Escobar: Kosova s’po na trajton si partner – po e vështirëson anëtarësimin e saj në BE, NATO dhe KiE

I Dërguari Special i Shteteve të Bashkuara të Amerikës për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, konsideron se Kosova nuk është duke i trajtuar SHBA-të “si partner”, ai ka hezituar të flasë për pasojat, por që deklarimit publike të tij dhe të zyrtarëve amerikanë tregojnë mjaft shumë për drejtimin e marrëdhënieve diplomatike dhe politike mes Kosovës dhe SHBA-së.

Escobar, gjatë një interviste për Zërin e Amerikës, theksoi se sjellja e Kosovës s’dërgon në stabilitet rajonal.

“Nuk dua të hyjë në atë se cilat janë të gjitha pasojat, por mendoj se deklaratat tona në publik flasin mjaft qartë se ku po shkojnë marrëdhëniet tona diplomatike dhe politike. Jemi shumë të shqetësuar sepse Qeveria e Kosovës nuk po na trajton si partner, nuk punon me ne për stabilitetin rajonal dhe minojnë dialogun – për të cilin SHBA-të janë plotësisht të përkushtuara”.

Tutje ai ka cituar deklaratat e ambasadorit amerikan në Kosovë, Jeffrey Hovenier, duke u përpjekur që ta elaboroj atë që Hovenier e tha përmes mesazheve të tij.

Sipas Escobar-it, është vetë Kosova ajo që po vështirëson rrugën e saj me partnerët e tjerë – duke përfshirë edhe ata që se njohin.

“Mendoj se ambasadori Jeffrey Hovenier, e ka thënë më së miri kjo e ndërlikon kapacitetin tonë për të ndihmuar Kosovën të integrohet në komunitetin transatlantik. Sa herë që flasim për Kosovën me partnerët tjerë, veçanërisht me ata që nuk e njohin, ata shohin se Kosova nuk i përmbush obligimet e saj në dialog nën ombrellën e BE-së, e cila përfaqëson të gjithë BE-në”.

“Prandaj, na e vështirëson mbrojtjen e argumenteve për Kosovën në çfarëdo mënyre, përfshirë anëtarësimin në BE dhe NATO, Këshillin e Evropës dhe shumë organizata të tjera”, deklaroi Escobar.

Ndër të tjera, ai potencon se kur institucionet morën vendimin për ndalimin e dinarit në lomunat me shumicë serbë, pushteti s’mendoi për qytetarët atje.

“Kemi disa shqetësime për këtë: i pari është ndryshimi i papritur i ligjit. Institucionet përgjegjëse nuk i befasojnë qytetarët e tyre me ndryshime administrative që do të prishin jetën e tyre të përditshme”.

Escobari, këtë vendim dhe pasojat e tij i sqaron duke e marrë një shembull në rast se do të veprohej në këtë mënyrë në SHBA.

“Imagjinoni që Shërbimi i të Ardhurave të Brendshme në Amerikë (IRS) një ditë vendos të ndryshojë sistemin e taksave, pa lëshuar asnjë udhëzim apo njoftim. Epo, kjo do të kishte pasoja të mëdha për biznesin. Së dyti, ata nuk kanë biseduar me komunitetin lokal, i cili varet nga përfitimet sociale nga Serbia”.

Ai tregon vetëm një nga rastet ku një grua ishte e varur nga pagesat sociale dhe u drejtua tek ambasada amerikane për të kërkuar ndihmë.

“Së treti, Kosova nuk ka dhënë asnjë alternativë, për shembull një grua është drejtuar në ambasadën tonë e cila është 100% e varur nga përfitimet sociale, sepse kujdeset për djalin e saj me aftësi të kufizuara, nuk ka alternativë”.

“Më pas, Kosova refuzoi asistencën teknike për të gjetur një mekanizëm pagese që do të ishte transparent dhe elektronik dhe nuk do të prishte jetën e njerëzve. Pra, gjithçka që duhej të bënte Kosova ishte të priste dhe të merrte një sistem transparent”.

I pyetur se a është i kënaqur me mënyrën se si Serbia i përmbush detyrimet e saj në kuadër të dialogut dhe çfarë pritet nga Beogradi në vijim, ai thotë se presin që terroristët e Banjës të dalin para drejtësisë dhe të jenë përgjegjës për sulmet e kryera.

“Ka disa gjëra të tjera që janë premtuar dhe nuk janë bërë – për shembull nxjerrja para drejtësisë e atyre që janë përgjegjës për pjesëmarrjen në sulmin në Banjë më 24 shtator. Nuk është pjesë e dialogut, por është shumë e rëndësishme për pajtimin rajonal”.

