Opinione / Politikë

Hebrenjtë nuk janë kurrë të sigurt nën diktatorët – dhe Putin nuk është përjashtim


Anshel Pfeffer Korrespodent i lartë dhe kolumnist për Haaretz

Ashtu si me diktatorët e tjerë që ndërtojnë me përpikëri imazhin e tyre dhe ruajnë me xhelozi detajet e sakta të viteve të tyre të hershme dhe ngritjes në pushtet, ka shumë mite që rrethojnë fëmijërinë e Vladimir Putinit në Leningrad (sot Shën Petersburg).

Një kapitull interesant në historinë e fondacionit Putin është ai i ndërveprimeve të tij me shumë hebrenj në lagjen dhe shkollën ku ai shkonte.

Disa nga historitë – si ajo se si ai dhe miqtë e tij hebrenj do të hynin në një sinagogë lokale rreth Pashkës për të ngrënë në matzot – tingëllojnë pak fantastike.

Të tjerat janë të mirë-dokumentuara, si për shembull se si partnerët e tij në një klub të arteve marciale ishin vëllezërit Rotenberg Arkady dhe Boris, të cilët janë gjithnjë në rrethin e ngushtë të Putinit edhe sot e kësaj dite dhe janë bërë miliarderë falë kontratave të numërta në ndërtim nga ana e qeverisë.

Ose si ishte mësuesja e gjuhës së shkollës së mesme të Putinit, Mina Juditskaja Berliner, e cila zbuloi talentet e studentit të saj dhe e inkurajoi atë të mësonte gjermanisht, duke i hapur derën punësimit të tij të ardhshëm në KGB.

Shumë vite më vonë, Putin bleu dhe mobiloi një apartament në Tel Aviv ku Juditskaja Berliner jetoi deri në vdekjen e saj në 2017.

Këto histori dhe të tjera janë përmendur gjatë viteve për të shpjeguar një anomali në liderin më të rëndësishëm rus të këtij shekulli: pse, ndryshe nga udhëheqësit e tjerë rusë gjatë brezave, Putini është parë përgjithësisht si një mik i hebrenjve.

Jo të gjitha shpjegimet i kanë rrënjët në nostalgjinë e fëmijërisë.

Kryerabini i Rusisë, Berel Lazar, i referuar ndonjëherë si “rabini i Putinit”, më tha dikur – në ditët kur jepte intervista – se “Putini ka kaluar shumë vite duke analizuar pse Bashkimi Sovjetik, i cili ishte një perandori, u shpërbë kaq shpejt.

Një nga arsyet kryesore për këtë në sytë e tij është se udhëheqësit sovjetikë i bënë armiq hebrenjtë. Dhe ai është i vendosur të mos e përsërisë atë gabim”.

Pyes veten se çfarë do të thoshte sot rabini Lazar, i cili që nga pushtimi i Ukrainës nga Rusia, është zhdukur plotësisht nga opinioni publik.

Por teoria e Lazarit, për të cilën ai pretendon se e gjen mbështetjen te bisedat me presidentin dhe që duket se merr jetë nga loja e zellshme e Putinit me liderët izraelitë, të cilët ai u sigurua që t’i takonte çdo vit që kur u bë lider 22 vjet më parë, është duke u shkundur.

Në bazë të tij, ai nuk është aq i ndryshëm nga antisemitizmi klasik rus. Ashtu si caristët që fabrikuan dhe botuan “Protokollet e Pleqve të Sionit” në fillim të shekullit të 20-të, Putin gjithashtu i sheh hebrenjtë botërorë si një forcë e fuqishme globale.

Ndryshe nga caristët, ai preferoi të përpiqej t’i bënte hebrenjtë aleatët e tij.

Në fund të fundit, ajo nuk ishte kurrë më shumë se një martesë për komoditet.

Putin është një diktator nacionalist. Ai nuk është komunist dhe është shumë më i sofistikuar se carët. Dhe nuk ka ndërmend të përdorë karremin e egërsisë ndaj hebrenjve për të nxitur furinë patriotike.

Por askush nuk duhet të habitet ama kur ai e quan presidentin hebre të Ukrainës, Volodymyr Zelenskyy një nazist, ose kur miqtë e tij kërcënojnë të mbyllin operacionet e Agjencisë Hebraike në Rusi.

Askush nuk duhet të habitet sepse gjurmët kanë qenë gjithmonë aty, shumë kohë përpara pushtimit të Ukrainës.

