Muzeu Britanik nën hetim mbi artefaktet etiopiane të fshehura për 150 vjet

Muzeu Britanik po hetohet mbi pretendimet se ka qenë tepër i fshehtë në lidhje me disa nga sendet më të ndjeshme në koleksionin e tij.

Bëhet fjalë veçanërisht për një grup pllakash të shenjta të altarit etiopian që janë fshehur nga pamja në mue për më shumë se 150 vjet.

11 tabotet prej druri dhe guri, të cilat muzeu pranon se u grabitën nga ushtarët britanikë pas betejës së Maqdala në vitin 1868, nuk janë shfaqur kurrë në publik dhe konsiderohen të jenë aq të shenjta sa që edhe vetë kuratoret dhe administratorët e institucionit janë të ndaluar t’i shqyrtojnë.

Sakaq, prej kohësh ka pasur thirrje që të kthehen në Etiopi.

Në vitin 2019, ministri i Kulturës në vend, gjatë një vizite në muze, kërkoi kthimin e tyre.

Tani aktivistët kanë paraqitur një ankesë në Zyrën e Komisionerit të Informacionit (ICO) duke argumentuar se muzeu ka dështuar të zbulojë detajet kryesore të diskutimeve të brendshme rreth taboteve në përgjigje të një kërkese për të drejtën e informimit.

Returning Heritage, një organizatë jofitimprurëse që grumbullon informacione për kthimin kulturor, paraqiti kërkesën e FoI në gusht 2023 dhe thotë se përgjigja e muzeut nuk kishte materiale përkatëse, ndërsa informacionet e tjera u redaktuan tepër.

Një rishikim i brendshëm i muzeut i kryer me kërkesë të Trashëgimisë së Rikthimit mbështeti përgjigjen e tij fillestare.

Organizata argumenton se teksa Akti i Muzeut Britanik i vitit 1963, i cili ndalon asgjësimin e objekteve, përveç në rrethana shumë të kufizuara, do të thotë se statusi i objekteve të tjera të diskutueshme është i paqartë, tabotet mund të kthehen ligjërisht tani.

“Akti është shumë i qartë se muzeu nuk mund të kthejë objekte”, ka thënë specialisti Lewis McNaught.

“Por ka disa përjashtime ligjore brenda aktit. Dhe një nga këto përjashtime i lejon administruesit të kthejnë disa sende nëse i konsiderojnë ato të papërshtatshme për t’u mbajtur”.

E për shkak se tabotet nuk do të ekspozohen ose studiohen kurrë, ato i përshtaten kësaj kategorie, beson organizata.

Returning Heritage ka kërkuar informacion nga takimet ku administruesit e besuar diskutuan mbi tabotet, të cilat beson se mund të japin njohuri se pse ata besojnë se ato nuk mund të kthehen ligjërisht.

Tom Short, i firmës ligjore Leigh Day, i cili paraqiti ankesën e ICO-së në emër të Returning Heritage, beson se muzeu u mbështet gabimisht në disa përjashtime të lejuara ndaj FoI-së si justifikim për mbajtjen e materialit në burim.

Ndërkohë Muzeu Britanik ka thënë më parë se ambicia afatgjatë është t’i huazojë tabotet një kishe ortodokse etiopiane në Mbretërinë e Bashkuar, megjithëse klerikët e kanë vënë në dyshim realizueshmërinë e kësaj për shkak të kostove të sigurimit.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.