Kostoja spirale e sigurimit kundër fatkeqësive klimatike

Miliona pronarë shtëpish në mbarë botën janë në vijën e parë të një krize të përballueshmërisë së sigurimit.

Ngrohja globale po i bën ngjarjet ekstreme të motit si stuhitë, përmbytjet dhe zjarret më të shpeshta dhe të rënda, dhe për këtë arsye gjithnjë e më të vështirë për t’u mbuluar nga sektori.

Teksa firmat dalin nga disa zona, mbulimi i përballueshëm i sigurimit të shtëpisë – për shumë prej tyre një shpenzim thelbësor vjetor, shpesh një kusht i borxhit të tyre hipotekor – po bëhet më i vështirë për t’u siguruar.

Pamja globale shpjegon pse.

Një ecuri prej katër vitesh radhazi kur humbjet e përgjithshme të sigurimit nga katastrofat natyrore kanë kaluar 100 miliardë dollarë, më parë shenjë e një viti jashtëzakonisht të keq, ka trembur drejtuesit.

Në SHBA, një ricaktim i çmimit të rreziqeve ka shkaktuar një rritje të konsiderueshme të primeve.

Disa sigurues të mëdhenj amerikanë, duke përfshirë State Farm dhe The Hartford, kanë ndalur nënshkrimin e tyre të politikave të reja të shtëpisë në shtetin e Kalifornisë.

Një faktor i rëndësishëm ka qenë një rritje e mprehtë e kostos së risigurimit të katastrofës së pronave, ose sigurimit për kompanitë e sigurimit.

Po ashtu edhe drejtuesit evropianë paralajmërojnë se çmimet e sigurimeve do të duhet të rriten pas një sërë ngjarjesh ekstreme të motit në kontinent.

Në Australi, rritja më e madhe vjetore e çmimeve në dy dekada la 1.24 milionë familje të përballen me “stresin e përballueshmërisë së sigurimit të shtëpisë”, nga 1 milion një vit më parë, sipas Institutit Aktuari të vendit.

​ E gjithë kjo po i shton një urgjencë dhe vëmendje më të madhe një sfide të parashikuar prej kohësh nga aktivistët mjedisorë: se ndryshimi i klimës do t’i bëjë pjesë të botës të pasigurueshme.

Tani, drejtuesit e lartë të industrisë janë të paqartë në krijimin e një lidhjeje midis ngrohjes globale të shkaktuar nga njeriu dhe problemeve të përballueshmërisë së sigurimeve.

“Kjo është hera e parë që ne realisht ia kthejmë konsumatorit një faturë për ndryshimet klimatike, nëse mendoni për këtë”, ka thënë Davos Christian Mumenthaler, shefi ekzekutiv i Swiss Re, një nga risiguruesit më të mëdhenj në botë.

Rritja ishte një lloj çmimi i karbonit për konsumatorët, sipas tij, me kosto më të larta.

Drejtuesit e sigurimeve theksojnë shpesh se si sektori ka modeluar rreziqet klimatike për dekada.

Por duke folur privatisht, disa figura të larta thonë se industria mbeti prapa kur erdhi ora për të kuptuar kërcënimin ndaj përballueshmërisë nga efektet klimatike.

“Industria e sigurimeve e kishte kokën në rërë rreth ndryshimeve klimatike”, ka thënë shefi ekzekutiv i një kompanie të madhe siguruese, duke folur në kushte anonimiteti për Financial Times.

“Është një problem gjigant dhe u përpoq ta shmangte. Do të kalojë vitet e ardhshme duke e parë atë dhe do të kuptojë se si t’i bëjë gjërat më mirë”.

Viti i kaluar pa një numër rekord të katastrofave natyrore që shkaktuan të paktën 1 miliard dollarë humbje sigurimesh: 37 ngjarje të veçanta, sipas të dhënave nga ndërmjetësi i sigurimeve Aon.

Këtu përfshiheshin 25 të ashtuquajtura stuhi të rënda konvektive, nga të cilat 21 ishin në SHBA.

Është pesha në rritje e ngjarjeve të tilla si stuhitë dhe zjarret – dhe zgjerimi i zonave që janë të ekspozuara ndaj tyre – që po rrit ankthin në sektor dhe po ndryshon mënyrën se si shihet rreziku.

Stuhitë e forta me bubullima janë lloji i ngjarjes që siguruesit tradicionalisht e kanë etiketuar si “rrezik dytësor”, pasi nuk sjellin humbje masive ngjashëm si nga tërmeti apo uragani.

Disa drejtues privatë fajësojnë pjesërisht kompanitë e modelimit të rrezikut, në të cilat mbështeten siguruesit për të parashikuar humbjet, duke thënë se efektet e klimës ishin nënvlerësuar.

Tërheqja dramatike në tregun e risigurimeve pas viteve të nën-performancës ka shtuar ndjenjën urgjente mes siguruesve.

