Ku mund ta zhvendosë Hamasi degën e tij politike?

Kërkohen zyra te reja. Sipas zyrtarëve arabë të cituar nga Wall Street Journal, Hamasi po kërkon një vend të ri pritës për të mirëpritur udhëheqjen e tij politike, ndërsa Katari tha javën e kaluar se është duke “rivlerësuar” rolin e tij si ndërmjetës në negociatat e ngecura midis lëvizjes islamike dhe Izraelit.

Informacioni i mohuar më vonë nga grupi palestinez, me gjithë presionin në rritje të ushtruar nga emirati i vogël i gazit dhe nga Egjipti, një ndërmjetës tjetër në këtë çështje, për të përfunduar një armëpushim të shoqëruar nga një shkëmbim pengjesh dhe robërish, pas më shumë se gjashtë muaj lufte në Gaza.

Fakti mbetet se Katari tashmë e ka kërcënuar Hamasin me dëbim nëse bisedimet ngecin. Cilat do të ishin atëherë opsionet e lëvizjes islamike për zhvendosjen e degës së saj politike?

Turqia

Krahu politik i Hamasit, nga Vëllazëria Myslimane, tashmë kishte një pikëmbështetje në vend para fillimit të luftës, ndërsa shumë nga liderët e saj kishin një rezidencë atje. I pranishëm në Stamboll gjatë operacionit Al-Aksa Flood, udhëheqësit të tij Ismaïl Haniyé megjithatë iu kërkua “me mirësjellje” të largohej nga vendi me shoqëruesit e tij, sipas burimeve të cituara nga al-Monitor.

Ankaraja kishte frikë se do të akuzohej për mbrojtjen e lëvizjes islamike pas sulmit të përgjakshëm të 7 tetorit 2023, ndërkohë që fuqia turke ishte kujdesur të distancohej vitet e fundit nga Vëllazëria Myslimane me synimin për t’u afruar veçanërisht me vendet e Gjirit dhe Egjiptin. Informacioni u mohua më pas nga një burim i qeverisë turke për gazetën izraelite Times of Israel.

Ismail Haniyé udhëtoi për në Turqi të shtunën për të takuar Presidentin Rexhep Tajip Erdogan, për të diskutuar veçanërisht situatën në Gaza dhe pajtimin ndër-palestinez.

Disa ditë më parë, kreu i diplomacisë turke, Hakan Fidan, deklaroi pas një takimi me liderin politik të Hamasit në Doha se ky i fundit ishte gati të shkëputej nga dega e tij ushtarake nëse do të krijohej një shtet palestinez brenda kufijve të vitit 1967.

A u fol në këto diskutime për hapjen e një zyre politike të Hamasit në Turqi? Asnjë informacion në këtë drejtim ende nuk është filtruar, megjithëse opsioni turk është i mundur.

Presidenti turk, ka mbajtur marrëdhënie ekonomike me Izraelin që nga fillimi i luftës, pavarësisht kritikave të forta ndaj qeverisë së Benjamin Netanyahut.

Nëse janë shprehur kritika nga zyrtarë amerikanë për rolin e Katarit në negociatat për Gazën, Shtëpia e Bardhë mund ta shohë gjithashtu të turpshme ndryshimin e partnerëve, Ankaraja mban marrëdhënie të mira me Rusinë dhe është më dinake se Doha, edhe pse anëtare e Aleancës Atlantike.

Një aleat i madh jo-NATO i Shteteve të Bashkuara që nga marsi i vitit 2022, Katari pohon më tej se është me kërkesë të Uashingtonit që ai ka pritur zyrën politike të Hamasit që nga viti 2012, për të lejuar komunikim të matur me lëvizjen, e vendosur në listën amerikane të organizatave terroriste.

Omani

Muscat do të kishte qenë një nga dy vendet e kontaktuara nga Hamasi për të pritur degën e tij politike, sipas një zyrtari arab të cituar nga Wall Street Journal.

Sulltanati është një ndërmjetës i matur në rajon, i cili gjithashtu mban marrëdhënie me Shtetet e Bashkuara dhe Iranin, por jo zyrtarisht me Izraelin, në përputhje me iniciativën e paqes arabe të vitit 2002.

Megjithatë, Muskati ka mbajtur kontakte jozyrtare me shtetin hebre prej dekadash, madje duke pritur kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu në vitin 2018, gjatë një vizite të papritur gjatë mandatit të tij të mëparshëm, dy vjet para nënshkrimit të Marrëveshjes së Abrahamit.

Nëse zyra tregtare e hapur nga Izraeli në vitet 1990 u mbyll në vitin 2000 përballë represionit të dhunshëm të intifadës së dytë, një përfaqësi e Shtetit Hebraik u rihap në vend menjëherë pas udhëtimit të kreut të ekzekutivit.

Omani, megjithatë, ecën në fije peri, ndërkohë që popullsia e tij është kryesisht pro-palestineze. Në dhjetor 2022, kur sulltanati sapo kishte hapur hapësirën e tij ajrore për fluturimet izraelite, regjimi mbështeti një amendament të propozuar legjislativ që synonte të shtrinte në sport, kulturë dhe ekonomi fushat në të cilat çdo marrëdhënie me izraelitët ishte e ndaluar.

