Guterres: Paqe në Ukrainë pa cedim territoresh, OKB-ja është e nevojshme në Gaza

Paqja në Ukrainë mund të vijë vetëm duke respektuar parimin e integritetit territorial, dhe rrjedhimisht me heqjen dorë nga pushtimet e Vladimir Putinit.

OKB-ja është e gatshme të japë kontributin e saj për Gazën edhe përtej ndihmës humanitare, për të garantuar stabilitetin e saj.

Vendet e pasura duhet të përshpejtojnë nismat klimatike.

Sa i përket fenomenit të migrimit, Plani Mattei mund të jetë i dobishëm, me kusht që Italia të mos harrojë se është “thelbësore të bëhet dallimi midis refugjatëve dhe emigrantëve”.

Këto janë kërkesat që vijnë nga Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, Antonio Guterres, në një intervistë për të përditshmen italiane “La Repubblica” mbi objektivat e tij në G7.

Intervista e plotë:

Cilat janë prioritetet tuaja për G7 dhe për marrëdhëniet e OKB-së me Italinë, edhe në funksion të Samitit të së Ardhmes që OKB-ja do të presë në shtator?

“Italia ka një histori të gjatë si një ndërtuese urash dhe një anëtare parimore e komunitetit ndërkombëtar, nga kriza klimatike te avancimi i përpjekjeve drejt migrimit të sigurt dhe të rregullt, krijimi i vrullit për reformën e institucioneve globale dhe parimet që rregullojnë zhvillimin e inteligjencës artificiale, dritarja për veprim po mbyllet me shpejtësi dhe emetuesit më të mëdhenj – vendet e G7 dhe G20 – kanë përgjegjësinë për të shkuar më tej dhe më shpejt për lëndët djegëse fosile dhe për të rritur financimin për përshtatjen dhe fondin e humbjeve dhe dëmtimeve. Për ta mbështetur këtë, nevojitet një ndryshim thelbësor në arkitekturën financiare ndërkombëtare, e cila është e vjetëruar, jofunksionale dhe e padrejtë. Organizatat ndërkombëtare, duke përfshirë Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, Bankën Botërore dhe Fondin Monetar Ndërkombëtar, pasqyrojnë botën e vitit 1945, kur shumë vende në zhvillim ishin ende nën sundimin kolonial. Si rezultat, Afrika në veçanti është shumë e nënpërfaqësuar në skenën globale. Unë do të bëj thirrje për ndryshime në mënyrë që këto institucione të përfaqësojnë më mirë vendet në zhvillim dhe t’u përgjigjen nevojave të tyre. Teknologjitë e inteligjencës artificiale po i tejkalojnë rregulloret. Ata janë hedhur praktikisht pa marrë parasysh pasojat. Dhe ata janë duke ndezur tensionet ekzistuese, duke përqendruar pasurinë dhe duke kontribuar në ndarjen digjitale. Inteligjenca artificiale duhet të mbështesë të drejtat e njeriut dhe zhvillimin e qëndrueshëm dhe të sjellë përfitime për të gjithë njerëzimin”.

“Samiti i G7 do të jetë një moment historik i rëndësishëm përpara Samitit të së Ardhmes që do të mbahet në New York në shtator. Samiti i së ardhmes është një mundësi brezash për të adresuar sfidat e së sotmes dhe të së nesërmes, dhe për të përshpejtuar zbatimin e Agjendës 2030 dhe Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm. Vendet e G7, me vendin e tyre unik në ekonominë dhe institucionet globale, kanë një përgjegjësi dhe mundësi unike për të nxitur ndryshimin. Unë shpresoj që të marrin mbështetje politike dhe veprime për një rezultat ambicioz në Samitin e së Ardhmes”.

Ju mirëpritët propozimin për një armëpushim në Gaza të paraqitur nga Presidenti amerikan Biden. A mund të luajë OKB-ja një rol pas konfliktit, si në ruajtjen e paqes ashtu edhe në rindërtim, pavarësisht diskutimeve të vazhdueshme rreth rolit të UNRWA-s, dhe si?

