Të kalohen dy vite pa zgjedhje në Kosovë, do të thotë se vendi ka një ‘stabilitet politik’. Që pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës, përkatësisht nga viti 2010 e deri në vitin 2021, asnjëherë nuk ka pasur zgjedhje të rregullta në nivel kombëtar.
Për 11 vite, vendi ka kaluar gjithsej pesë palë zgjedhje të parakohshme kombëtare (2010, 2014, 2017, 2019 dhe 2021).
Edhe kur fituesit e zgjedhjeve kishin një shumicë të fuqishme në Kuvend, ngërçi politik ishte i thellë, madje shumë më i thellë se sa kur qeveritë ishin të varura nga dy-tre vota.
Gjithashtu në nivelin lokal, nuk është se ka pasur ndonjë stabilitet politik. Sidomos me kryetarët e komunave të cilët pasi kishin fituar zgjedhjet në nivel lokal, ishin emëruar ministra në rang kombëtar (si rasti i ish kryetarit të Komunës së Podujevës, Agim Veliu në vitin 2020).
Kjo situatë në shumë komuna kishte dërguar në zgjedhje të parakoshme lokale. Gjithashtu, në Zgjedhjet Lokale të parakoshme, disa komuna kishin shkuar edhe si rezultat i dorëheqjeve për shkaqe politike, si kryetarët e komunave me shumicë serbe në veri të vendit: Zveçan, Leposaviq, Zubin Potok dhe Mitrovicë të veriut (2019).
Zgjedhje të rregullta lokale pas pavarësisë së Kosovës, janë zhvilluar në vitin 2009, 2013 dhe 2017. Ndërsa, zgjedhje të jashtëzakonshme në disa komuna janë zhvilluar edhe në vitet 2010, 2012, 2014, 2015, 2016, 2019 dhe 2020.
Këtë vit do të jetë 17 tetori data e zgjedhjeve lokale.
Por, cila është liria e zgjedhësit? A është një iluzion ajo?
Partitë politike në Zgjedhjet Lokale të tetorit, duhen lënë anash si subjekte dhe realisht duhet të shikohen kandidatët të cilët kandidojnë për të parin e komunës.
A janë të denjë ata kandidatë për plotësimin e kërkesave qytetare? A janë bindës në realizimin e projekteve kapitale për komunën? Nëse janë kandidatë të cilët kanë qeverisur më parë komunën, a duhet parë përformanca e tyre në realizimin e projekteve të premtuara? A kanë qenë abuzues me paranë publike? A meritojnë t’iu jepet besimi sërish?
Ndërsa, nëse janë kandidatë të rinj, pra, që ofrojnë kandidaturën e tyre për herë të parë, a duhet parë se cili është plani i veprimit të tyre? A janë premtimet e tyre në harmoni me mundësitë? Me çfarë projektesh i ofrohen qytetarit?
Këto duhet të jenë disa nga pyetjet që qytetarët duhet shtrojnë vetes përpara se të vendosin se kujt duhet t’i jepet besimi për katër vitet e ardhshme.
Po të shikohen partitë politike, në shumë raste ato ofrojnë oferta apo programe megallomane. Pavarësisht se mundohen t’i bëjën shumë tërheqëse apo atraktive për qytetarin(votuesin), ato në fakt pothuajse në shumicën e rasteve nuk janë të tilla.
Rrjedhimisht, kjo krijon përshtypjen se politika u ka dalë duarsh politikanëve dhe se në njëfarë mënyre ajo riprodhon veten dhe se zgjedhësit nuk kanë mundësi të ndikojnë mbi të.
Andaj, në Zgjedhjet Lokale të tetorit, votimi duhet të jetë për personat, individin (kandidatin), jo për subjektet politike.
Sërish para vetës, qytetari (votuesi) duhet ta shtroj pyetjen se si mund të besoj njeriu me të vërtetë se një person do të jetë në gjendje të zgjidhë problemet që kemi përpara?
Liria e (jo)detyrimit
A kemi heronj që thyejnë tabutë duke hapur liri të reja! A kemi kthjelltësi se çfarë mund të ndryshojë një person dhe se si mund të bëhet ndryshimi thelbësor, kur kemi një rrjet të komplikuar institucionesh, ligjesh e shprehish të së kaluarës, të cilat do t’i hiqte qafesh apo së paku do t’i lehtësonte shqetësimet dhe nevojat e përditshmërisë.
Kjo mund të duket edhe si një kërkesë e madhe qytetare për politikanët. Atyre mund t’iu duket se kemi përfytyrime të gabuara për ta.
Ata mund të kenë premtime marramendëse, por, gjithnjë duhet ditur se liritë e vendimmarrjes së tyre janë shumë të kufizuara.
Liria e politikanëve në vendimmarrje në asnjë rrethanë nuk duhet parë nga ta (politikanët) si mungesë detyrimi ndaj qytetarit, i cili ia ka dhënë mundësinë të jetë një njeri i ‘pushtetshëm’.
Kësaj mundësie që i jepet nga qytetari (votuesi) i paraprin në shumë raste edhe një mundësi tjetër, ajo që partia (subjekti politik) i jep individit, që të jetë kandidat i saj për komunën e caktuar.
Pra, liria e tyre nuk mund të përkufizohet negativisht, pra si mungesë e detyrimit, gjithashtu as pozitivisht, nëse me të nënkuptohet vetëm liria që për dallim nga arbitrariteti, arrihet vetëm kur subjektiviteti konsulton arsyen kishte për të thënë sociologu, Niklas Luhmann.
Rrjedhimisht, kandidatët të cilët kanë qeverisur më parë në nivelin lokal, të cilët i janë futur garës sërish, nuk duhet shikohen sikur nuk kanë pasur mundësi të bëjnë më shumë. Ata thjesht duhet të shikohen nga prizmi se çfarë kanë bërë dhe çfarë nuk kanë bërë.
Kështu, duhet të shikohen edhe zgjedhjet e 17 tetorit pas katër vitesh të mandatit qeverisës.
Por ata, fillimisht duhet të kalojnë nën lupën e qytetarit, para se qytetari të vendos votën për ta.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
