Fox News, gjyqi dhe trashëgimia: përballje me Rupert Murdoch-un

Një vit i stuhishëm, i fundit, për Rupert Murdoch: divorci nga Jerry Hall, e likuiduar me një email ku thuhej “kaluam disa kohë të mira bashkë, por tani kam gjëra të tjera për të bërë”, fejesa me Ann Lesley Smith që u prish pas vetëm dy javësh, Fox News e e tërhequr zvarrë në gjykatë nga Dominion, një prodhues i makinerive të votimit që kërkon 1.6 miliardë dollarë dëmshpërblim për dëmtimin e reputacionit dhe kontratat e humbura për shkak të shpifjeve (votimet presidenciale të manipuluara në 2020 duke manipuluar sistemet kompjuterike) për të cilat rrjeti ultra-konservator Fox u bë megafon.

Familja është gjithnjë e e më shumë e ndarë për shkak të patriarkut: për një kohë të gjatë ai ka nxitur rivalitete mes fëmijëve të tij, i bindur se pasardhësi i tij duhet të dalë nga një përzgjedhje e ashpër darviniane.

Xhejms, i cili nuk është më në krye të biznesit familjar, shpreh hapur zemërimin e tij për një linjë editoriale që e përkufizon si sulm ndaj demokracisë dhe braktisi festën e ditëlindjes së babait të tij.

Ndërkohë vëllai i tij Lachlan, tani në krye të Fox Corp, kompania kontrolluese, e akuzon atë se u ka treguar autorëve të “Succession” diskutime të nxehta, përplasje, skena familjare të cilat më pas përfundojnë menjëherë në skenarin e serialit televiziv të frymëzuar nga Murdoch.

Në këtë klimë të helmuar, një vezë e bërë me çokollatë shumë të hidhur iu dorëzua 92-vjeçarit Rupert të dielën e Pashkëve.

Pas formatimit nga avokatët e Dominion që arritën të gjenin dokumentet përkatëse, avokatëve të Murdoch iu desh të pranonin se themeluesi i perandorisë meditatike të shtrirë në tre kontinente nuk ka vetëm poste nderi në Fox News, siç e kishin deklaruar gjithmonë para gjykatësit për të mbrojtur klientin e tyre nga fletëthirrjet dhe thirrjet për korrektësi, por është edhe president ekzekutiv i kompanisë.

Kështu është regjistruar që në 2019 në SEC, autoriteti që mbikëqyr bursat amerikane.

Tashmë Eric Davies, gjyqtari që do të kryesojë gjyqin që fillon të martën, pasi të ketë përzgjedhur jurinë ditët e fundit, do të fillojë duke thirrur menjëherë Rupert-in në sallë.

Parada e yjeve të Network-ut

Do të jetë një gjyq shumë spektakolar gjashtë-javor.

Përveç Murdoch, do të jenë eksponentët politikë dhe avokatët e Trump-it të cilët kanë ndërtuar dhe përhapur tezën e mashtrimit elektronik dhe të gjithë prezantuesit më të njohur televiziv të krahut të djathtë, nga Tucker Carlson te Sean Hannity, Maria Bartiromo-s, të cilët e kanë marrë dhe kanë vlerësuar këtë teori konspirative, edhe pse e dinin se ajo nuk kishte asnjë bazë.

Proces spektakolar, por edhe anormal.

Juristët habiten, rastet e ngjashme zgjidhen pothuajse gjithmonë me një akord përpara gjykimit: kur provat janë të shumta, është në interesin e të pandehurve që të shmangin dënimin.

Në çështjen Dominion, provat kundër Fox-it janë aq të forta sa gjyqtari ka vendosur tashmë se rrjeti televiziv ka përhapur lajme të rreme.

Gjyqi shërben vetëm për të vendosur nëse Fox ka vepruar me “actual malice” (keqdashje të vërtetë).

Por çelësi është pikërisht këtu, sepse sipas ligjit amerikan, kushdo që publikon informacione të rreme mund të dënohet vetëm nëse vërtetohet se e ka bërë me qëllim për të dëmtuar dikë.

