Pse armëpushimi në Gaza mbetet një ëndërr

Është e natyrshme dhe e gabuar të lexosh ngjarjet ndërkombëtare me thjerrëzën e dëshirave. Në Lindjen e Mesme, 11 muaj pas fillimit të luftës më të përgjakshme të vitit 2024, me mbi 40 mijë të vdekur, përfshirë 17 mijë fëmijë, urinë që ka përfshirë popullatën dhe sëmundje të tilla si poliomieliti që po rishfaqen, ne kapemi pas çdo shenje, duke dashur të shohim gurthemelin e një rrethi të virtytshëm që të çon në paqe.

Kohët e fundit ka pasur shenja në këtë drejtim. Demonstratat kundër qeverisë ekstremiste të Benjamin Netanyahut nuk kanë pushuar prej muajsh; në të vërtetë, ato u intensifikuan pas vdekjes së gjashtë pengjeve për të cilët Izraeli pretendon se u vranë nga Hamasi duke parashikuar një operacion të ushtrisë izraelite dhe Hamasi kundërpërgjigjet duke thënë se ata vdiqën në një sulm izraelit.

Pavarësisht se cili version është e vërteta, një fakt mbetet i pandryshuar: ekziston një korrelacion i qartë i anasjelltë midis vazhdimit të luftës dhe gjasave që pengjet (dhe civilët palestinezë, por mjerisht kjo nuk është ndër prioritetet e shumicës së protestuesve izraelitë ) të mbeten gjallë.

Qytetarët izraelitë e kanë kuptuar këtë dhe ajo pjesë e shoqërisë që dëshiron të shohë lirimin e pengjeve para së gjithash është e vendosur të rrisë presionin ndaj ekzekutivit për të arritur një marrëveshje.

Si një ish-ushtar i IDF dhe historian i gjenocidit, jam shqetësuar thellësisht nga vizita ime e fundit në Izrael

Histadrut, sindikata kryesore izraelite, bëri të njëjtën gjë, duke bërë thirrje për një grevë të përgjithshme.

Pastaj vjen diplomacia, e udhëhequr nga Sekretari i palodhur amerikan i Shtetit, Antony Blinken, i cili së bashku me ndërmjetësuesit e Katarit dhe Egjiptit prej muajsh negociojnë një armëpushim dhe lirimin e të burgosurve.

Sipas deklaratave të Uashingtonit, negociatat kanë qenë (për javë të tëra) në prag të lulëzimit të një marrëveshje dhe të paktën kanë shtyrë hakmarrjen iraniane për vrasjen nga Izraeli të liderit politik të Hamasit, Ismail Haniyeh në Teheran, në fund të korrikut.

Të mbërthyer mes këmbënguljes kokëfortë të diplomacisë ndërkombëtare dhe presionit social në rritje në vend, shumë shpresojnë se Netanyahu më në fund do të bëjë një hap prapa, duke i dhënë fund luftës së përgjakshme në Gaza.

Është e mundur që kjo të ndodhë, dhe sigurisht që do të ishte jashtëzakonisht e dëshirueshme. Por sot nuk ka gjasa. Netanyahu ka refuzuar në mënyrë të qartë të “dorëzohet” ndaj një marrëveshjeje, duke vazhduar të këmbëngulë për kontrollin e korridorit të Filadelfias, d.m.th. zonës tampon midis Rripit të Gazës dhe Egjiptit.

Philadelphi dhe Netzarim, dy ‘korridoret’ që bllokojnë një armëpushim Gaza-Izrael

Një prani e përhershme ushtarake në Gaza tani konsiderohet “ekzistente” nga kryeministri izraelit, pasi pikërisht përmes korridorit (dhe tuneleve poshtë) Izraeli pretendon se rrjedha e furnizimeve ushtarake për Hamasin kalon.

E gjithë kjo është e besueshme, por ajo që e bën pozicionin e Netanyahut të paktën të dyshimtë është risia relative e rëndësisë strategjike që i atribuohet nga qeveria izraelite korridorit.

Siç dihet, negociatat kanë nisur prej muajsh dhe kur plani i presidentit amerikan Joe Biden për armëpushimin u prezantua në emër të Izraelit, i pranuar më pas nga një rezolutë e paprecedentë e Këshillit të Sigurimit të OKB-së në qershor, tema e korridorit të Filadelfias nuk u bë shfaqej.

