Gratë me insuficiencë të parakohshme ovariane, periodat e të cilave ndalojnë para të 40-ave, kanë një rrezik shumë më të madh të sëmundjeve të rënda autoimune, sipas hulumtimeve.
Pamjaftueshmëria primare ovariane (POI), e njohur gjithashtu si dështimi i parakohshëm i vezoreve, ndodh kur vezoret e një gruaje ndalojnë së punuari normalisht para se të mbushë 40 vjeç.
Periodat bëhen të parregullta dhe më pas ndalojnë, dhe disa gra përjetojnë simptoma të menopauzës.
Prek 1% të grave në mbarë botën.
Një studim ka zbuluar se gratë me POI kanë dy deri në tre herë më shumë gjasa të zhvillojnë kushte të rënda autoimune si diabeti i tipit 1, tiroidja tepër aktive, lupusi dhe sëmundjet inflamatore të zorrëve, krahasuar me popullatën e përgjithshme.
Studiuesit thonë se gjetjet forcojnë ndjeshëm hipotezën se proceset autoimune luajnë një rol kryesor në fillimin e POI.
Studimi, i publikuar në Human Reproduction, është më i madhi për të hetuar lidhjen midis kushteve autoimune dhe POI.
Akademikët finlandezë ndoqën pothuajse 20 mijë gra për të paktën 12 vjet. Ata analizuan të dhënat shëndetësore nga regjistrat gjithëpërfshirës të Finlandës dhe identifikuan pothuajse 4 mijë gra nën 40 vjeç me një diagnozë POI midis viteve 1988 dhe 2017.
Secila u krahasua me katër gra të moshave të ngjashme. Më pas ata studiuan se sa prej tyre zhvilluan kushte të rënda autoimune midis viteve 1970 dhe 2017.
Ata zbuluan se 5.6% e grave me POI ishin diagnostikuar me të paktën një çrregullim autoimun përpara diagnozës së tyre dhe 12.7% pas diagnozës me POI.
Në përgjithësi, gratë kishin 2.6 herë më shumë gjasa të kishin një sëmundje autoimune përpara një diagnoze POI, kur krahasoheshin me grupin e kontrollit.
Këto rreziqe varionin nga pothuajse dyfishi për gjëndrat tiroide tepër aktive dhe artritin reumatoid deri në gati 26 herë për sëmundjet autoimune poliglandulare.
Gratë me POI që nuk kishin një gjendje autoimune para-ekzistuese kishin gati tre herë më shumë gjasa për t’u diagnostikuar me një në tre vitet e ardhshme.
Këto lidhje ka të ngjarë të jenë një nënvlerësim, thonë autorët, sepse studimi përfshinte vetëm çrregullime autoimune të diagnostikuara në qendra të specializuara shëndetësore: kushtet më pak të rënda si sëmundja celiac dhe gjëndrat tiroide joaktive shpesh diagnostikohen dhe trajtohen në kujdesin parësor shëndetësor, kështu që prevalenca e përgjithshme e çrregullimeve autoimune te gratë me POI është më e lartë.
Susanna Savukoski, një mjeke gjinekologe dhe obstetrike në spitalin universitar Oulu dhe Universitetin e Oulu, Finlandë, e cila udhëhoqi studimin, tha se është “e rëndësishme të theksohet se shumica e grave me POI nuk zhvillojnë kushte të rënda autoimune, dhe shumica e grave me sëmundjet e rënda autoimune nuk zhvillojnë POI”.
“Megjithatë, profesionistët mjekësorë duhet të jenë të vetëdijshëm për rrezikun në rritje, dhe pacientët duhet të informohen gjithashtu për këtë”.
Teksa POI kërcënon fertilitetin, gratë me një rrezik në rritje të gjendjes duhet të konsiderojnë përpjekjen për të mbetur shtatzënë kur janë të reja, thotë ajo, megjithëse disa sëmundje autoimune mund të rrisin ndjeshëm rrezikun e komplikimeve të shtatzënisë dhe duhet të merren parasysh.
Autorët duan të studiojnë mekanizmat biologjikë të POI dhe sëmundjeve autoimune për të ndihmuar zhvillimin e trajtimeve parandaluese.
Savukoski tha se “po hetojmë nëse përdorimi afatgjatë i terapisë zëvendësuese të hormoneve mund të parandalojë zhvillimin e kushteve të tjera midis grave me POI”.
Marrë nga “The Guardian”, përshtatur për “Albanian Post”.
