Këshilli i Ministrave të BE-së dhe Këshilli i Sigurimit i OKB-së diskutojnë për tensionet mes Kosovës dhe Serbisë

Procesi i dialogut për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi dhe situata e tensionuar në pjesën veriore të Kosovës, posaçërisht pas sulmit terrorist të paramilitarëve serbë në Banjë të Zveçanit, priten të jenë ndër temat kryesore për të cilat do të diskutojnë (e hënë, 23 tetor) ministrat e Jashtëm të vendeve anëtare të Bashkimit Evropian (BE), në Luksenburg.

Krerët e diplomacisë së 27 shteteve anëtare të BE-së do të shqyrtojnë mënyrën se si të zgjidhin krizën gjithnjë e më të mprehtë në Veriun e Kosovës të banuar kryesisht me serbë etnikë, në mënyrë që t’i hapet rruga implementimit të Marrëveshjes Bazë (Bruksel, 27 shkurt) dhe Aneksit të Implementimit (Ohër, 18 mars), pas zbutjes së tensioneve.

Përfaqësuesi i Lartë i BE-së për Politikë të Jashtme dhe Siguri, Josep Borrell, do të raportojë para kryediplomatëve evropianë për rezultatet e takimeve diplomatike që “pesëshja e madhe” ka pasur më 21 tetor me kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti dhe presidentin e Serbisë, Aleksandër Vuçiç, në Prishtinë dhe Beograd, në përpkjekje për ripërtëritjen e procesit të dialogut.

Top-diplomatët e Shteteve të Bashkuara të Amerikës (SHBA), Gjermanisë, Italisë dhe Francës, kanë shoqëruar Emisarin Special të BE-së për dialogun Kosovë-Serbi, Mirosllav Lajçak, në takime të ndara në Kosovë dhe Serbi, në një kohë kur tensionet mes palëve janë ngritur në nivele shpërthyese, posaçërisht pas sulmit vdekjeprurës të paramilitarëve serbë më 24 shtator.

Përkundër se në agjendën e ministrave të Jashtëm të BE-së nuk përfshihet zgjerimi i harkut të krizës ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, emisari Lajçak gjatë një konference për media në Beograd ka njoftuar se procesi i dialogut Kosovë-Serbi do të jetë “temë e diskutimit” në takimin e krerëve të diplomacisë së BE-së të hënën.

Këshilli i Punëve të Jashtme të BE-së do të fillojë punimet në orën 8:30 në Luksemburg. Ministrat e Jashtëm të BE-së do të zhvillojë një diskutim edhe mbi agresionin rus kundër Ukrainës, duke përqëndruar fokusin në angazhimet e sigurisë dhe do të shkëmbejë mendime mbi zhvillimet politike në lidhje me Armeninë dhe Azerbajxhanin, por edhe për situatën në Izrael.

Në të njëjtën ditë dhe për të njëjtat arsye, në New York të SHBA-ve pritet të mbahet seanca e radhës e Këshillit të Sigurimit të Organizatës së Kombeve të Bashkuara (OKB), ku ndër çështjet kryesore që do të trajtohen pritet të jenë tensionet në rritje dhe bllokimi i ecurisë së procesit të dialogut për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi nën kujdesin e BE-së.

Megjithëse anëtarët e Këshillit të  Sigurimit janë të bashkuar në mbështetjen e dialogut të lehtësuar nga BE-ja për të krijuar kushte për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Prishtinës dhe Beogradit, ndarjet e thella midis anëtarëve të përhershëm – SHBA, Rusia, Kina, Franca dhe Britania e Madhe – kanë vazhduar të karakterizojnë qasjen e këshillit ndaj çështjes.

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka udhëtuar drejt Nju Jorkut, ku do të përfaqësojë Kosovën në OKB. Ajo do të përballet me kryeministren serbe Ana Bërnabiç. Seanca e Këshillit të Sigurimit mbi raportin e Misionit të OKB-së në Kosovë (UNMIK) pritet të fillojë në orën 15:00 me kohën lokale të New York-ut, kurse në orën 21:00 me kohën lokale të Prishtinës.

Më herët është raportuar për mundësinë e ndryshimit të formatit të seancës së Këshillit të Sigurimit të OKB-së për Kosovën nga një konferencë e hapur për publikun, në konsultime të mbyllura për shkak të shmangies së përplasjeve eventuale dhe promovimit të një dialogu më konstruktiv ndërmjet dy shteteve fqinje që assesi të dalin nga situata para-konfliktuale.

E eskalimi i situatës në Veriun e trazuar të Kosovës ka ndikuar substancialisht në bllokimin e ecurisë së procesit të dialogut që po i mbanë të zënë diplomatët perëndimorë dhe nivelet e larta vendimmarrëse përgjatë kësaj kohe, megjithëse BE-ja dhe SHBA-të presin nga palët që të rikthehen në tryezën e negociatave nën kujdesin e lehtësuesve evropianë në Bruksel.

Qeverisë së Kosovës po i kërkohet që të fillojë urgjentisht zbatimin e nenit shtatë të Marrëveshjese Bazë për normalizmin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi, me të cilin parashihet një “nivel i përshatshëm i vetëmenaxhimit/vetëqeverisjes” për komunitetin serb në Kosovë që përbënë shumicën e popullësisë në pjesën veriore të Kosovës.

Nga bashkësia e organizuar ndërkombëtare e përshkruajnë këtë një “detyrë urgjente” dhe një ndër “hapat ekzistencialë” për aspiratat euro-atlantike të Kosovës. Megjithatë, autoritetet kosovare kanë insistuar fillimisht në njohjen de facto nga Serbia dhe përmbushjen e pikave të Marrëveshjes Bazë që i referohet direkt frymës së parimeve të përgjithshme të Kartës së OKB-së.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.