U imagjinua, në fakt, se forcat ndërkombëtare, duke përfshirë edhe vendet arabe dhe ndoshta ato evropiane, mund të monitoronin kufirin midis Gazës dhe Egjiptit. Megjithatë, nëse kontrolli i drejtpërdrejtë izraelit i korridorit do të ishte vërtet ekzistencial, ai do të duhet të kishte dalë si një çështje vendimtare që nga fillimi i negociatave.

I vetëdijshëm se Egjipti, dhe jo vetëm Hamasi, refuzon një prani të përhershme ushtarake izraelite në kufirin e Gazës, pengesa e korridorit duket se është më shumë përpjekja e njëpasnjëshme e Netanyahut për të sabotuar marrëveshjen duke ndryshuar rregullat e lojës gjatë rruge, sesa një çështje jete apo vdekje për sigurinë e Izraelit. Kur një gazetar e pyeti Biden nëse Netanyahu po lehtëson një marrëveshje, presidenti amerikan u përgjigj me një “jo”.

Në luftën e përhershme të përsëritur në Gaza, analiza mbetet gjithmonë e njëjtë. Netanyahu ka nevojë për vazhdimin e luftës, të nxitur nga qëllimi i paarritshëm për të zhdukur Hamasin. Po të mbarojë lufta, edhe Netanyahu mbaron; nuk mund të bëhet më e qartë dhe më e thjeshtë se kaq.

Aq më tepër që zgjedhjet amerikane po afrojnë: pse duhet t’i japim një fitore administratës Biden, dhe rrjedhimisht kandidates demokrate Kamala Harris, e cila është sigurisht më empatike se presidenti në largim për vuajtjet e palestinezëve?

Nga këndvështrimi i Netanyahut, ai gjithashtu mund të qëndrojë deri në nëntor dhe të presë që presioni i vogël ndërkombëtar të zhduket plotësisht në rast të kthimit të Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë.

Presioni i brendshëm në Izrael është padyshim një kusht i domosdoshëm për një ndryshim në politikë dhe qeveri. Por është presion i qëndrueshëm, duke pasur parasysh edhe faktin se protestuesit nuk janë të gjithë në favor të një marrëveshjeje me palestinezët dhe se gjysma tjetër e vendit mbështet vazhdimin e luftës nga Netanyahu deri në një fitore hipotetike.

Revolta kundër Netanyahut për 6 pengjet e vrara, Izraeli përgatitet për një grevë të përgjithshme

Prandaj, presioni i brendshëm është i nevojshëm, por jo i mjaftueshëm. Ajo që do të bënte ndryshimin do të ishte ajo që ka munguar gjithmonë: presioni real nga Uashingtoni dhe në një formë shumë më të vogël nga vendet evropiane, ndaj qeverisë izraelite.

Një sinjal i parë i rëndësishëm erdhi nga Londra pardje, kur qeveria laburiste e Keir Starmer pezulloi tridhjetë licencat e eksportit të armëve në Izrael, duke përfshirë avionë, helikopterë dhe dronë, duke argumentuar se Izraeli mund dhe duhet të bëjë shumë më tepër për të respektuar ligjin ndërkombëtar humanitar, duke përfshirë aksesin në ndihma humanitare.

Mbretëria e Bashkuar pezullon 30 licenca të eksportit të armëve në Izrael

Vendimi i Londrës, që pason ato të Belgjikës dhe Spanjës, nuk e zhvendos në vetvete anën e peshores. Por nëse do të pasohej nga masa të ngjashme nga dy eksportuesit e tjerë të mëdhenj evropianë të armëve në Izrael, përkatësisht Gjermania dhe Italia, presioni ndaj Uashingtonit do të rritej edhe presioni ndaj Uashingtonit që edhe SHBA-të të shkojnë në të njëjtin drejtim.

Në atë pikë, dhe vetëm në atë pikë, Netanyahu do të ishte me të vërtetë i vënë në qoshe. Por kjo pikë është ende aq larg sa duket pothuajse e padukshme.

Editoriali i Nathalie Tocci, drejtoreshë e Institutit për Çështjet Ndërkombëtare në Itali, profesoreshë me kohë të pjesshme në Shkollën e Qeverisjes Transnacionale të Institutit Universitar Evropian, është marrë nga La Stampa dhe përshtatur për Albanian Post