Mes sukseseve dhe dështimeve – Çfarë mund – dhe duhet – të mësojë Shqipëria nga Lojërat e fundit Olimpike

Lojërat Olimpike Paris 2024 mbyllën zyrtarisht siparin e tyre të dielën e 11 gushtit, në një tre-javësh tejet intensiv, të bukur, të mbushur me emocione të mëdha për sportin, mes sukseseve të mëdha, por edhe dështimeve.

Tradita amerikane në Olimpiadë vijoi të jetë mbresëlënëse, me 126 medalje të fituara gjithsej, ku 40 ishin të arta.

Po ashtu, edhe ngjitja e Kinës në lartësinë e garave jotradicionale për të, duke shkuar në kuotën e 91 medaljeve me po 40 të arta, reflektoi se SHBA-të nuk do ta kenë ndoshta po aq të lehtë fitoren në shtëpinë e tyre pas katër vitesh, kur stafetën për organizimin e merr Los Angeles.

Ajo çfarë ra në sy gjithashtu, ishte një ngritje e dukshme e nivelit të garës nga shtetet shumë të zhvilluara dhe me demokraci të përparuar, si Japonia, Australia, Franca, të cilat arritën rezultate mbresëlënëse. Apo, edhe Holanda, Britania e Madhe, Koreja e Jugut, Italia e Gjermania.

Një Olimpiadë e këndshme ka qenë edhe ajo e Shqipërisë, të paktën në mbyllje, ku për herë të parë vendi arriti të marrë dy medalje ari me mundësit Chermen Valiev dhe Islam Dudaev.

Por, nga ana tjetër, pati edhe fiasko të konsiderueshme, si Luiza Gega në atletikë, e cila nuk arriti finalen, apo edhe mungesa tërësore e peshëngritësve në Paris.

Ndaj, thënë kjo, çfarë mund – dhe mbi të gjitha çfarë duhet – të mësojë Shqipëria nga Paris 2024?

Atletika po vdes…ndoshta

Paraqitja e Luiza Gegës në garën e 3000 metrave me pengesa ishte ngritur me pompozitet, për atë çfarë pritej të binte në sy si një paraqitje shumë e mirë e garueses shqiptare.

Gega ka pasur suksese të shumta në karrierë, përfshi një titull historik si kampione e Evropës në këtë disiplinë, ndaj edhe pritshmëritë ishin shumë të larta, jo për medalje, sa për një renditje të mirë në finale.

Atletja shqiptare jo vetëm që nuk e arriti finalen, por në baterinë e saj, ajo u radhit vetëm e nënta, qartazi në një zhgënjim për publik, por edhe për veten e saj, duke arritur ta quajë paraqitjen e saj një “dështim”.

Nuk është gjithsesi i gjithi faji i Gegës. Tashmë 35-vjeçare, ajo nuk mund ta ketë më të lehtë të garojë në nivele të larta të sportit, duke marrë parasysh faktin se përtej moshës shumë më të re të kundërshtareve, garat e gjysmëdistancave dominohen nga atlete keniane dhe etiopiane, si mbretëresha të këtyre disiplinave.

Gega, metaforikisht, i ka të numëruara ditët në garat e vrapimit dhe vëmendja e saj pak nga pak, duhet të fillojë të zhvendoset për nga trajnimi i brezave të rinj.

Brez i ri, i cili aktualisht i falet vetëm një tjetër vrapuesi, Franko Burrajt. Atleti 25-vjeçar pati një paraqitje deri diku të mirë në garën e 100 metrave, ku kaloi me sukses baterinë e parë dhe u ndal në të dytën. Por kaq.

Ai mund të jetë më i miri në nivel kombëtar, por shumë larg niveleve rajonale, e aq më tepër evropiane e botërore, apo olimpike.

Atletika është në prag të një shuarje tërësore në Shqipëria dhe kjo duhet të jetë një kambanë alarmi. Gega ishte e kualifikuara e vetme me meritë nga kjo fushë, pasi Burraj ishte pjesëmarrës me ftesë nga organizatorët.

Më mirë vonë se kurrë, por nëse bëhet shumë vonë për ndërhyrje, mund të jetë edhe kurrë për Shqipërinë.

