Filloi shumë përpara Trump-it; shumë përpara Netanyahut; shumë përpara Smotrich dhe Ben-Gvir; shumë përpara shkatërrimit sistematik të Gazës; shumë kohë përpara kolonizimit të Bregut Perëndimor; shumë përpara planeve të fundit për spastrimin etnik dhe aneksimin.

Historia izraelite është ajo e një shteti të themeluar pas shekujve të shtypjes, dekadave të betejave dhe pushtimeve dhe mizorisë më të keqe që mund të prodhonte shekulli i 20-të.

Është ai i një vendi që donte të ishte një strehë, por që është ndërtuar gjithmonë – pavarësisht ndryshimeve të thella në dekadat e fundit – mbi balancën e pushtetit dhe mohimin, pak a shumë të supozuar, të tjetrit.

Historia palestineze është shumë më lineare: është ajo e një shpronësimi progresiv dhe të vazhdueshëm të tokave dhe identitetit të saj.

Natyrisht, ai përbëhet nga shfrytëzimi, përçarjet dhe vullneti i vetëm, por e gjithë kjo duket dytësore në këndvështrimin e këtij realiteti mizor: atë të shpërbërjes dhe fshirjes së trupit palestinez.

A jemi në fund të kësaj historie? Në fazën e fundit të zhdukjes së Palestinës?

Është 2026. Ose 27. Ose 30. Nuk ka rëndësi. Gaza është izraelite, ashtu si edhe Bregu Perëndimor. Shumica e palestinezëve janë dëbuar. Ata janë në Egjipt, Jordani, Liban, Sudan ose Somali. Ata që kanë mbetur jetojnë në kampe, hyrjet dhe daljet e të cilëve kontrollohen nga ushtria izraelite. Ata nuk kanë të drejta, nuk kanë përfaqësues, nuk kanë shpresë dhe madje as kërkesa.

Izraeli ka normalizuar marrëdhëniet me Sirinë, Libanin dhe Arabinë Saudite. Ka përfunduar transformimi në një shtet joliberal, ku pushteti është i diskutueshëm mes të djathtës ekstreme dhe të ekstremit të djathtë, midis populo-nacionalistëve dhe ultra-fetarëve.

Por është një shtet i fuqishëm, i sigurt për forcën e tij, që ushqehet me kritika nga e majta dhe liberalët, të bindur se rrjedha e historisë është e favorshme për të.

Kush mund të thotë sot se ky skenar është krejtësisht jorealist? Kush mund të besojë seriozisht sot se kauza palestineze do të triumfojë? Që kjo padrejtësi nuk mund të tolerohet pafundësisht, se balanca e fuqisë do të evoluojë domosdoshmërisht dhe se Izraelit do t’i duhet të korrigjohet për shkak të çarjeve të brendshme dhe presionit ndërkombëtar?

A ka njeri që e beson akoma? A ka njeri që mendon ende se pasi ka humbur për 77 vjet, pasi ka qenë pika e verbër e botës liberale në një kohë kur kjo e fundit triumfonte, pas asaj që sapo ka vuajtur Gaza dhe pas kalimit në një rend ndërkombëtar ku gjithçka nuk është gjë tjetër veçse një ekuilibër fuqish, Palestina do të shohë së shpejti dritën e diellit?

A beson dikush ende në ardhjen e zgjidhjes me dy shtete apo edhe më iluzore të një shteti të vetëm dykombëtar?

Kush do t’i ndihmojë palestinezët, vetë të përçarë dhe të çorganizuar? Shtetet e Bashkuara të Trump-it? Rusia e Vladimir Putinit? Kina e Xi Jinping? Evropa, e cila po lufton për të mbrojtur veten? Vendet arabe, të cilat mendojnë vetëm për mbijetesën e tyre?

Historia fatmirësisht mund të na befasojë dhe cinizmi të tregojë kufijtë e tij. Ndoshta rendi liberal ka vdekur, por ende nuk është varrosur.

Ndoshta ringjallja e tij do të kalojë edhe nëpër Palestinë. Ndoshta dhjetëra mijëra izraelitë që demonstrojnë për të mbrojtur demokracinë e tyre nesër do të bëhen shumicë dhe do të kuptojnë se fati i tyre është i lidhur me atë të palestinezëve.

Ndoshta lidershipi i ardhshëm amerikan do të distancohet nga Izraeli dhe evropianët dhe vendet e tjera anembanë botës do të bëjnë presion mbi shtetin hebre.

Ndoshta arabët do të përdorin të gjitha levat që kanë në dispozicion për të ribalancuar balancën e fuqisë. Në fund të fundit, edhe regjimi i Asadit përfundimisht ra.

Por gjithçka duket kaq kimerike sot. Deri më tani nga ajo që palestinezët dhe mbështetësit e tyre përjetojnë në baza ditore.

E vërteta është se Netanyahu është në prag të realizimit të dy ëndrrave të tij: shkatërrimin e boshtit iranian dhe asgjësimin e çështjes palestineze. Se pas tij qëndron fuqia kryesore botërore. Se kohët janë me të.

E megjithëse mund të indinjohemi, denoncojmë, bëjmë thirrje për mobilizim dhe zgjim të ndërgjegjes, fjalët tona humbasin çdo ditë pak më shumë kuptimin e tyre.

Lufta e Gazës la gjurmë në botën arabe dhe më gjerë. Ajo do të lërë gjurmë të thella brenda të gjitha këtyre shoqërive dhe brenda sistemit ndërkombëtar. Nuk është tretur dhe nuk do të ndodhë kaq shpejt.

Por, ndërsa nuk ka mbaruar ende, ndërsa çdo ditë sjell akoma pjesën e saj të tmerreve, ajo tashmë është pothuajse e harruar.

Zbret në vendin e dytë apo edhe të tretë. Përfshirë, dhe ndoshta edhe më shumë se kudo tjetër në botën arabe.

Standardizimi nuk është më një tabu. Palestina nuk është më prioritet. Kauza nuk ka dhënë frymën e saj të fundit. Por kjo nuk është dukur kurrë kaq e afërt.