të gjerë dhe 248 kilometra të gjatë që përmban fusha të minuara me të paktën 2 milionë pajisje të groposura dhe gati për të shpërthyer, tela me gjemba, mure antitank dhe është drejtuar në skajet nga qindra mijëra ushtarë dhe pozicionet e artilerisë?

Mënyra se si paraleli i 38-të hyri në historinë e Koresë është gjithashtu surreale, si një plagë vdekjeprurëse. Ishte në verën e vitit 1945, kur amerikanët dhe sovjetikët po diskutonin për të ardhmen e kombit të çliruar nga zgjedha japoneze.

Washingtoni ishte me nxitim: sovjetikët sapo i kishin shpallur luftë perandorisë tashmë të mundur japoneze dhe Stalini mund të kishte pushtuar të gjithë gadishullin, sepse forcat më të afërta amerikane ishin një mijë kilometra larg, në Okinawa.

Dy oficerë të Ushtrisë amerikane të dërguar në Seul me pak njohuri për vendin kishin marrë detyrën të përcaktonin zonat e ndikimit të ndërsjellë me aleatët tashmë pothuajse ish-sovjetikë, si në Gjermani.

Ishte 14 gusht 1945, dita kur Japonia u dorëzua pas shkatërrimit atomik të Hiroshimës dhe Nagasakit.

Kolonelët Dean Rusk dhe Charles Tic Bonesteel gjetën një numër të National Geographic me një hartë të bukur të gadishullit dhe tërhoqën një vijë përgjatë paraleles së 38-të mbi të. Një ndarje “që nuk kishte kuptim logjik në historinë e Koresë, qoftë gjeografikisht apo ekonomikisht”, e pranoi Rusk më vonë në kujtimet e tij të titulluar “Siç e pashë”.

“As unë dhe as Tic nuk ishim ekspertë në atë fushë, ne punuam nën presion të madh, na dukej se kryeqyteti Seul duhej të futej në sektorin amerikan, ne e dinim që komanda jonë ushtarake nuk donte një zonë pushtimi që ishte shumë e madhe për të. menaxhuar. Duke parë hartën në National Geographic, ne kërkuam një vijë ndarëse në veri të Seulit, por nuk mundëm të gjenim një vijë natyrore nga pikëpamja gjeografike. Në vend të kësaj, ne vumë re paralelen e 38-të dhe vendosëm ta propozojmë atë.” Dean Rusk më vonë u bë Sekretar i Shtetit i Presidentit Kennedy.

Gjithsesi duhet të ishte një “zgjidhje e përkohshme”. Moska pranoi pa kundërshtime dhe vendosi një regjim stalinist në sektorin e saj të udhëhequr nga i panjohuri i atëhershëm Kim Il Sung. Përpjekjet për të ribashkuar dy zonat e pushtimit dështuan. Kim themeloi regjimin e Republikës Popullore Demokratike të Koresë (të trashëguar pas vdekjes së tij nga djali i tij Kim Jong-il dhe më pas nga nipi i tij Kim Jong-un). Seuli u bë kryeqyteti i Republikës së Koresë.

Në agimin e 25 qershorit 1950, Kim Il Sung lëshoi ​​​​agresion kundër jugut, historianët kujtojnë se edhe pushtimi komunist (ose më mirë stalinist) ishte rezultat i njëfarë sipërfaqësie nga ana amerikane. Në janar, duke folur në Klubin e Shtypit të Uashingtonit, Sekretari Amerikan i Shtetit Dean Acheson harroi të përfshijë Korenë e Jugut në “perimetrin mbrojtës amerikan në Paqësor”.

Kim e mori këtë si dritën jeshile për aventurën. Ishte Stalini ai që i dha dritën jeshile pushtimit, për shumë arsye të ndërlikuara. Dhe Mao Ce Duni futi ushtrinë e tij të vullnetarëve të rremë kinezë në luftën që zgjati tre vjet.

Në mes është rasti i votimit në Këshillin e Sigurimit për dërgimin e paqeruajtësve të OKB-së për të mbrojtur Korenë e Jugut: mungonte ambasadori sovjetik që zyrtarisht bojkotoi seancat në shenjë proteste kundër dështimit të përfshirjes së Kinës komuniste në mesin e 5 të mëdhenjve (ulja atëherë i përkiste Kinës së Chiang Kai-shek, me qendër në Tajvan). Një tjetër gabim i pashpjegueshëm sovjetik, ose ndoshta një kurth i dështuar.

