“Sulmi i së shtunës ishte një sulm iranian, në të cilin Hezbollahu mori pjesë simbolikisht duke lëshuar raketa të rregullta sipas rregullave të vendosura mirë të angazhimit. Sigurisht që Izraeli mund të argumentojë se Hezbollahu është një përfaqësues iranian dhe se sulmi e ka origjinën pjesërisht nga Libani”.
I këtij mendimi është Mohanad Hage Ali, zëvendësdrejtor i kërkimit në Qendrën e Lindjes së Mesme Malcolm H. Kerr Carnegie në Bejrut.
Puna e tij fokusohet në ndryshimet dhe evolucionin e grupeve islamike pas kryengritjeve arabe.
Në vitin 2017, ai shkroi një libër për Hezbollahun, me titull “Nacionalizmi, Transnacionalizmi dhe Islami Politik: Identiteti Institucional i Hizbullahut”.
Së fundmi, ai ka dhënë një intervistë për të përditshmen italiane “La Stampa”.
Pyetjes se sa gjasa ka që Libani të paguajë çmimin për përshkallëzimin, ai i është përgjigjur se është një nga opsionet në tryezën e kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu për t’iu përgjigjur sulmit iranian.
“Ka forca brenda Izraelit që po shtyjnë që prioritetet të mbeten operacioni në Gaza dhe në frontin verior, pra në Libanin jugor, dhe të arrihen objektivat në këto dy fronte, në vend që të zgjerojnë konfliktin në një konfrontim të drejtpërdrejtë me Iranin”.
Nga ky këndvështrim – sipas tij – sulmi iranian mund të shërbejë si pretekst që Izraeli u përpoq të përshkallëzonte tensionet me Hezbollahun.
“Izraeli ka kërcënuar prej muajsh se do të nisë një operacion të madh në Liban nëse Hezbollahu nuk tërhiqet nga kufiri jugor për të lejuar dhjetëra mijëra njerëz të zhvendosur të kthehen të sigurt në shtëpi. Le ta lexojmë nga Libani. Hezbollahu ka treguar përmbajtje në përgjigjet e tij, duke nënvizuar publikisht se nuk dëshiron një konflikt të gjithanshëm, ka kërkuar të shmangë viktimat civile izraelite dhe ka zgjedhur objektivat me përpikëri ndërsa përpiqet të kufizojë zonën operative. Kjo është deri tani”.
Sipas tij, nëse të gjithë vendosin të heqin dorezat, do të ketë një çmim për të paguar, për të gjithë, për sa i përket viktimave civile, konsensusit të brendshëm dhe konsensusit ndërkombëtar për Izraelin.
Dy ditë më parë, katër ushtarë izraelitë u plagosën në Liban, njëri në gjendje të rëndë, pasi u godit nga bomba të vendosura nga Hezbollahu.
Hezbollahu ka thënë në një deklaratë se luftëtarët e vet vendosën pajisje shpërthyese në zonën Tel Ismail, pranë kufirit me Libanin.
Thuhet se kur një patrullë e Brigadës Golani izraelite hyri në Liban dhe mbërriti në zonën ku ishin vendosur bombat, Hezbollahu i shpërtheu ato, duke shkaktuar të vdekur dhe të plagosur.
Është një nga shkeljet e pakta të njohura të sovranitetit libanez nga trupat izraelite që nga fillimi i luftës në Gaza në tetor.
“Mendoj se Izraeli po teston Hezbollahun. Nëse shikoni konfliktin e vitit 2006, Izraeli kreu një operacion në terren, pësoi viktima të mëdha, rreth 180 ushtarë vdiqën në sulm. Unë mendoj se ata po përpiqen të testojnë mbrojtjen e Hezbollahut dhe aftësitë e tij në zonë përpara se të nisin ndonjë operacion të këtij lloji. Dhe Hezbollahu po thotë: ne jemi të përgatitur, mund t’i heqim dorezat”.
Por cilat janë rreziqet për Hezbollahun për sa i përket konsensusit të brendshëm?
“Izraeli nuk i fsheh qëllimet e tij, po thotë: bëni një foto të Gazës, shikoni dëmin dhe imagjinoni Bejrutin. Duket qartë se po përpiqen të trembin libanezët, por mendoj se kanë edhe biznes. Libani është shumë i polarizuar, ka një segment të madh të popullsisë që kundërshton përfshirjen e Hezbollahut në këtë konflikt, i perceptuar si i padobishëm dhe i shkëputur nga përditshmëria e tyre dhe më shumë i lidhur me aspiratat transnacionale të Hezbollahut në një kauzë që është disa mijëra kilometra larg tyre”.
Për një pjesë të madhe të popullsisë libaneze – sipas tij – prioritetet janë zhvillimi dhe zgjidhja e krizave të ndryshme.
