Intensifikimi i ofensivës izraelite në Liban po ndryshon tërësisht pamjen e konfliktit që shpërtheu gati një vit më parë në Lindjen e Mesme me sulmin e Hamasit.
Zhvendosja e epiqendrës nga Gaza në frontin verior po zhvendos armiqtë e shtetit hebre dhe po rilëshon – për të njëqindtën herë – figurën e Benjamin Netanyahut, një burrë shteti i diskutueshëm për të thënë të paktën, por i aftë për t’u rikuperuar gjithmonë: edhe nga më e keqja fatkeqësi në historinë e Izraelit, prodhuar nga politikat e tij njëzetvjeçare.
Ndërkohë, megjithatë, “Mbreti Bibi” po përjeton momentin më të mirë të një viti tragjik. Me rrezikun gjithmonë të fshehur të euforisë së tepërt që mund të çojë (nuk do të ishte e re) në vetëdëmtim. Le të shohim pse.
Dështimi i “Boshtit të rezistencës”
Është ai i formuar nga Irani dhe aleatët e tij rajonalë, ndër të cilët Hezbollahu ka qenë më i fuqishmi dhe më vdekjeprurësi për Izraelin në dekada.
Dështimi është i dyfishtë. Nga njëra anë, lideri i organizatës shiite, Hassan Nasrallah, vazhdon të bëjë llogaritë e gabuara, duke menduar se Izraeli do të ndalet herët a vonë. Pra, zbatoni ekuacionin e këtyre viteve, në të cilat asnjëra palë nuk kishte interes për një luftë totale dhe globale.
Psikologjia e Izraelit dhe liderit të tij, megjithatë, është kthyer plotësisht përmbys që nga 7 tetori. Netanyahu e ka mbivendosur nevojën për mbijetesën e tij personale mbi atë të vendit që drejton, deri në atë pikë sa të jep përshtypjen se ato përkojnë: nuk është kështu dhe herët a vonë ekuivalenca e rreme do të dalë në dritë, por tani për tani.
Kryeministri arrin të bëjë dëshirën e izraelitëve për t’i dhënë fund njëherë e mirë kërcënimit nga veriu, me nevojën e tyre për të zgjeruar luftën deri në rimarrjen e konsensusit. Që po ndodh.
Kështu, ai filloi të befasojë Hezbollahun me goditje që varrosën ekuacionin e hakmarrjes të matur reciprokisht. Në vetëm pak ditë ai shkatërroi udhëheqjen e tij, kreu sulmin më dërrmues që nga lufta e vitit 2006, përgjysmoi në mos përgjysmoi arsenalin e jashtëzakonshëm të raketave të milicisë, tronditi Libanin dhe detyroi dhjetëra mijëra njerëz në një eksod masiv.
Dhe ajo eksportoi metodën e Gazës në veri, me respekt formal për jetën e civilëve, gjë që nuk fsheh qëllimin e kundërt për terrorizimin e popullatës.
Dështimi tjetër strategjik i Boshtit pro-iranian është ai i “unitetit të fronteve”, d.m.th aftësia për ta mbajtur Izraelin nën presion nga shumë palë, për ta larguar atë nga një luftë totale, por për t’i nënshtruar stresit të vazhdueshëm.
Arsyeja – shpjegon Michael Young, ekspert në Qendrën e Lindjes së Mesme Carnegie në Bejrut, i cili parashikoi se Izraeli do të shkaktonte një dëbim masiv të banorëve nga Libani jugor dhe Lugina Beqaa – “mund të gjendet në disa faktorë: Gaza u asgjësua; Hezbollahu thjesht nuk mund të përballojë një luftë më të gjerë; dhe qeveria siriane, nga frika e reagimit të Izraelit, ka treguar se nuk do të hapë një front të ri”.
“Çfarë vlere ka kjo strategji nëse arenat janë gjithnjë e më pak të unifikuara dhe gjithnjë e më pak të afta për t’i bërë ballë përshkallëzimeve të Izraelit? Nëse një luftë në shkallë të gjerë do të shpërthente në Liban, për shembull, Hezbollahu mund të mos jetë në gjendje të llogarisë në ndërhyrjen efektive nga aleatët e tij”.
Tani Nasrallah e di, ose duhet ta kishte kuptuar, se çdo përgjigje që ai bën do të provokojë një përshkallëzim në Izrael, se Izraeli nuk i frikësohet dhe ndoshta e dëshiron atë.
Ai ende mund t’i bëjë shumë dëme armikut, por ai e di se në atë rast armiku do të shkatërronte Libanin po aq mirë dhe më keq se Gaza. Dhe vendi – përbërësit joshiitë, të të cilit tashmë me siguri nuk e pëlqejnë Hezbollahun – do të fajësonte për këtë fatkeqësi. Me pak fjalë, Hezbollahu është në një rrugë pa krye.
E njëjta situatë, por në një shkallë më të gjerë, për Iranin: në rast përshkallëzimi të mëtejshëm, nëse nuk ndërhyn përkrah Hezbollahut, ai humbet fytyrën, nëse ndërhyn rrezikon shkatërrimin, në formën e luftës me Amerikën nëse jo një bombë bërthamore izraelite. .
