Gjykata vendos: Qeveria e ka shkelur 11 herë Kushtetutën me Ligjin e Çmimeve Tavan

Gjykata Kushtetuese e ka shpallur si anti-kushtetues Ligjin e propozuar nga Qeveria e Kosovës për çmimet tavan, apo “Ligji nr. 08/L-179 për Masat e Përkohshme të Produkteve Themelore në Raste të Veçanta të Destabilizimit në Treg”.

Lënda u dërgua në Gjykatë Kushtetuese për shqyrtim nga Arben Gashi dhe 9 (nëntë) deputetë të tjerë të Kuvendit të Republikës së Kosovës.

Vendimi i Gjykatës Kushtetuese thotë se ligji bie ndesh me tri nene të Kushtetutës së Kosovës.

Ligji “shpallet i pavlefshëm në tërësinë e tij”, sqaron vendimi.

Janë plotë katër nene të ligjit anti-kushtetuese, sipas vendimit dhe ka shkelje në 11 paragrafë të katër neneve të ligjit të sponsorizuar nga Qeveria.

“Gjykata ka vendosur njëzëri të konstatojë, me shtatë (7) vota për dhe një (1) kundër, se paragrafët 2 dhe 4 të nenit 4 (Produktet Themelore), paragrafi 2 i nenit 5 (Masat e përkohshme mbrojtëse), paragrafët 1, 2, 3, 4, 5, 6 dhe 9 të nenit 8 (Vendimmarrja) dhe paragrafi 2 i nenit 9 (Mbikëqyrja dhe sanksionet) të  Ligjit nr. 08/L-179 për Masat e Përkohshme të Produkteve Themelore në Raste të Veçanta të Destabilizimit në Treg, nuk janë në përputhshmëri me paragrafin 1 të nenit 7 [Vlerat], nenin 10 [Ekonomia] dhe paragrafin 5 të nenit 119 [Parimet e Përgjithshme] të Kushtetutës së Republikës së Kosovës”, thuhet në vendim.

Prandaj, Gjykata vendos të “konstatojë, me shtatë (7) vota për dhe një (1) kundër, se neni 10 (Hyrja në fuqi) i Ligjit nr. 08/L-179 për Masat e Përkohshme të Produkteve Themelore në Raste të Veçanta të Destabilizimit në Treg, nuk është në përputhshmëri me paragrafin 1 të nenit 7 [Vlerat] dhe paragrafin 1 të nenit 119 [Parimet e Përgjithshme] të Kushtetutës së Republikës së Kosovës”.

Kështu që ligjin Kushtetusja vendos ta “shpallë të pavlefshëm, me shtatë (7) vota për dhe një (1) kundër, në tërësinë e tij”.

Ligji i sponzorizuar nga Qeveria e Kosovës e që Gjykata Kushtetuese e shpalli si të pavlefshëm për shkak të shkeljeve kushtetuese kërkonte që të rregullonte caktimin e masave të përkohshme mbrojtëse të furnizimit me produkte themelore për konsumatorët, në kohë të paraqitjes së rasteve të veçanta të destabilizimit në treg.

Gjithashtu, synohej që përmes këtij ligji të përcaktohet edhe mënyra e zbatimit të masave ndaj autoriteteve dhe operatorëve ekonomikë, me idenë që eliminohen efektet e rritjes së çmimeve si dhe mungesa e produkteve themelore në treg.

Ligji parashihte edhe shkaqet në kuadër të të cilave mund të vendosen masat e përkohshme mbrojtëse, duke mundësuar arbitrarisht që të përcaktohet kufizimi i sasisë që i shitet konsumatorit brenda periudhës së caktuar dhe të ndalohet largimi nga shitja e produktit.

Po ashtu, ligji kërkonte të bëhet caktimi i marzhës tregtare për shitjen me shumicë dhe pakicë e të tjera që kishin të bënin me disa detyrime që do ia mundësonin qeverisë mbi operatorët ekonomikë.

Opozita e kishte dërguar ligjin në Gjykatën Kushtetuese, sepse pretendonin se Ligji i kontestuar përbën ndërhyrje në ekonominë e lirë të tregut, përçka vendimi i Gjykatës tashmë iu dha të drejtë.

Çka thotë vendimi i Gjykatës Kushtetuese?