“Unë mirëprita armëpushimin e propozuar nga Presidenti Biden dhe gjithashtu rezolutën e miratuar nga Këshilli i Sigurimit, kam bërë thirrje vazhdimisht për një armëpushim, lirim të pakushtëzuar të pengjeve dhe akses të pakufizuar humanitar për njerëzit në nevojë në të gjithë Gazën Shkatërrimi i tetë muajve të fundit ka përforcuar nevojën urgjente për izraelitët, palestinezët, shtetet në rajon dhe komunitetin më të gjerë ndërkombëtar, për t’u rikthyer në rrugën politike drejt paqes së qëndrueshme ose përsëritje në pak vite. Ne duhet të thyejmë ciklin. Kombet e Bashkuara janë të gatshme për të zgjidhur situatën midis Izraelit dhe Palestinës, në mbështetje të zgjidhjes me dy shtete, në paqe dhe siguri, ne jemi në diskutime të vazhdueshme me të gjitha palët e interesuara, jo vetëm se si të trajtojmë situatën katastrofike humanitare në terren, por edhe për atë që duhet bërë pas përfundimit të luftimeve”.

Disa vende të NATO-s kanë dhënë kohët e fundit dritën jeshile për të përdorur armët e tyre për të goditur territorin rus përtej kufirit ukrainas, në mënyrë që të ndihmojnë Kievin të mbrohet nga ofensiva e vazhdueshme në rajonin e Kharkiv. A jeni dakord me këtë vendim, a mendoni se G7 duhet të autorizojë përdorimin e aseteve të ngrira ruse për të financuar Ukrainën dhe çfarë roli mund të luajnë Kombet e Bashkuara në lehtësimin e përfundimit të pushtimit?

“Më shumë se dy vjet më vonë, kostoja në jetë dhe vuajtja e pushtimit rus të Ukrainës ka qenë e tmerrshme, dhe ndikimi në ekonominë globale ka qenë shkatërrues Kërcënimi për stabilitetin rajonal dhe sigurinë ndërkombëtare Qëllimi ynë, ajo që duam të shohim, është paqja dhe integriteti, kjo është rruga drejt paqes dhe sigurisë, në Ukrainë dhe në botë”.

Kina dhe Rusia po propozojnë një rend të ri shumëpalësh, bazuar në aleancat e tyre me BRICS, SCO dhe vende të tjera. Çfarë mendoni për këtë nismë dhe a paraqet ajo një sfidë për OKB-në?

“Shtetet anëtare kanë krijuar grupime të ndryshme të bazuara në tematika apo gjeografi të ndryshme, ne e mbështesim plotësisht këtë, përderisa këto grupe udhëhiqen nga vlerat universale të Kartës së Kombeve të Bashkuara, takohem rregullisht me shumë grupe rajonale dhe tematike për të gjithë ata është vetvetja: ne përballemi me sfida ekzistenciale, nga përkeqësimi i emergjencës klimatike dhe përshkallëzimi i konflikteve, deri te kriza e kostos globale të jetesës, pabarazitë në rritje dhe ndërprerjet dramatike teknologjike. Teksa lëvizim drejt një bote multipolare, ne duhet t’i kushtojmë vëmendje mësimeve të historisë. Herë pas here, ne kemi parë se vetëm multipolariteti, pa institucione të forta shumëpalëshe, nuk garanton stabilitet dhe madje mund të bëhet një katalizator për kaosin gjeopolitik. Ne përballemi me nevoja për institucione ndërkombëtare efektive, të rrënjosura në realitetet e shekullit të XXI dhe të bazuara në Kartën e Kombeve të Bashkuara dhe të drejtën ndërkombëtare”.

Çfarë duhet të bëjë G7 për të përshpejtuar luftën kundër ndryshimeve klimatike?

“Presionet e brendshme dhe krizat ndërkombëtare kërcënojnë ambiciet e klimës globale, por G7 duhet të udhëheqë me qëllime, standarde dhe politika ambicioze, ne kemi nevojë që G7 të demonstrojë lidership duke prezantuar, deri në fillim të vitit 2025, kontribute të reja kombëtare të vendosura plotësisht në kufirin 1.5 gradë, që mbulon të gjithë sektorët dhe synimet kombëtare të përcaktuara nga anëtarët e G7-ës, duhet të përcaktojë standardin për sa i përket ambicieve, cilësisë dhe kohës që duhet të ndjekin të tjerët, duke u angazhuar për t’i dhënë fund projekteve të reja të qymyrit, për të ndaluar përdorimin e qymyrit deri në vitin 2030 dhe për të dekarbonizuar plotësisht sistemet e tyre energjetike deri në vitin 2035”.