Momenti “po” i Netanyahut
Sondazhet e dëshmojnë këtë: partia e tij, Likud, është përsëri në krye në synimet e votimit dhe pasi u zhyt në shifra të barasvlefshme me 16 vende (nga 120) në Parlament, tani vlerësohet me 25.
Një rritje që përkoi me vrasjet e liderëve të Hezbollahut (dhe Hamasit) dhe vazhduan me sulmet e ditëve të fundit, nga pager-ët deri te sulmet ajrore. Siç shpjegon anketuesi Dahlia Scheindlin, “Netanyahu është rikuperuar përfundimisht nga kolapsi i pas 7 tetorit”.
Përshtypja e përhapur, e mbështetur mirë nga faktet, se “Izraeli po merr iniciativën” është vendimtare.
Veçanërisht në veri, ku më parë mbizotëronte ndjenja se 70 mijë të shpërngulurit nga Galilea ishin të braktisur. “Është e vërtetë që të gjithë janë të tmerruar nga pasojat. Por çdo herë ata nuk kanë arritur shumë nga Harmagedoni nga i cili shumë veta kishin frikë. Dhe shumë largohen duke menduar se Netanyahu ka rifituar kontrollin”.
Shkurtimisht, ofensiva kundër Hezbollahut kënaq izraelitët dhe ndihmon Netanyahun të rifitojë konsensusin që humbi me mungesën e “fitores totale” në Gaza, ku Hamasi nuk u shkatërrua plotësisht dhe dhjetëra pengje mbeten të burgosur.
Dhe sulmi në veri i lejon kryeministrit të rifitojë harmoninë edhe me pushtetin e tij. Ministri i Mbrojtjes Yoav Gallant dhe udhëheqësit ushtarakë kanë kërkuar prej kohësh një armëpushim në Gaza, por tani të gjithë bien dakord për zhvendosjen e fokusit drejt Hezbollahut.
Rreziku i euforisë që tradhton
Cilat janë objektivat e Netanyahut në këtë pikë? Në nivel ushtarak, kryeministri është i rrethuar nga këshilltarë ekstremistë, ish-oficerë të njohur si skifterët, të cilët mendojnë se Hezbollahu mund të nxitet në një marrëveshje të përshtatshme për Izraelin vetëm me forcë. Sigurisht, potenciali i saj luftarak mund të zvogëlohet vetëm me mjete të forta, ndërsa Nasrallah ka thënë prej kohësh se lëshimi i raketave kundër Izraelit do të përfundonte në rast të një armëpushimi në Gaza.
Ai mendoi se do të fitonte një fitore politike – ndihmë vendimtare për aleatët e Hamasit – të cilën Netanyahu po ia mohon.
Por tani, paralajmëron një ekspert ushtarak dhe ekspert i thellë i shpirtit të Izraelit, si Amos Harel, “gjëja më e rrezikshme është vetëkënaqësia që mund të çojë në eufori, e cila që nga e diela duket se ka pushtuar politikanët e nivelit të lartë. Është shqetësuese që jehona e kësaj mund të dëgjohet në IDF (ushtri), sikur masakra e 7 tetorit dhe sulmi i befasishëm që solli ajo të mos kishte ndodhur kurrë”.
Lufta, na kujton Harel, nuk është një ndeshje futbolli, nuk ka mundësi të fitosh duke mbajtur portën e pastër. Disa gola pranohen gjithmonë, dhe janë gjithmonë gola të tmerrshëm: “Hezbollahu tani është në disavantazh, por do të ishte më mirë të mos ulej aftësia e organizatës për të goditur frontin e brendshëm të Izraelit, duke përfshirë disa nyje të dhimbshme ose vende ku jemi të papërgatitur”.
Rreziku është i lartë dhe historia e thotë këtë. Euforia e ka tradhtuar gjithmonë Izraelin dhe nuk ka reshtur së tradhtuari. Ndjenja e plotfuqishmërisë e asimiluar pas fitores së jashtëzakonshme në Luftën Gjashtëditore nuk u shua as pas terrorit të Luftës së Yom Kipurit, gjashtë vjet më vonë.
Tronditja e 7 tetorit sigurisht që traumatizoi izraelitët, por kontrolli mbi të gjithë tokën nga lumi në det, i vendosur në vitin 1967, vazhdon të jetë toksik për shpirtin e vendit. Sidomos tani që në qeverisje është partia më ekstremiste, e cila nuk e fsheh faktin se e do tokën përgjithmonë.
Netanyahu është atje, duke luajtur me të gjitha këto. Izraelitët po rikthehen gradualisht duke e parë atë si “Mister Security”, por në realitet kryeministri po i mban peng të gjithë, duke i ekspozuar të gjithë ndaj rrezikut të 7 tetorit të ri.
Ashtu siç mori parasysh sakrificën e pengjeve në Gaza për të mos arritur një armëpushim përpara se të ishte i përshtatshëm politikisht për të, ai tani merr parasysh një reagim të përgjakshëm të Hezbollahut, i cili mund të shmangej duke rivendosur rrugën diplomatike, madje aq më tepër tani që Hezbollahu është në gjunjë.
Por dëshira për të shkuar deri në fund, për të ndryshuar tërësisht ekuacionin, për të fituar në masë dërrmuese dhe për të marrë gjithçka është mbizotëruese. Me çmimin e vuajtjes së kundërsulmeve të dhimbshme.