Kostoja e mbulimit të risigurimit të katastrofave të pronave, të cilën ata e përdorin për të ndarë barrën e dëmeve nga fatkeqësitë natyrore, është më e larta në një brez.

Risiguruesit gjithashtu kanë rritur ndjeshëm të ashtuquajturat pikat e tyre të lidhjes – nivelin e humbjeve që duhet të arrihen që risigurimi të fillojë.

Kjo ka lënë më shumë rrezik te siguruesit kryesorë.

Dean Klisura, kreu i ndërmjetësuesit të risigurimeve, Guy Carpenter, ka thënë në janar se pikat e lidhjes “nuk u ulën” në negociatat vendimtare të fillimit të vitit dhe se vazhduan të “ekspozonin bilancet e siguruesve ndaj paqëndrueshmërisë së dobët”.

Një prirje e tillë mund të testojë kufijtë e sektorit, thonë disa.

Nëse humbjet vjetore qëndrojnë mbi nivelin 100 miliardë dollarë dhe firmat detyrohen në rritje të mëtejshme të çmimeve dhe tërheqje për të mbrojtur bilancet e tyre, kjo mund të “dëmtojë të gjithë propozimin e sektorit të sigurimeve për shoqërinë”, sipas një shefi ekzekutiv të risigurimeve.

Ndërsa aksionerët ushtrojnë presion mbi kompanitë për të rritur fitimet e tyre, politikanët po këmbëngulin që siguruesit të mbajnë në dispozicion mbulimin.

Në disa zona, pyetja nëse sektori privat i sigurimeve mund të përballojë vetëm koston e motit ekstrem tashmë ka marrë përgjigje.

Në SHBA, MB dhe vende të tjera, një grumbull siguruesish të mbështetur nga shteti dhe skemave kombëtare të risigurimeve do të thotë që publiku taksapagues tashmë po ndan koston e këtyre rreziqeve.

Numri i familjeve të mbështetura nga skema të tilla është në rritje.

Sakaq, pikëpamja optimiste në shumë pjesë të industrisë është se ofrimi i sektorit privat do të rimëkëmbet.

Një kombinim i çmimeve në rritje, investimi në masat për parandalimin e katastrofave dhe reformat rregullatore do t’i lejojë siguruesit të marrin më shumë klientë.

Por rregullatorët dhe politikëbërësit globalë po përgatiten për një të ardhme më të frikshme.

Pronat e pasigurueshme mund të përhapen në zona të tjera, paralajmëroi Banka për Zgjidhjet Ndërkombëtare në një dokument të nëntorit, duke i bërë hipotekat më të vështira për t’u siguruar dhe duke rritur rreziqet e kreditit të bankave nëse shtëpitë nuk janë më kolateral i pranueshëm.

Ndërkohë, drejtuesit e industrisë priren të mos kundërshtojnë se ngrohja globale po e bën motin ekstrem më të shpeshtë dhe më të ashpër.

Por ka një debat të fortë nëse ky është faktori i rëndësishëm që nxit pretendimet e sigurimit të shtëpive në vitet e fundit, në vend të rritjes spirale të çmimeve të rindërtimit dhe efekteve të tjera inflacioniste, si dhe më shumë ndërtim dhe zgjidhje në zonat në rrezik.

Në SHBA, situata është më e mprehtë sepse siguruesit e shtëpive zakonisht duhet të nënshkruajnë çmimet e tyre nga rregullatorët vendas, duke e bërë më të vështirë për ta të vendosin çmime që ata i konsiderojnë në përpjesëtim me rrezikun.

Siguruesit i kanë lidhur në mënyrë eksplicite largimet e tyre nga zona të caktuara me nevojën për të qenë në gjendje të vlerësojnë humbjet e pritshme.

Ka përpjekje të ndryshme legjislative në nivel shtetëror për të përmirësuar kushtet e funksionimit, të tilla si reformat ligjore që synojnë uljen e kostove të dëmeve.

Politikëbërësit gjithashtu po i kushtojnë më shumë vëmendje problemit.

Në nëntor, Thesari i SHBA-së kërkoi për herë të parë të dhëna të hollësishme për të vlerësuar “ndikimet në rritje” të ndryshimeve klimatike në financat e familjeve, duke përmendur “tërheqjet e siguruesve dhe rritje të konsiderueshme të primeve në disa shtete”.

Drejtuesit e lartë të industrisë kanë frikë se marrëdhënia midis siguruesve dhe rregullatorëve po dobësohet.

Nëse kompanitë kanë çmime të drejta është një diskutim i rëndësishëm dhe afatgjatë midis palëve.

Pyetja tani, thonë ekspertët e industrisë, nuk është nëse qeveritë do të duhet të ndërhyjnë, por sa më tej do të duhet të shkojnë.

Marrë nga “Financial Times”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.