Mediat sociale dhe kompanitë e videove në internet po mbledhin sasi të mëdha të informacionit tuaj personal në dhe jashtë faqeve ose aplikacioneve të tyre dhe i ndajnë ato me një gamë të gjerë subjektesh të palëve të treta.
Kështu konfirmon një raport i ri i stafit të Komisionit Federal të Tregtisë (FTC) për nëntë kompani teknologjike.
Raporti i FTC-së i publikuar të enjten merrte në shqyrtim praktikat e mbledhjes së të dhënave të Facebook, WhatsApp, YouTube, Discord, Reddit, Amazon, Snap, TikTok dhe Twitter/X midis janarit 2019 dhe 31 dhjetor 2020.
Shumica e modeleve të biznesit të kompanive stimuluan duke gjurmuar se si njerëzit angazhohen me platformat e tyre, duke mbledhur të dhënat personale dhe duke i përdorur ato për të përcaktuar se çfarë përmbajtje dhe reklama shohin përdoruesit në burimet e tyre, thuhet në raport.
Gjetjet e FTC vërtetojnë vite raportimi mbi thellësinë dhe gjerësinë e praktikave të gjurmimit të këtyre kompanive dhe u bëjnë apel firmave të teknologjisë për “mbikëqyrje të gjerë të përdoruesve”.
Agjencia po rekomandon që Kongresi të miratojë rregulloret federale të privatësisë bazuar në atë që ka dokumentuar.
Në veçanti, agjencia po u kërkon ligjvënësve të pranojnë se modelet e biznesit të shumë prej këtyre kompanive bëjnë pak për të nxitur vetërregullimin efektiv ose mbrojtjen e të dhënave të përdoruesve.
“Njohja e këtij fakti themelor është e rëndësishme si për zbatuesit ashtu edhe për politikëbërësit, sepse çdo përpjekje për të kufizuar ose rregulluar mënyrën se si këto firma mbledhin tufa të të dhënave personale të njerëzve do të bien ndesh me stimujt e tyre kryesorë të biznesit”, tha në një deklaratë kryetarja e FTC Lina Khan.
“Për të krijuar rregulla apo mjete juridike efektive që kufizojnë këtë mbledhje të të dhënave, politikëbërësit do të duhet të sigurojnë që shkelja e ligjit nuk është më fitimprurëse sesa respektimi i tij”.
FTC po kërkon gjithashtu që kompanitë e përmendura në raport të investojnë në “kufizimin e ruajtjes dhe ndarjes së të dhënave, kufizimin e reklamave të synuara dhe forcimin e mbrojtjeve për adoleshentët”.
Veçanërisht, raporti thekson se si konsumatorët kanë pak kontroll mbi mënyrën se si këto kompani përdorin dhe ndajnë të dhënat e tyre personale.
Shumica e kompanive mblodhën ose nxorën informacione demografike për përdoruesit si mosha, gjinia dhe gjuha.
Disa mblodhën informacione për të ardhurat e familjes, arsimin dhe statusin prindëror dhe martesor. Por edhe kur ky lloj informacioni personal nuk u mblodh në mënyrë eksplicite, disa kompani mund të analizojnë sjelljen e përdoruesve në platformë për të nxjerrë detajet e jetës së tyre personale pa dijeninë e tyre.
Për shembull, kategoritë e interesit të përdoruesve të disa kompanive përfshinin “foshnja, fëmijët dhe amësia”, të cilat do të zbulonin statusin prindëror, ose “të porsamartuarit” dhe “mbështetje divorci”, të cilat do të zbulonin statusin martesor.
Ky informacion u përdor më pas nga disa kompani për të përshtatur përmbajtjen që shihnin njerëzit për të rritur angazhimin në platformat e tyre.
Në disa raste, ai informacion demografik u nda me entitete të palëve të treta për t’i ndihmuar në shënjestrimin e tyre me reklama më të përshtatshme.
Cilido produkt që ishte në përdorim, nuk ishte e lehtë të tërhiqesh nga mbledhja e të dhënave, sipas FTC.
Pothuajse të gjitha kompanitë thanë se ushqenin informacione personale në sisteme të automatizuara, më së shpeshti për të shërbyer përmbajtje dhe reklama. Nga ana tjetër, pothuajse asnjëri prej tyre nuk ofroi “një aftësi gjithëpërfshirëse për të kontrolluar drejtpërdrejt ose për të hequr dorë nga përdorimi i të dhënave të tyre nga të gjithë Algoritmet, Analizat e të Dhënave ose AI”, sipas raportit.
Disa firma thonë se është e pamundur të përpilohet edhe një listë e plotë se me kë ndajnë të dhënat tuaja.
Kur kompanive iu kërkua të numëronin se me cilët reklamues, ndërmjetës të të dhënave ose subjekte të tjera ndanë të dhënat e konsumatorit, asnjë nga këto nëntë firma nuk i dha FTC-së një inventar të plotë.
FTC zbuloi gjithashtu se pavarësisht provave që fëmijët dhe adoleshentët përdorin shumë nga këto platforma, shumë nga kompanitë e teknologjisë raportuan se, për shkak se platformat e tyre nuk u drejtohen fëmijëve, ata nuk kanë nevojë për praktika të ndryshme të shkëmbimit të të dhënave për fëmijët nën 13 vjeç.
Sipas raportit, asnjë nga kompanitë nuk raportoi se kishte praktika të shkëmbimit të të dhënave që trajtonin informacionin e mbledhur për dhe nga 13 deri në 17-vjeçarë nëpërmjet faqeve dhe aplikacioneve të tyre ndryshe nga të dhënat e të rriturve, edhe pse të dhënat për të miturit janë më të ndjeshme.
FTC i quajti praktikat e minimizimit të të dhënave të kompanive “mjerisht të papërshtatshme”, duke gjetur se disa nga kompanitë nuk e fshinë informacionin kur përdoruesit e kërkuan atë.
“Edhe ato kompani që në fakt fshinë të dhëna do të fshinin vetëm disa të dhëna, por jo të gjitha”, thuhej në raport.
Disa nga firmat sakaq kanë kundërshtuar gjetjet e raportit.
Megjithatë, nëse kompanitë kundërshtojnë gjetjet e FTC-së, përgjegjësia është mbi to për të ofruar prova, thotë Electronic Privacy Information Center (Epic), një organizatë kërkimore me interes publik me bazë në Washington DC e fokusuar në privatësinë dhe fjalën e lirë.
Marrë nga “The Guardian”, përshtatur për “Albanian Post”.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