Për ta thjeshtësuar, ligji i sponsorizuar nga Qeveria e Kosovës parashihte ndërhyrje në lirinë e tregut dhe aktgjykimi vë theks në faktin që ekonomia e tregut është vlerë e Republikës së Kosovës dhe se ekonomia e tregut me konkurrencë të lirë është bazë e rregullimit ekonomik të Republikës së Kosovës, prandaj është detyrë e autoriteteve shtetërore që të sigurojnë një mjedis të favorshëm ligjor për ekonominë e tregut, lirinë e aktivitetit ekonomik dhe sigurinë e pronës publike e private, dhe gjithashtu që të mbrojnë konsumatorin në pajtim me ligjin.

Po të kalonte Ligji i Qeverisë atëherë do të kishte ndërhyrje në të ligja këto më lartë, që janë të garantuara me Kushtetutë.

Aktgjykimi, më të tej, sqaron që “veprimet që kufizojnë konkurrencën e lirë përmes vendosjes ose abuzimit të pozitës dominuese ose praktikave që e kufizojnë konkurrencën, janë të ndaluara”.

Mirëpo, kjo nuk është shkelja e vetme që qeveria e drejtuar nga Albin Kurti e shkel Kushtetutën.

Me këtë, Qeveria Kurti e ka shkelur plotë 6 herë Kushtetutën e Kosovës.

Shkeljen e parë do ta bënte Ministrja e Arsimit, Arbërie Nagavci. Ajo kishte ndërhyrë në kompetencat e Komunës së Kamenicës – që atë kohë udhëhiqje nga Qëndron Kastrati – për reformën në Arsim, prandaj edhe Gjykata Kushtetuese në një vendim të shpallur me 30 dhjetor të vitit të kaluar kishte thënë se ka tejkaluar kompetencat e veta.

Nagavcin do ta pasonte Ministrja e Drejtësisë, Albulena Haxhiu.

Ligji për Këshillin Prokurorial të Kosovës, i hartuar nga Haxhiu dhe kabineti i saj, ishte dërguar për tu vlerësuar kushtetutshmëria e tij nga deputetët e opozitës.

Vendimi i Kushtetueses, i publikuar me 24 mars, tregonte se ligji binte ndesh me nenet e Kushtetutës për Formën e Qeverisjes dhe Ndarjen e Pushtetit, Kompetencat e Kuvendit, Rolin e Avokatit të Popullit, Barazinë para Ligjit, e nenin për Këshillin Prokurorial.

Shkelja e tretë do të konstatohej me 4 korrik, kur Gjykata Kushtetuese, do të vendoste në favor të Komunës së Prishtinës, lidhur me dy vendime të ndara të Kuvendit Komunal të Komunës së Prishtinës, ku ishte miratuar propozimi i kryetarit të komunës, Përparim Rama, për këmbimin e pronës së paluajtshme komunale me pronë të paluajtshme në pronësi të personave privat, me qëllim të realizimit të planit rregullues “Prishtina e re – Lindje”, me destinim për ndërtim të shkollës, kopshtit dhe hapësirave gjelbëruese.

Kjo fitore e Komunës së Prishtinës ishte ndaj dy ministrive, asaj të Administrimit të Pushtetit Lokal, që udhëhiqet nga Elbert Krasniqi, dhe ndaj Ministrisë së Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë, të drejtuar nga Rozeta Hajdari.

Dy shkeljet e tjera, u bënë publike në fillim të gushtit, me vetëm dy ditë dallim, përkatësisht me 1 dhe 3 gusht.

Fillimisht u konstatua se shkarkimi i Bordit të Radio Televizionit të Kosovës (RTK) nga Kuvendi i Kosovës më 8 korrik 2021, nuk ishte në përputhje me Kushtetutën e Kosovës, por edhe bëri me dije se vendimi nuk ka efekt prapaveprues dhe nuk afekton të drejtat e fituara të palëve të treta.

Ndërsa me 3 gusht, Gjykata Kushtetuese njoftoi se disa nene të Ligjit për Zyrtarët Publikë ishin anti-kushtetues, kjo pasi që dy partitë opozitare; PDK-ja e LDK-ja e kishin dërguar në Kushtetuese.

Ndryshe, në Gjykatën Kushtetuese janë dërguar edhe ligje të tjera të hartuara nga Qeveria e Kosovës – Ligji për Byronë, Ligji për Pagën Minimale dhe – që mund të shpallen anti-kushtetuese dhe lista e shkeljeve kushtetuese mund të ndryshojë.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.