Londra shqetësohej për ndërhyrjen ruse në Ukrainë që në 2001

Një memo konfidenciale nga një këshilltar i lartë i qeverisë, i bërë publik të mërkurën, diskuton strategjinë që duhej miratuar për ta sjellë Ukrainën më afër Perëndimit dhe shqetësohet për prirjet e Moskës.

Në një memo konfidenciale të korrikut 2001, këshilltari i politikës së jashtme Roger Liddle foli për skenarin “më të keq” të një “ndërhyrjeje ruse në Ukrainë” dhe rezistencën e pritshme të ukrainasve ndaj “erozionit të pavarësisë së fituar me vështirësi të vendit të tyre”.

Memorandumi, drejtuar kryeministrit të atëhershëm, Tony Blair, është mes qindra faqeve të arkivave të qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar në lidhje me Ukrainën, të bëra publike të mërkurën.

Ato kanë të bëjnë me periudhën 2001-2002 dhe tregojnë vështirësitë e Mbretërisë së Bashkuar për të përmbushur aspiratat e Ukrainës për t’u anëtarësuar në NATO dhe Bashkimin Evropian, një dekadë pas rënies së Bashkimit Sovjetik (BRSS).

Njëzet vjet më vonë, Ukraina nuk i është bashkuar asnjërës organizatë dhe është përballur me një pushtim të madh rus që nga shkurti 2022.

Në arkivat e zbuluara të mërkurën, Londra duket se mbështet ambiciet perëndimore të Kievit, por me kushte strikte.

Një memo e brendshme, për shembull, përjashton mundësinë e vizitave reciproke shtetërore nga udhëheqësit ukrainas dhe britanikë në vitet 2002 dhe 2003.

Një tjetër memorandum detajon kundërshtimin në atë kohë në Londër ndaj Ukrainës duke bërë një hap më afër anëtarësimit në NATO.

Kievi “është larg përmbushjes së kritereve të pritshme” dhe kjo “do ta ndërlikonte shumë menaxhimin e marrëdhënieve tona NATO-Rusi”.

Në këtë kohë – menjëherë pas sulmeve të 11 shtatorit 2001 – NATO dhe aleatët e saj perëndimorë donin të forconin marrëdhëniet e tyre me Rusinë dhe presidentin e saj Vladimir Putin, i cili kishte shprehur mbështetjen e tij për “luftën kundër terrorizmit” të udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara.

Në një letër të nëntorit 2001 drejtuar Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s, George Robertson, Toni Blair vlerësoi “rinovimin” e lidhjeve midis Moskës dhe Aleancës Atlantike dhe tha se ishte “i bindur” se presidenti rus dëshironte “të zhvillonte një partneritet të ri me NATO-n”.

Në shënimet e tij, Roger Liddle – tani anëtar i Dhomës Britanike të Lordëve – detajoi rëndësinë strategjike të Ukrainës.

Vetëm pasi priti një delegacion ukrainas në Britani në dhjetor 2001, ai i raportoi Tony Blair-it se ukrainasit mendonin se Londra kishte “një pikëpamje tepër optimiste për Putin-in (i cili ata thonë se është një politikan i aftë dhe i paraqitshëm, por jo një hero demokrat)”.

Gjashtë muaj më parë, ai kishte detajuar në një letër dëshirën e Kievit për të krijuar një “marrëdhënie speciale” me Londrën, ” sikur të tregonim më shumë interes”.

“Forcimi i demokracisë dhe ekonomisë së lëkundur të Ukrainës rrit stabilitetin e kufijve të ardhshëm lindorë të BE-së dhe përbën një pengesë të frikshme ndaj çdo ringjalljeje të imperializmit rus në Perëndim”, tha ai.

Marrë dhe përshtatur nga “AFP” për Albanian Post

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.