Inkursioni i guximshëm i Ukrainës në rajonin e Kurskut të Rusisë i jep vendit një përparim shumë të nevojshëm në fushën e betejës dhe përfaqëson një tjetër pengesë për Kremlinin. Megjithatë, operacioni nuk është një ndryshim ushtarak. Edhe pse forcat ukrainase kanë pushtuar më shumë se 400 milje katrorë të Rusisë, ushtria ruse ka bërë përparime të rëndësishme përgjatë vijës së frontit në rajonin e Donbasit të Ukrainës dhe ka goditur vendin nga ajri.

As Rusia dhe as Ukraina nuk janë në gjendje të arrijnë një fitore absolute ushtarake; kjo luftë do të mbyllet në tryezën e bisedimeve, jo në fushën e betejës.

Pikërisht në tryezën e bisedimeve, shtytja e Ukrainës në Kursk mund të përfundojë duke punuar në avantazhin e saj. Duke demonstruar me sukses se mund ta çojë luftën në territorin rus, Ukraina ka forcuar dorën e saj në negociatat e ardhshme. Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e tyre duhet të punojnë tani me Ukrainën për ta përdorur mirë këtë levë të sapogjetur duke përcaktuar një kurs drejt një armëpushimi dhe një përfundimi diplomatik.

Edhe para inkursionit të Ukrainës në Kursk, një dritare mundësish për diplomacinë ishte hapur tashmë.

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky kishte këmbëngulur prej kohësh se bisedimet mund të vinin vetëm pas rivendosjes së plotë të integritetit territorial të Ukrainës. Por verën e kaluar, ai pranoi perspektivën e një shtytjeje diplomatike, duke theksuar nevojën për të negociuar një fund të luftës “sa më shpejt të jetë e mundur”.

Vetëm pas një samiti të paqes në Zvicër në qershor, ai tha se donte të ftonte Rusinë në mbledhjen e radhës. Dhe pavarësisht dekretit të tij që ndalonte bisedimet e drejtpërdrejta me presidentin rus Vladimir Putin, ai deklaroi se ishte i hapur për t’u angazhuar me liderin rus.

Ky ndryshim në qëndrimin e Zelensky-t hapi rrugën për diplomaci të qetë midis Ukrainës dhe Rusisë. Disa muaj më parë, të dy vendet pothuajse arritën një marrëveshje për të siguruar korsi të transportit civil në Detin e Zi. Për më tepër, përpara se operacioni Kursk të ndërpresë përpjekjet, bisedimet ishin planifikuar në Katar për të negociuar ndalimin e sulmeve kundër infrastrukturës civile.

Shtyrja tentative e Ukrainës drejt diplomacisë është plotësisht e kuptueshme. Ajo ka humbur vazhdimisht territor nga forcat ruse gjatë 20 muajve të fundit, dhe njerëzit e saj janë të lodhur, me sondazhet e opinionit që tregojnë tani se afër 50% e ukrainasve favorizojnë negociatat. Pavarësisht miratimit të legjislacionit në qershor që zgjeron mobilizimin ushtarak të vendit, sigurimi i fuqisë punëtore mbetet një sfidë. Ekonomia vazhdon të vuajë nga sulmet e rregullta ruse kundër infrastrukturës së saj, me rreth 50% të kapacitetit të Ukrainës për prodhimin e energjisë elektrike. Dhe liderët ukrainas janë me të drejtë të shqetësuar se mbështetja politike për paketat e mëtejshme të ndihmës mund të zbehet njësoj në SHBA dhe Evropë.

Operacioni i Kurskut mund të interpretohet si një shenjë se dritarja e diplomacisë është mbyllur në Kiev, ose se bisedat e Zelenskit për negociatat ishin vetëm një mbulesë për goditjen e befasishme. Por duket se është e kundërta. Zyrtarët e lartë ukrainas, përfshirë Zelensky, e kanë lidhur në mënyrë eksplicite operacionin Kursk me përpjekjet për të rritur ndikimin e Ukrainës në tryezën e bisedimeve.

Luftërat shpesh përshkallëzohen shpejt përpara se të fillojnë bisedimet për t’i dhënë fund, gjë që mund të jetë ajo që po shpaloset tani.

Një dritare mundësish për diplomacinë është hapur gjithashtu në Uashington. Tani që presidenti Joe Biden nuk kandidon për t’u rizgjedhur, ai mund të mbulojë trashëgiminë e tij duke ndihmuar Ukrainën të lëvizë drejt një përfundimi diplomatik. Sigurimi i një marrëveshjeje që lejon që 80% e Ukrainës ende nën kontrollin e qeverisë në Kiev të lulëzojë – pavarësisht gati tre viteve të agresionit të pamëshirshëm nga një fqinj shumë më i madh – do të kualifikohej si një sukses me çdo masë të arsyeshme.