Dhe të provosh keqbesimin e shtypit është shumë e vështirë.

Mediat e mëdha po bëjnë sehir

Kjo është arsyeja pse Dominion kundër Fox, përveçse spektakolare dhe anormale, nga juristët konsiderohet edhe si procedimi më i rëndësishëm për lirinë e informacionit të shekullit XXI.

Vetë shtypi i majtë-liberal është i përçarë: nga njëra anë, ai do të donte ta shihte të vërtetohej një herë e mirë se rivalët e tyre nga rrjetet e ekstremit të djathtë nuk kanë mbështetur thjesht teza shumë të ndryshme nga ato të tyre, por kanë helmuar me vetëdije demokracinë amerikane.

Nga ana tjetër, ata kanë frikë se, nën peshën e provave dërrmuese, do të jepet një dënim i cili është i destinuar të bëhet precedent që një ditë mund të përdoret edhe kundër shtypit progresiv: rrëzimi i një dige ligjore që ka mbrojtur gazetarët për mbi gjysmë shekulli.

“New York Times” botoi një editorial të shkruar nga një jurist me titull “Të provosh se Fox është fajtore do të jetë shumë e vështirë dhe kështu duhet të jetë”.

Megjithatë, materialet për të vërtetuar keqdashjen e Fox-it nuk mungojnë: nga bisedat në të cilat vetë transmetuesit e kuptuan pabazën e lajmeve për “zgjedhjet e vjedhura” që ata vetë po përhapnin, duke shkuar deri aty sa të vihej në dyshim mendësia e mendja e Sidney Powell, avokati i Trump dhe arkitekti kryesor i teorive konspirative të ndërtuara në tryezë, sipas dëshmive të vetë Murdoch.

Megafoni i të djathtës

Në fund të fundit, gjyqi i Dominion, i cili do të jetë thelbësor për lirinë e informacionit në Shtetet e Bashkuara, e thelbin në atë se deri në çfarë mase liria absolute për të informuar shtrihet në teori konspirative, informacione të rreme, madje edhe shpifje.

Deri në çfarë mase arsyet e biznesit – frika e humbjes së shikuesve që tashmë po kalonin nga Fox në rrjete edhe më radikale si Newsmax – justifikojnë detyrimin apo edhe një keqinterpretim të ndërgjegjshëm të realitetit.

Një dënim i Fox-it do të ishte një goditje shumë e rëndë për megafonin kryesor të krahut të djathtë, i cili mund të vinte në pikëpyetje vetë ekzistencën e tij. Dhe dënimi mund të shkaktojë një stuhi ankesash edhe kundër medias së majtë.

Po shfajësimi do të tingëllonte si një lloj vërtetimi i së drejtës për shpifje: edhe ky është një skenar tjetër shqetësues për botën e informacionit dhe besueshmërinë e tij.

Mjafton të thuhet se edhe sot, me falsitetin e akuzave provuara tashmë nga gjykata dhe me dritat e gjyqit të ndezura, shumë eksponentë Trumpianë si industrialisti Mike Lindell vazhdojnë të argumentojnë se Dominion manipuloi zgjedhjet, të bindur se ata mbrohen nga amendamenti i Parë.

Ndjenja këto që duket se nuk prekin gjyqtarin Davis. Ai tashmë ka vërtetuar falsifikimet e Fox dhe është i zemëruar sepse avokatët e tij e kanë gënjyer për Murdoch.

Madje me sarkazëm hodhi poshtë përpjekjen e tyre të fundit për të shmangur thirrjen e Rupert Murdoch në gjykatë për shkak të shëndetit të brishtë të një 92-vjeçari.

“Por si, disa javë më parë, duke shpallur fejesën e tij, nuk tha se ishte duke filluar jetën e tij të dytë në të cilën ai do të kishte lëvizur vazhdimisht midis rezidencave të tij në New York, Londër, Los Anxhelos dhe fermës në Montana?”, do të ironizonte Davis.

Marrë dhe përshtatur nga Corriere della Sera për Albanian Post

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.