“Libani tashmë po paguan një çmim në frontin jugor, fshatrat e prekura, mijëra njerëz të evakuuar. Nëse konflikti zgjerohet, unë besoj se kundërshtimi ndaj Hezbollahut do të rritet dhe besoj se përfshirja perëndimore për të larguar Hezbollahun në mënyrë të pashmangshme do të rritet”.
Së dyti, ai rendit pasojat e brendshme, marrëdhënia e grupit me mbështetësit e tij.
“Me këtë nivel dëmtimi, Hezbollahu duhet të përmbushë pritshmëritë: duhet të ndihmojë në rindërtimin e qyteteve të shkatërruara përgjatë kufirit jugor të Libanit, sigurisht me paratë iraniane”.
“Një zgjerim i konfliktit do të nënkuptonte shkatërrim më të madh për infrastrukturën, për aftësinë e vendit për t’u rikuperuar nga një sërë krizash financiare, ekonomike dhe politike që vendi po përjeton që nga viti 2019 dhe nëse Hezbollahu do të mbahet përgjegjës për përfshirjen e vendit në luftë, do të duhet të përgjigjet për këtë para elektoratit të tij”.
Roli i Evropës në Liban ka shumë implikime: marrëdhëniet ekonomike, flukset migratore. Libani pret dy milionë refugjatë, së fundmi nënkryetarja e Komisionit Evropian Margaritis Schinas ka thënë se Bashkimi Evropian mund të arrijë një marrëveshje me Libanin për të frenuar ardhjen e emigrantëve, veçanërisht të drejtuar për në Qipro.
“Qeveria qipriote ka kërkuar më shumë bashkëpunim nga qeveria libaneze për të kufizuar fluksin e emigrantëve në Evropë. Libani ka bërë një sërë kërkesash, duke përfshirë ndihmën ekonomike nga Bashkimi Evropian. Ky vend pret të paktën një milion e gjysmë refugjatë sirianë, qindra mijëra refugjatë palestinezë që kanë rrëshqitur nën kufirin e varfërisë. Hyrja në një konfrontim total me Izraelin do të kishte një ndikim serioz në këtë fluks migrator tashmë në zhvillim, dhe Europa sigurisht që do të vuante ndikimin e drejtpërdrejtë në Mesdheun Lindor”.
Ai beson se qasja evropiane do të jetë e ndryshme në Liban, krahasuar me atë që po ndodh në territoret e pushtuara, sepse çdo konflikt do të ketë një efekt që mund të përfshijë drejtpërdrejt vendet evropiane, me ardhjen e flukseve migratore.
Një javë pas sulmit të 7 tetorit dhe pas fillimit të luftës në Gaza ai shkroi: “Hezbollahu ka shpenzuar të paktën dy dekada duke ndërtuar një kapacitet parandalues dhe tani, ndoshta, është një rob i tij”.
Çfarë mund të ketë ndryshuar që atëherë?
“Mendoj se Hezbollahu është ende një i burgosur i aftësisë së tij parandaluese. Në tetor shkrova se Hezbollahu kishte demonstruar mirëkuptimin e tij për balancën e fuqisë në konfliktin me Izraelin, pas katër dekadash përvojë dhe kostos së luftës së vitit 2006, Hezbollahu ende dëshiron të shmangë një konflikt të plotë në Liban për Gazën implikimet për pozicionin e saj politik në një vend në krizë. Preferon përshkallëzimin gradual”.
“Megjithatë, Hezbollahu e di se nuk mund të kontrollojë rezultatin e veprimeve të tij, sepse kujton vitet 1993, 1996 dhe 2006. Mendoj se sot grupi është kapur në një kurth kryesisht nga vetë ai, me aksione të larta që mund të sjellin pasoja potencialisht shkatërruese. Aleancat e partisë, të dizajnuara për të funksionuar si shtresa shtesë të parandalimit, e kanë ekspozuar atë ndaj niveleve të përshkallëzimit ushtarak që ka kërkuar t’i shmangë që nga viti 2006 dhe sot është një kohë e mirë për përshkallëzimin e Izraelit dhe një kohë e keqe për Hezbollahun për të rivendosur parandalimin”.
Sipas tij, kjo është një luftë e gjatë dhe zakonisht, pavarësisht nga fuqia e një shteti, një luftë e gjatë do të thotë lodhje, dhe sa më gjatë të zgjasë, aq më pak hapësirë për manovrim do të ketë.
“Mendoj se Hezbollahu duhet të rivendosë parandalimin herët a vonë, kur Izraeli do të luftojë për t’i bërë ballë tendosjes së luftës, kur Netanyahu do të ketë probleme të brendshme dhe do të rrezikojë kolapsin e qeverisë së tij, kur mbështetja perëndimore për luftën e Izraelit do të bëhet më e brishtë dhe do të jetë nën presion”.
Marrë nga “La Stampa”, përshtatur për “Albanian Post”.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