Kurdoherë që luftimet përfundojnë, SHBA mund dhe duhet të vazhdojë të punojë për të rivendosur integritetin territorial të Ukrainës duke përdorur mjete diplomatike, politike dhe ekonomike, duke përfshirë duke e bërë Kremlinin të paguajë një çmim për pushtimin e tij, sado që të zgjasë.

Nga ana e saj, Ukraina do të bënte mirë të nisë negociatat më shpejt se sa vonë, duke përfituar nga ndikimi i shtuar i ofruar nga përparimet e saj ushtarake në Kursk. Vonesat e panevojshme ka të ngjarë të dobësojnë, jo të forcojnë dorën e Ukrainës, sepse forcat e saj në Kursk mund të detyrohen të tërhiqen, forcat ruse mund të bëjnë përfitime shtesë në Donbas, ose të dyja.

SHBA duhet të ndihmojë Ukrainën të hartojë hapa efektivë për të de-përshkallëzuar konfliktin, duke u mbështetur në bisedimet e ndërprera për të hapur rrugët e anijeve në Detin e Zi dhe për të kufizuar goditjet në infrastrukturën civile. Masat e mëtejshme mund të përfshijnë përcaktimin e zonave të pasme – siç është krimi a dhe të gjitha qendrat urbane të Ukrainës – si të ndaluara për goditje të thella. Përfundimisht, Ukraina dhe Rusia mund të krijojnë zona të shkëputjes përgjatë vijës së frontit prej 600 miljesh, të cilat do të shërbenin efektivisht si zona provash për një armëpushim më të gjerë.

Qeveritë ukrainase dhe ruse mund të bien dakord gjithashtu për t’i dhënë fund inkursioneve të ardhshme nëpër seksionet e padiskutueshme të kufirit ndërkombëtar, siç është pushtimi i Rusisë në rajonin e Kharkiv pranverën e kaluar dhe operacioni më i fundit i Ukrainës në Kursk. Këto masa mund të vendosin bazat për negocimin e një paqeje të qëndrueshme.

Për të qenë të sigurt, gatishmëria e vetë Rusisë për të ndërmarrë hapa fillestarë drejt de-përshkallëzimit, e lëre më një armëpushim, është shumë e pasigurt; Putin iu përgjigj inkursionit në Kursk duke deklaruar se negociatat tani janë të pamundura. Por ia vlen të provoni ujërat. Me operacionin Kursk që ka demonstruar aftësinë e Ukrainës për të imponuar kosto të mëtejshme ndaj Rusisë, Putini ka një nxitje më të madhe për t’u angazhuar.

Dhe çfarëdo qofshin iluzionet e tij kur filloi këtë pushtim brutal, pas dy vjet e gjysmë fitimesh të kufizuara në fushën e betejës me kosto jashtëzakonisht të lartë, edhe Putini tani duhet të kuptojë se negociatat janë një çështje kur, jo nëse.

Nëse Kremlini refuzon ofertat për të de-përshkallëzuar, të paktën atëherë presidenti i ardhshëm i SHBA-së do ta dijë se Rusia nuk ka interes për paqen. Një qartësi e tillë jo vetëm që do të ndihmonte në ruajtjen e koalicionit aktual ndërkombëtar në mbështetje të Ukrainës; ajo gjithashtu mund të tërheqë më shumë vende nga Jugu Global, shumica e të cilave deri më tani kanë refuzuar të marrin anën, pavarësisht agresionit të qartë të Rusisë kundër fqinjit të saj.

Intransigjenca ruse madje mund ta bindë Kinën që të distancohet nga lufta e Putinit dhe të mbështetet tek ai për të kërkuar një largësi diplomatike.

Duke pasur parasysh intensitetin e lartë të luftimeve aktuale, finalizimi i një armëpushimi përpara se një president i ri i SHBA të marrë detyrën nuk ka gjasa. Por SHBA mund të ndjekë ende hapa në rritje që do të zbusin ndjeshëm vdekjen dhe shkatërrimin. Hapat e tillë do të ishin të vlefshëm në vetvete dhe do të krijonin terrenin që presidenti i ardhshëm i SHBA-së të punojë për t’i dhënë fund këtij konflikti shkatërrues.

Artikulli është publikuar fillimisht në Project Syndicate

E drejta e autorit: Project Syndicate, 2024.