Ndërkohë që Putin-i takohej me liderët izraelitë dhe i dhuronte pagën e një muaji Muzeut Hebre dhe Qendrës së Tolerancës në Moskë (sikur kleptokrati më i madh në botë të kontrollonte edhe pagën e tij qeveritare), ai gjithashtu takohej me liderët e Iranit – i vetmi vend në botë që ka një politikë të deklaruar për shkatërrimin e Shtetit hebre – financon kanale propagandistike si “Rusia Today”, ku mohuesit e Holokaustit janë mysafirë të rregullt, dhe orkestron fushata shpifëse kundër financierit hebre George Soros, të cilat mund të kishin huazuar fjalë për fjalë nga “Protokollet”.

Antisemitizmi i pastër nuk është më në modë në ditët e sotme, kështu që zakonisht vjen në dy forma paksa të maskuara: urrejtja e të majtës ekstreme ndaj hebrenjve maskohet si anti-sionizëm, i cili u shpik në vitet 1950 në Bashkimin Sovjetik të Stalinit; dhe ultra-nacionalistët vijnë me nxitjen kundër “globalistëve”, “bankierëve” dhe “progresivëve perëndimorë” të cilët po shkatërrojnë kulturën e krishterë dhe vlerat familjare.

Perandoria propagandistike e Putinit është ushqyesi më i madh në botë i të dyja këtyre formave.

Nuk është personale.

Admirimi i Putinit për hebrenjtë është ndoshta i vërtetë. Por përhapja e teorive konspirative që synojnë minimin e demokracisë perëndimore është thelbësore për strategjinë e tij dhe antisemitizmi është teoria më e vjetër e konspiracionit që ekziston.

Në rastin e Putinit, ai gjithashtu e beson atë. Hebrenjtë, edhe nëse nuk e kontrollojnë plotësisht botën, sigurisht që kanë vende në bordin e kontrollit. Dhe kur t’i përshtatet qëllimit të tij, ai do të përdorë gjithashtu hebrenjtë në Rusi dhe Ukrainë si pengje të përshtatshme.

Ai e ka bërë këtë për vite të tëra, duke ekzagjeruar – dhe në disa raste duke prodhuar – pretendimet e antisemitizmit në Ukrainë për t’i shërbyer qëllimit të tij propagandistik në portretizimin e udhëheqjes së Ukrainës si naziste, duke minimizuar dhe injoruar antisemitizmin që është ende i përhapur në Rusi.

Për turp, ka pasur oligarkë dhe rabinë hebrenj që e kanë ndihmuar atë të përforcojë këto pretendime.

Kërcënimi për mbylljen e Agjencisë Hebraike në Rusi është një tjetër marifet.

Ai është duke përdorur shqetësimin e hebrenjve rusë se ata nuk do të jenë në gjendje të emigrojnë sipas dëshirës, për të bërë presion ndaj Izraelit që të heshtë për krimet e tij të luftës në Ukrainë.

Por kjo nuk ka lidhje me Izraelin. Bëhet fjalë për hebrenjtë dhe ku mund të jetojnë të sigurt ata.

Nuk është rastësi që mbi 90 për qind e hebrenjve në diasporë jetojnë në demokracitë perëndimore dhe se emigracioni hebre nga Rusia e Putinit ishte në rritje shumë kohë përpara se të fillonte lufta në Ukrainë.

Në janar 2016, Putini i tha një delegacioni vizitor të Kongresit Hebre Evropian, të udhëhequr atëherë nga oligarku pro-Kremlin Moshe Kantor, se për shkak të niveleve në rritje të antisemitizmit, hebrenjtë “duhet të vijnë këtu, në Rusi. Ne jemi të gatshëm t’i pranojmë ato.”

Kantor tundi kokën në mënyrë sikofantike në shenjë dakordësie, por askush nuk e mori seriozisht ofertën e Putinit.

Hebrenjtë e dinë se demokracia është mbrojtja e tyre më e mirë.

Më pak demokraci do të thotë më pak mbrojtje për të gjitha pakicat, dhe edhe nëse diktatori bën një shfaqje të madhe të të qenit mbrojtës i hebrenjve dhe mik i Izraelit, kjo në rastin më të mirë është e përkohshme dhe e kushtëzuar. Askush nuk është kurrë i sigurt me një diktator, hebrenjtë pa dyshim që jo.

Diktatorët janë paranojakë nga natyra. Ata do të interpretojnë çdo kritikë si një kërcënim për pushtetin e tyre dhe do të hakmerren në mënyrë disproporcionale, jo vetëm ndaj kritikut të tyre, por ndaj të gjithë atyre që lidhen me ta.

Ndërsa Putin përballet me diklinin e tij në Ukrainë, hebrenjtë nuk janë më të dobishëm për të. Fuqia e tyre ka filluar ta kërcënojë atë. Mbyllja e Agjencisë Hebraike është vetëm hapi i parë.

E vetmja surprizë në lidhje me lëvizjen e Putinit kundër hebrenjve është se ajo erdhi me vonesë.


Lajmet kryesore