Ndërsa transmetonte mesazhe nga Uashingtoni në Teheran, Muscat kritikoi ashpër sulmet për të cilat fajësohej Izraeli, të cilat synonin qytetin iranian të Isfahanit, në qendër të vendit, më 19 prill. Ndërkohë shteti hebre, i cili është betuar se do ta eliminonte tërësisht Hamasin, mund të shmangte shënjestrimin e përfaqësuesve të tij në Oman për të mos bezdisur vendet e Gjirit me të cilat shpreson të ruajë ose normalizojë marrëdhëniet e tij.

Uashingtoni ndërkohë, nga i cili varet Muskati për sigurinë e tij, mund të përfitonte nga një zhvendosje e lëvizjes në sulltanat.

Në një konfiguracion të ngjashëm me atë të Katarit, është e vështirë të shihet se cili do të ishte avantazhi krahasues i Omanit, i cili nuk ka përvojën e viteve të emiratit të gazit në këtë çështje dhe as burimet e tij për të injektuar në territoret palestineze.

Algjeria

Vendi i Afrikës së Veriut u përmend për herë të parë në dhjetor 2023 në planin e një grupi studimor saudit të zbuluar nga gazeta franceze “Le Monde”, e cila synonte të evakuonte “udhëheqësit ushtarakë dhe të sigurisë të Hamasit” nga Gaza.

Algjeri përmendet më pas si një destinacion i mundshëm për komandantët e krahut të armatosur të lëvizjes, të gjuajtur nga Izraeli në enklavën palestineze, për marrëdhëniet e mira me Katarin dhe Iranin, ndërkohë që në atë kohë ende nuk bëhej fjalë për lëvizjen e Zyrës politike të Hamasit.

Por edhe për “kapacitetin e tij të sigurisë”, vendi po konsiderohet si i aftë të “kontrollojë aktivitetet e liderëve të tij”.

Me lidhjen e tij historike me Palestinën, që kur Yasser Arafat shpalli nga Algjeri pavarësinë e shtetit palestinez në nëntor 1988, vendi është veçanërisht afër Organizatës për Çlirimin e Palestinës (OÇP), ne vendosur në Ramallah.

Në tetor 2022, Algjeri megjithatë priti bisedimet e pajtimit që rezultuan në nënshkrimin e një marrëveshjeje midis rreth 15 fraksioneve palestineze, duke përfshirë Fatah-un dhe Hamas-in, për mbajtjen e zgjedhjeve. Një premtim që ende nuk është realizuar.

Përballë konsensusit popullor dhe politik që mbretëron në Algjeri kundër politikës izraelite dhe kundër çdo normalizimi, zgjedhjet presidenciale që janë çuar përpara në shtator mund të inkurajojnë fuqinë e Abdelmadjid Tebboune për të krijuar një vend të zgjedhur në çështjen palestineze.

Kështu, Algjeri paraqiti një rezolutë në Këshillin e Sigurimit të OKB-së në shkurt për të kërkuar “një armëpushim të menjëhershëm humanitar” në Gaza, të bllokuar nga një veto amerikane.

Nëse vendet arabe do ta shihnin atë si një opsion të zbatueshëm, Perëndimi ndoshta do ta kishte të vështirë të mbështetej te një partner i cili është më afër Moskës.

Liban apo Iran

Nëse Hamasi do të zhvendoste zyrën e tij politike në një vend në “boshtin e rezistencës” të udhëhequr nga Teherani, koordinimi me partnerët e tij si Hezbollah dhe Gardën Revolucionare sigurisht që do të lehtësohej.

Por kjo padyshim do të pengonte hapjen e kanaleve të komunikimit me Perëndimin, dhe veçanërisht me amerikanët, thelbësore për marrjen e lëshimeve nga izraelitët.

Ndërsa qëllimi i tij është të paraqitet si përfaqësuesi i vetëm legjitim i Palestinës, grupi islamik atëherë do të kishte vështirësi të imponohej.

Sidomos pasi është dega ushtarake që është më afër Iranit dhe miqve të tij rajonalë dhe zyra politike e së cilës do të mund të konsideronte shkëputjen nëse do të krijohej një shtet palestinez.

Shtetet e Bashkuara ndoshta do të bëjnë gjithçka për të shmangur këtë skenar, duke e shtyrë Katarin të vazhdojë të luajë rolin e tij si ndërmjetës në këtë çështje, pavarësisht kritikave me të cilat është përballur.

Tashmë të dielën, Benjamin Netanyahu thuhet se deklaroi se asnjë vend tjetër nuk ishte në gjendje të arrinte një marrëveshje për Gazën, njoftoi kanali i Katarit al-Jazeera, sipas qeverisë izraelite, ndërsa kryeministri dhe zyrtarë të tjerë kishin kritikuar qëndrimin e Dohas.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.