Çmenduria skizofrenike e konfliktit ka frymëzuar letërsinë dhe kinemanë e madhe. James Salter, i cili ishte një pilot i forcave ajrore amerikane, tregoi në The Hunters (For Glory, në versionin italian të Guanda) se si midis viteve 1950 dhe 1953, për të shpëtuar Jugun, Forcat Ajrore të SHBA-ve hodhën 635 mijë tonë bomba, plus 32 mijë e 557 të tjera napalm (në të gjithë teatrin e Paqësorit gjatë Luftës së Dytë Botërore ata përdorën më pak, 503,000 tonë). Në pranverën e vitit 1953, pilotët amerikanë raportuan se nuk kishte më objektiva “të dobishëm” për t’u gjetur në veri: “Nuk ka më një gur mbi tjetrin në qytete”.

Në vitin 2016, gjatë një udhëtimi në Phenian për Corriere, pyeta një grua të moshuar nga Koreja e Veriut se çfarë ishte lufta: «Nuk mund t’i gjej fjalët. Nuk mund t’ju them se si ishin ato tingujt e bombave që shkatërronin shtëpi dhe vrasin njerëz. Për mua tingulli i luftës është ai i pantoflave tona që rrëshqasin në errësirë ​​ndërsa iknim nga avionët”.

Tre milionë ushtarë dhe civilë vdiqën në fund, një e dhjeta e popullsisë së gadishullit. Dhe të dy ushtritë u gjendën pak a shumë në të njëjtat pozicione fillestare. Jo pikërisht në vijën e paraleles së 38-të, por në pozicionet ku ata ishin ngulitur, pak më në jug ose në veri ku ishte vendosur Zona e Çmilitarizuar.

Kur u arrit armëpushimi më 27 korrik 1953, situata duhet të ketë qenë ende “provizore”, si kazermat blu të Panmunjom. Tani në fshatin e armëpushimit (i cili nuk u bë kurrë paqe dhe dy Koretë teknikisht janë ende në luftë) ka ndërtesa betoni nga ku armiqtë shikojnë njëri-tjetrin me dylbi.

Në vitin 2019, Donald Trump ishte presidenti i parë dhe i vetëm amerikan që bëri disa hapa përtej kufirit konkret që shënon kufirin në Panmunjom. Ai shtrëngoi duart me Kim Jong-un. Por negociatat dështuan. Kufiri i absurdit është mbyllur sërish. Këtë vit Kim shpalli se Koreja e Jugut është “armiku i papajtueshëm” dhe “do të asgjësohet”.

Tani që Koreja e Veriut ka raketa balistike me rreze të gjatë dhe raketahedhës, lëvizja e këmbësorisë dhe tankeve në jug të paraleles së 38-të nuk do të ishte e nevojshme për të filluar një luftë.

Si të interpretohen atëherë lëvizjet e patrullave përtej vijës së demarkacionit ushtarak? Duke vendosur miniera të reja, duke gërmuar kanale dhe duke ngritur mure (siç tregojnë edhe imazhet satelitore), Kim Jong-un po ndjek një objektiv politik. Në janar, Marshalli urdhëroi reformimin e Kushtetutës së Republikës Popullore Demokratike të Koresë (emri zyrtar për Korenë e Veriut) për të na bërë të shkruajmë se “Koreja e Jugut është armiqësore e pandreqshme, armiku ynë i parë”.

Në thelb, ajo që Kim donte të komunikonte është se çdo dialog për pajtim me Seulin ka përfunduar. Në vizionin e tij, nuk ka më homogjenitet kombëtar midis dy Koreve, paraleli i 38-të ka hapur një brazdë urrejtjeje të pakalueshme. “Shprehjet “gjysma veriore”, “bashkim paqësor dhe bashkim i madh kombëtar” duhet të fshihen nga ligji dhe gjuha jonë”. Diktatori kërkon që Kushtetuta të përmbajë aspiratën për të “pushtuar dhe nënshtruar plotësisht Jugun, për ta inkorporuar atë në territorin e Republikës Demokratike”.

Retorika? Vladimir Putin, të cilin Kim tani e quan “miku ynë më i dashur dhe më i ndershëm”, pasi mori pesë milionë plumba të Koresë së Veriut, premton të dërgojë armë më të sofistikuara në Phenian. Analistët po mendojnë për sisteme lëshimi për raketa balistike, teknologji për satelitët ushtarakë, asistencë për ndërtimin e nëndetëseve që mund të lejojnë Marshallin të sulmojë nga oqeani.

Kjo “vëllazëri në armë” i shërben Putinit për të shkëputur vëmendjen nga lufta e tij në Ukrainë, me makthin e një fronti tjetër në Azi. Dhe mbështetja e Carit mund ta bindë Marshalin që të ndërmarrë veprime luftarake “të kufizuara” që mund të dalin jashtë kontrollit. Rreziku është që Kim të përsërisë lojën e gjyshit të tij, me taktika dhe mjete të ndryshme dhe më shkatërruese.