“G7 duhet të punojë në solidaritet me ekonomitë në zhvillim dhe vendet në zhvillim për t’i mbështetur ato në përshpejtimin e ritmit të tranzicionit të tyre energjetik. Duhet të fokusohemi edhe te përshtatja, e cila mbetet larg objektivave. G7 dhe vendet e tjera të zhvilluara duhet të respektojnë angazhimin e tyre për të dyfishuar financimin e përshtatjes në të paktën 40 miliardë dollarë në vit deri në vitin 2025. Muajin e kaluar, G7 prezantoi Qendrën e Përshpejtimit të Përshtatjes, duke u mbështetur në iniciativën time të Përshpejtuesit të Tubacionit të Përshtatjes. Ky është një hap në drejtimin e duhur. Nga COP29, konferenca e ardhshme për klimën, kjo nismë duhet të përkthehet në veprime të prekshme, për të transformuar investimet dhe zbatimin në vendet në zhvillim, të mbështetur nga angazhime konkrete ekonomike. Vendet e G7 duhet të japin kontribute të konsiderueshme në fondin e ri të humbjeve dhe dëmeve dhe të sigurojnë që ai të jetë funksional deri në COP29. G7 duhet të mbështesë të gjitha përpjekjet për të rritur në mënyrë dramatike financimin e klimës për vendet e cenueshme ndaj ndryshimeve, duke përmbushur angazhimet ekzistuese dhe duke mobilizuar burime të reja dhe inovative ekonomike, si dhe duke rënë dakord për një objektiv të ri financimi për klimën në COP29. Kjo do të jetë thelbësore për të ndërtuar besimin dhe për të siguruar që më të cenuarit të mos izolohen dhe të mbeten prapa në trajtimin e krizës klimatike. Mbështetja financiare për tranzicionin e energjisë do të jetë thelbësore për të mbajtur temperaturat globale brenda kufirit të ngrohjes 1.5 gradë dhe për të ecur drejt një ekonomie globale rezistente ndaj klimës, bazuar në energjinë e rinovueshme”.

Italia njoftoi së fundmi Planin Mattei për të ndihmuar zhvillimin në Afrikë dhe menaxhimin e migracionit. Çfarë mendoni për planin italian, i cili do të diskutohet në G7, dhe çfarë duhet të bëjë G7 për të adresuar çështjet që lidhen me zhvillimin në Afrikë dhe emigracionin?

“Historia e botës është kryesisht historia e lëvizjes njerëzore gjatë shekujve që ka krijuar botën e sotme. Refugjatët, migrantët dhe komunitetet dhe vendet pritëse. Në të njëjtën kohë, është thelbësore të bëhet dallimi midis refugjatëve dhe emigrantëve nga këto mbrojtje specifike, por të drejtat e tyre themelore të njeriut duhet të respektohen, si ato të njerëzve në mbarë botën për këtë shumë vende në kontinent po mbyten në borxhe dhe mënyra se si është organizuar aktualisht sistemi financiar ndërkombëtar nuk u jep atyre një shans të drejtë. Shumë afrikanë emigrojnë në kërkim të mundësive ekonomike. Reforma e arkitekturës financiare ndërkombëtare do t’u mundësonte vendeve të kontinentit të rrisin investimet e tyre në zhvillimin e qëndrueshëm, duke krijuar vende pune dhe mundësi për popullsinë e tyre. Afrikanët duhet të jenë në gjendje të gjejnë një të ardhme në Afrikë. Migrimi duhet të jetë gjithmonë një çështje zgjedhjeje, jo një domosdoshmëri. Është gjithashtu e rëndësishme të krijohen forma të organizuara migrimi ndërmjet vendeve të origjinës dhe vendeve të destinacionit. Ka shumë fusha ku vendet e zhvilluara kanë nevojë për emigrantë në shoqëritë e tyre. Migrimi është thelbësor, por ai duhet të organizohet në këtë kontekst, Plani Mattei mund të jetë një mundësi jo vetëm për të luftuar shkaqet kryesore që i detyrojnë njerëzit të ndërmarrin udhëtime të rrezikshme, por për të mbështetur vendet afrikane që presin shumicën e qenieve njerëzore të detyruara. për të ikur nga krizat”.

“Shpresoj që Plani Mattei mund të ndihmojë Italinë të investojë në Afrikë dhe të organizojë migrimin në zonat ku ka kuptim. Në të njëjtën kohë, u bëj thirrje vendeve të veriut global të luftojnë trafikimin dhe kontrabandën e qenieve njerëzore dhe të ndërmarrin veprime kundër rrjeteve kriminale që përfitojnë nga dëshpërimi i njerëzve duke shkelur të drejtat e njeriut, duke krijuar probleme të mëdha për njerëzit dhe qeveritë në pandëshkueshmëri totale. Asnjë vend nuk mund ta arrijë këtë i vetëm, prandaj nevojiten përpjekje globale për të organizuar dhe menaxhuar migracionin dhe për të luftuar trafikimin e paligjshëm të njerëzve dhe mallrave”.

Marrë nga “La Repubblica”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.