Pakti SHBA-Britani-Australi – ‘mollë sherri’ mes shteteve

Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Britania e Madhe po përballen me kritika ndërkombëtare për një pakt të ri sigurie të nënshkruar me Australinë.

Me këtë marrëveshje – e parë si një përpjekje për të kundërshtuar Kinën – SHBA-të dhe Mbretëria e Bashkuar do t’i mundësojnë Australisë teknologjinë për të ndërtuar nëndetëse me energji bërthamore.

Ky veprim ka zemëruar ministrin e Jashtëm francez, Jean-Yves Le Drian, i cili tha se ishte “goditur me thikë pas shpine”, ndërsa nga Kina akuzuan tre fuqitë se kishin një “mentalitet të Luftës së Ftohtë”.

Pakti ka shkaktuar frikën se mund të provokojë Kinën në një luftë.

Aleanca, e njohur si Aukus, u njoftua nga presidenti amerikan, Joe Biden, kryeministri britanik, Boris Johnson, dhe homologu i tij australian, Scott Morrison të mërkurën.

Ndonëse nuk e përmendën Kinën, Aukus po shihet gjerësisht si një përpjekje për të kundërshtuar ndikimin e Pekinit në Detin e kontestuar të Kinës Jugore.

Për deputetët, Johnson tha se marrëveshja “nuk kishte për qëllim të ishte kundërshtare” ndaj Kinës.

Kryeministri britanik theksoi gjithashtu se “Mbretëria e Bashkuar mbetet e vendosur për të mbrojtur ligjin ndërkombëtar. Kjo është këshilla e fortë që do t’u jepnim miqve tanë në të gjithë botën dhe këshilla e fortë që do t’i jepnim qeverisë në Pekin”.

Tajvani demokratik e sheh veten si një shtet sovran, por Pekini ka rritur presionin mbi ishullin, të cilin ai e shikon si një provincë të shkëputur.

Ndërkohë Washington-i është përpjekur “të shuajë” zemërimin në Paris ndaj paktit, i cili ka shpërfillur një marrëveshje shumë-miliardëshe të nëndetëseve që Franca kishte nënshkruar me Australinë.

Çfarë është Aukus?

Nën siglën Aukus, tre vendet do të ndajnë edhe teknologjinë mbi inteligjencën artificiale, teknologjinë kuantike dhe atë kundër “cyberterrorizmit”.

Fuqia e madhe që Kina po merr në rajonin e Indo-Paqësorit, prej kohësh, i ka shqetësuar të tre vendet. Për këtë shkak, një marrëveshje e tillë u pa si e domosdoshme.

Australia ka rrokur edhe më shumë se dy vendet e tjera, pasi si vend me fuqi më të reduktuar ushtarake, përfton arsenal të rëndësishëm dhe, mbi të gjitha, informacion të rëndësishëm. Në të, përfshihet edhe një pikë ku kontinent-shteti përfiton modelin e nëndetëseve franceze.

Rreth 31 miliardë dollarë do të kushtojnë 12 nëndetëse të tilla. Kjo përbën edhe kontratën më të gjerë ushtarake për australianët.

Edhe më parë ka pasur shtyrje mbi këtë projekt.

Nga Candberra zyrtare, ka pasur kërkesa të vazhdueshme që materialet të jenë lokale. Kjo, një përpjekje për të reduktuar kostot për ta.

Presidentët e tre vendeve e kanë quajtur Aukus si një mundësi për të promovuar stabilitetin në Indo-Paqësor.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.