Nga 1 milion shkrepje, veç 50 janë të mira për fotografin Ferdinando Scianna

“Mos më quaj mjeshtër. Nuk i mësoj asgjë askujt”.

Këto fjalë thotë Ferdinando Scianna teksa tregon studion e tij, një hapësirë ​​komode përdhese në qendër të Milanos.

Ai sapo ka mbushur 79 vjeç. Dhe për të, fotografia është një obsesion që ka zgjatur për plot 60 vite të jetës së tij.

Por që “ka mbaruar”. Ai nuk ka shkrepur fotografi prej vitesh tanimë.

Kur fotografët e rinj i afrohen për t’i marrë këshilla, ai u thotë të fotografojnë atë që duan dhe atë që urrejnë.

Scianna ka bërë më shumë se një milion fotografi. Mirëpo, sipas fjalëve të tij, pozat e mira numërojnë rreth 50.

Ndër to përfshihet seriali për romët e fotografuar në fund të viteve ’90, portretet e shkrimtarëve – Leonardo Sciascia, Jorge Luis Borges, Manuel Vázquez Montalbán – dhe një nga fotot e tij më të famshme, një djalë që vrapon nëpër Capizzi, një fshat i vogël sicilian, me hijet e ngulitura në një mur pas tij.

Përpos fotografisë, i pëlqen të punojë me libra. Ka botuar mbi 70.

I pari u botua në vitin 1965 dhe ka të bëjë me ritualet fetare në Siçili.

“Isha thjesht një djalë sicilian 21-vjeçar dhe ai libër ndërtoi karrierën time. Sot, kur i shfletoj faqet, ndihem konfuz. Shikoj fotot e mia dhe pyes veten, kush i ka marrë ato foto? Isha shumë i ri”, ka thënë.

Ai e ka mësuar fotografimin me kalimin e viteve, “vetëm duke i bërë fotot”.

Scianna ka lindur në Bagheria, një fshat afër Palermos. Kamera e tij e parë ishte dhuratë nga babai i tij kur ishte 16 vjeç.

“Donte që të bëhesha mjek ose inxhinier. Sinqerisht, nuk mendoj se kam pasur ndonjëherë profesionin e fotografit, thjesht doja të largohesha nga Siçilia dhe në ato ditë, supozoja se fotografia ishte një pasaportë”, ka treguar.

Fati i tij erdhi prej brezit në të cilin bënte pjesë, një brezi që kishte zell për të ndryshuar gjërat, nga çlirimi i grave deri te trazirat e studentëve të vitit 1968. Ai ishte atje për t’i fotografuar të gjitha.

“Në të gjithë brezin tim, kishte një dëshirë të pandalshme për të rregulluar fragmentet e botës sonë”, ka thënë.

Megjithatë, mbeti sicilian në zemër.

“Edhe sikur të largohesha nga Siçilia, e fotografoja Siçilinë kudo që shkoja. Disa vjet më parë, bëra një libër për një fshat minerar në Ande, dhe dikush tha se ishte libri im më sicilian. Në fund të ditës, një fotograf bën gjithmonë të njëjtat foto. Nuk e di nëse është një stil apo thjesht një përsëritje. Ndoshta është thjesht mërzitje”.

Papritur arriti famë ndërkombëtare në mesin e viteve ‘80, kur stilistët e modës Dolce & Gabbana e zgjodhën atë për të fotografuar fushatat e tyre.

Fotot e tij bazoheshin në temën që ai kishte shkrepur gjithmonë: traditat sociale, simbolika fetare, matriarku si udhëheqës i familjes.

“Çfarë aventurë e papritur, ajo. Nuk e mohoj. Më lejoi lirinë ekonomike të shkoja dhe të fotografoja vetëm për veten time”, ka treguar Scianna.

Veten e konsideron si të guximshëm. Madje, ka qenë italiani i parë që u pranua në Magnum, agjencia prestigjioze e fotografive.

Në karrierën e tij të gjatë ka bërë foto nëpër botë, por, ndryshe nga shumë fotografë të brezit të tij, kurrë në zona lufte. E gjithë sepse kishte “shumë frikë të humbiste të dashurat” e tij.

“Nuk mendoj se mund ta ndryshoj botën me fotografitë e mia, por besoj se një foto e keqe mund ta përkeqësojë atë”, ka thënë ai.

Ai mendon se fotografia kaloi në një krizë të pariparueshme dy dekada më parë, kur ndalën albumet fotografike familjare.

“Sot ne të gjithë bëjmë foto me telefonat tanë, por ato janë imazhe të sfondit. Edhe një selfie nuk është një autoportret, por një lloj neuroze për një moment ekzistence që duhet të zëvendësojë menjëherë një tjetër, e kështu me radhë. Dhe të gjithë e dimë se çfarë ndodh kur diçka humbet identitetin që ka përcaktuar suksesin dhe funksionin e saj kulturor. Ajo vdes”.

Tavolina e tij e zyrës është plot me romane, ese, libra.

Një foto, sipas fotografit, mund të ndodhë disa metra larg shtëpisë ose në vendin më të largët në botë. “Paraprakisht nuk dihet kurrë”.

“Sot të gjithë duan të shkruajnë romanin imagjinar të asaj që do të donin të ishte realiteti: është epoka në të cilën po jetojmë”, ka pohuar.

Po ashtu e përçmon ritmin e ndryshimit të nxitur nga interneti.

“Në web çdo gjë konsumohet shpejt. Kultura, nga ana tjetër, është ngadalësi dhe zgjedhje”, vijon.

Për të kjo është e ngjashme me teorinë e vet të tre rizotove.

Nëse dikush nuk ka ngrënë kurrë një rizoto në jetën e tij – dhe nëse nuk ka qenë kurrë në Siçili, sigurisht që nuk ka ngrënë kurrë një të mirë – herën e parë që e shijon, mund të thonë vetëm nëse i ka pëlqyer apo jo.

Herën e dytë, mund të argumentojë se ishte më mirë ose më keq se e para.

Dhe vetëm nga hera e tretë mund të ketë teorinë e vet të rizotos dhe të japë këshilla sesi duhet gatuar. “Kultura, për mua, është të njohësh gjërat dhe të kesh një zgjedhje”.

“Mjekët thonë se kam ende pak kohë për të jetuar. Dhe për mua, të jetosh do të thotë të mendosh për libra të rinj, ekspozita, të punoj me arkivin tim”, ka rrëfyer fotografi.

Ekspozita e tij e fundit vetjake ishte në Palazzo Reale në Milano.

Mbi 200 foto u shfaqën atje dhe për disa ditë kishte radhë të gjata që prisnin për të hyrë brenda.

Dhe gjithë rrugëtimi i tij, fotografitë që ka shkrepur, krijimet që ka lënë pas, i kanë falur “shumë lumturi”.

Prandaj beson fort se çka mbetet pas në histori është çdo gjë që ka arritur të marrë formë.

Marrë nga “The Guardian”, përshtatur për “Albanian Post”.