Përqendrohu ku ke kapacitete

Është e rëndësishme për një shtet të kuptojë se ku i ka kapacitetet e veta më të mëdha. Shqipëria kishte ftesë për dy notarët Kaltra Meça dhe Grisi Koxhaku, por, edhe pse të rinj, ata janë të dy vite drite larg garuesve profesionistë të notit.

Ndoshta, jo disiplina më e mirë për Shqipërinë, edhe pse asnjëherë nuk duhet lënë mënjanë dhe investimet duhet të vijojnë.

Por, është e patolerueshme në vetvete që Shqipëria të mos ketë garues në sporte tradicionale për vendin, siç është peshëngritja.

Sporti me gjasë më i titulluar në historinë e Shqipërisë, është pikërisht peshëngritja.

Një brez i shkuar me garues në zë si Erkand Qerimaj, Briken Calja, Fetie Kasaj, Romela Begaj, të cilët kanë arritur ta ngrenë flamurin kuqezi edhe në nivel ndërkombëtar, janë drejt perëndimit. Diku të mbetur jashtë forme, duke të përjashtuar për shkak të dopingut në faza të ndryshme, këta emra i kanë dhënë sportit shqiptar, por koha e tyre nuk është më.

E ndërkaq, nuk po ka emra të rinj, më energjikë dhe entuziastë për arritje të larta në peshëngritje, të cilët mund të konkurrojnë denjësisht në gara ndërkombëtare dhe një ndërhyrje duhet të jetë emergjente për të shpëtuar peshëngritjen shqiptare nga shterimi i saj.

Kapaciteti për këtë disiplinë është i jashtëzakonshëm, ku shqiptarët kanë lartësuar kombe të tjera me medalje të arta olimpike, për shkak se janë lënë në harresë këtu dhe kanë garuar për shtete të tjera.

Përqendrimi në disiplina të tilla duhet të jetë maksimal.

Natyralizimi, natyrisht

Mund të duket ndoshta zgjidhja më e lehtë…por është efikase dhe funksionale.

Tabuja është thyer tashmë, me mundësit Valiev dhe Dudaev dhe mund të ishte një arritje historike edhe më e madhe, nëse arbitrimi për Valiev do të kishte qenë më i drejtë dhe nëse mundësi tjetër, Zelimkhan Abakarov, do të ishte në formë më të lartë fizike.

Tre mundësit e lindur në Rusi dhe të natyralizuar si shqiptarë, i kanë dhënë medalje sportit shqiptar, sa gjithë disiplinat e tjera të marra së bashku në nivel botëror dhe evropian.

Ata janë të lindur për disiplinën e mundjes dhe nuk është ndonjë hise e madhe për Shqipërinë, se medaljet i fiton prej tyre. Përkundrazi, një nder!

Rreth 70% e garuesve në mundje vijnë nga rajonet e ish-republikave sovjetike dhe përfaqësojnë shtetet e tyre. Pak vende të tjera e gëzojnë traditën e mundjes, ku përmenden Japonia, SHBA-të, apo edhe Irani.

Por pellgu i ish-republikave sovjetike ka hegjemoninë dhe “furnizon” shumë shtete me garues të nivele të larta. Fjala bie Greqia fqinje ka garues nga këto vende, Hungaria, apo vende të tjera, për të cilët ata garojnë.

Shqipëria është treguar e zgjuar teksa ka “rrëmbyer” tre mundësit e nivelit të lartë dhe i ka ofruar atyre kushtet e mira për të garuar dhe për të triumfuar e marrë medalje në Lojëra Olimpike.

Ideja duhet të jetë po ashtu të krijohet një lëvizje edhe te vetë shqiptarët, duke filluar në nivel shkollor dhe për t’i ingranuar të rinjtë në një sport si mundja, të cilin Shqipëria e ka pasur më herët traditë dhe ka mundësi të bëjë mirë në të, për shkak të tipareve fizike që popullata gëzon.

Zgjedhja është e atyre që e drejtojnë sportin dhe është e thjeshtë: Të shohin, dëgjojnë, analizojnë dhe veprojnë. Ose, të drejtojnë gishtin, si një “hile” e vjetër zanati, që nuk të çon askund.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.