Vende

Neandertalët dhe Homo Sapienët ndanë këtë shpellë 50 mijë vjet më parë


Shpella e quajtur Grotte Mandrin.

Thellë në Francën jugore, pranë qytetit të vogël Malataverne, ndodhet një shpellë gëlqerore e quajtur Grotte Mandrin. Kjo shpellë ka strehuar historinë e Neandertalit dhe njerëzimit për më shumë se 100 mijë vjet.

Si një strehë, shpella i rezistoi kohës për shkak të vendndodhjes së saj. Mistrali – një erë e famshme franceze veriperëndimore që fryn çdo dimër nga Gjiri i Luanit – e ka mbuluar shpellën me shtresa pluhuri, të ngrira në kohë për të ruajtur atë që fshihet poshtë.

Është gjithashtu vendi ku Neandertalët dhe njerëzit u bashkuan në Evropë, thotë Ludovic Slimak, një arkeolog dhe drejtor i projektit Grotte Mandrin. Shtresat arkeologjike të fshehura nën shpellë na tregojnë se rreth 50 mijë vjet më parë, njerëzit bënë inkursionin e tyre të parë në shpellë.

Sipas një studimi të fundit të botuar në revistën “Science Advances”, 12 shtresa të depozitave arkeologjike tregojnë se banorët e shpellës ishin si neandertalë ashtu edhe njerëz.

Studiuesit dalluan mbetjet e Neandertalit dhe të njeriut nga njëri-tjetri duke përdorur morfologjinë strukturore të dhëmbëve të tyre. Dhe ata zbuluan kohën e saktë të inkursionit njerëzor bazuar në blozën nga çatia e shpellës.

Përdorimi i blozës deri në datën e mbërritjes njerëzore
Shpella e quajtur Grotte Mandrin.

“Duke përdorur teknologji inovative, ne ishim në gjendje të dallonim se kur u ndërtuan zjarret e fundit të Neandertalit dhe të parët njerëzorë në shpellë”, thotë Slimak.

Studiuesit studiuan “konkrecionet parietale të zonës Grotte Mandrin”, ose gjurmët e blozës që grumbullohen në çatinë e shpellës pas zjarreve, për të parë se Neandertalët dhe njerëzit jetonin në shpellë brenda një viti nga njëri-tjetri.

Slimak thotë se me kalimin e kohës, një kore e hollë gëlqerore mbuloi blozën. Ndërsa u formua kondensimi dhe rrjedhja e ujit brenda çarjeve të shpellës, korja ngriu dhe ra në tokë në pjesë të vogla depozitimesh gëlqerore.

“Mijëra fragmente bloze ranë në shtresat arkeologjike të shpellës. Nën një mikroskop, ata krijojnë shtresa të vogla, të cilat formojnë ‘një barkod’”, thotë Slimak.

Çdo periudhë kohore ka një trashësi unike në barkod, duke i lejuar arkeologët të mësojnë se kur ka ndodhur çdo zjarr. Është e njëjta mënyrë që studiuesit mund të shpojnë në një pemë dhe të marrin datën e saj duke përdorur unazat e pemës.

Ata gjithashtu mund të përdorin shtresat unike të blozës për të datuar vendbanimin njerëzor dhe neandertal. Slimak thotë se ekipi i tij përdori të njëjtin softuer kompjuterik që një dendrolog do të përdorte për të studiuar moshën e një peme.

“Ne ishim në gjendje të tregonim se kishte 500 faza të ndryshme okupimi në shpellë”, thotë Slimak.

Sa ndërvepruan Homo Sapienët dhe Neandertalët?
Neandertalët (në të majtë) dhe Homo Sapienët (në të djathtë)

Slimak thotë se ka dy indikacione që tregojnë se njerëzit dhe Neandertalët ka të ngjarë të kenë pasur një ndërveprim. Së pari, koha midis Neandertalëve të fundit dhe njerëzve të parë në shpellë ishte e shkurtër. Dhe duket e pamundur që njerëzit të rrëshqisnin brenda dhe jashtë shpellës pa u takuar me Neandertalët.

Së dyti, Slimak dhe ekipi i tij zbuluan territorin e Neandertalëve në bazë të vendit ku ata siguruan gurët e tyre – copa shkëmbi të përdorura në prodhimin e armëve dhe mjeteve. Neandertalët kishin jetuar tashmë në zonë për mijëvjeçarë dhe e dinin se ku ishte gjithçka. Disa stralli erdhën nga Alpet, të tjerë nga Provence dhe të tjerë nga ana perëndimore e lumit Rhone, shpjegon Slimak.

Njerëzit banuan në shpellë vetëm për 40 vjet, ose një jetë njerëzore. Duket e pamundur që ata të kishin ditur të gjithë informacionin që dinin Neandertalët pa një lloj ndërveprimi. Neandertalët me siguri u dhanë informacione për territorin njerëzve që kishin ardhur nga gjetkë.

“Ky është një territor shumë i madh dhe banorët kishin njohuri të sakta për të gjitha burimet e tij”, thotë Slimak. “Në 40 vjet, nuk mund të njihni burimet e një territori kaq të madh që përfaqëson disa mijëra kilometra katrorë”.

Kjo është njëra nga arsyet kryesore pse Slimak mendon se neandertalët dhe njerëzit kanë komunikuar shpesh. Në të njëjtën kohë, njerëzit prezantuan mjete te neandertalët. Ata sollën harqe dhe shigjeta që nuk ishin përdorur jashtë Afrikës dhe Levantit në Lindjen e Mesme, thotë Slimak. Neandertalët më parë përdornin shtiza shumë më primitive për gjueti.

Ne e dimë se Neandertalët dhe njerëzit ndanin një shpellë. Ata gjuanin, mblodhën, ndanë informacione dhe më pas befas, Neandertalët në Grotte Mandrin u zhdukën. Ata ndezën zjarret e tyre të fundit dhe u zhdukën. Arsyeja e vdekjes së tyre u ka shmangur prej kohësh arkeologëve. Dhe Slimak e ka kaluar karrierën e tij duke eksploruar këtë temë. Ai thotë se ka shumë të ngjarë të ishte “diçka e madhe dhe diçka e papritur”. Por ne ende nuk e dimë pse, sepse cilado qoftë arsyeja, Neandertalët nuk jetuan për të treguar përrallën.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com


Lajmet kryesore