Ndërsa kur është pyetur se a ka të njëjtat mendime si Ndihmës Sekretari i Shtetit, James O’Brien , i cili tha se Serbia ndërmori dy hapa të rëndësishëm drejt njohjes së Kosovës kur njohu targat dhe dokumentet perandorake, Escobar u përgjigj duke thënë “po, jam dakord, ai ka të drejtë”.

Ndihmës-Sekretari amerikan i Shtetit për Evropën dhe Euroazinë, James O’Brien, kur ka folur për rregulloren e fundit të Bankës Qendrore të Kosovës që ndaloi përdorimin e dinarit për shit-blerje dhe transaksione financiare në territorin e Kosovës dhe mos-gatishmërinë e Qeverisë së Kosovës për të vepruar sipas kërkesave të komunitetit ndërkombëtar në këtë drejtim deklaroi se nëse Kosova s’dëshiron partneritet as ne nuk dëshirojmë.

“Unë nuk bëj kërcënime të vagëta publikisht. Unë do të thoja, që nëse ne nuk trajtohemi si partner, edhe ne nuk do ta trajtojmë Qeverinë e Kosovës si partnere”, ka thënë ai. 

Çka thanë krerët e shtetit për raportet me SHBA-të pas vendimit për dinarin?

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, në një prononcim për media më 23 shkurt duke folur për rregulloren e re të Bankës Qendrore të Kosovës dhe kërkesën e komunitetit ndërkombëtar që kjo temë të diskutohet në procesin e dialogut në Bruksel,  ka potencuar se “çështja mund të zgjidhet këtu në Kosovë”.

Për Osmanin kjo temë nuk është dashur fare të krijojë përplasje me aleatët, por sipas saj “nganjëherë është mungesa e komunikimit me kohë që i shkakton ato”.

Duke e portretizuar çështjen e rregullores së BQK si një problem të thjesht, Osmani është shprehur e bindur se “në rast vullneti me një takim i cili mund të zgjasë disa orë mund të konkludohen hapat konkretë” se si mund të zgjidhet.

“Kjo çështje mund të zgjidhet këtu në Kosovë, në fakt nuk është dashur të bëhet çështje fare, nuk është dashur të krijohet përplasje me aleatët tanë fare”, deklaroi ajo.

Më 21 shkurt, edhe kryetari i Kuvendit të Kosovës, Glauk Konjufca, është pyetur nga gazetarët për kritikat e ashpra të Ndihmës-Sekretarit amerikan të Shtetit, James O’Brien për Qeverinë pas ndalimit të përdorimit të dinarit në komunat e banuara me shumicë serbe, derisa ka theksuar se amerikanët kanë drojë se Serbia mund të kundër reagojë.

“ShBA këtë proces e shohin shumë më shumë prej perspektives së sigurisë, domethënë ata frikësohen se Serbia mund të kundër reagojë dhe kjo e qet situatën prej kontrollit, ky është perceptimi i ShBA-së, kështu ka qenë gjithmonë”, tha Konjufca.

“Si e shohim ne, është e drejtë e shtetit të Kosovës të shtrijë sundimin e ligjit dhe sovranitetit në vend. Kjo është perspektivë më e ultë, më e ngushtë por është perspektivë e së drejtës së Kosovës”.

Sipas tij, përkundër kritikave, marrëdhëniet ndërmjet Kosovës dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës “nuk janë për t’u shqetësuar” dhe “për të bërë panik”.

Në anën tjetër, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ai ka thënë se raportet me SHBA-të do të vazhdojnë të jenë të mira, por kjo sipas tij s’do të thotë se duhet të pajtohen çdo herë e për çdo gjë.

“Si kryeministër i Kosovës kam folur që raportet tona, bashkëpunimi jonë me Shtetet e Bashkuara të Amerikës (SHBA) është shumë i mirë tash me jemi partner, aleatë, miq, kjo nuk do të thotë që pajtohemi absolutisht çdoherë në çdo vend për gjithçka”.

Ai ka potencuar se Qeveria është e detyruar ta respektojë rregulloren e Bankës Qendrore të Kosovës (BQK), e cila e ndaloi përdorimin e dinarit serb ndërsa shtoi një periudhë tranzitore 3 mujore me arsyetimin e informimit të serbëve në Veri.

“Mirëpo në këtë aspekt kemi një Rregullore të re të Bankës Qendrore të Kosovës të cilën Qeveria e Republikës së Kosovës sipas Kushtetutës dhe ligjit, ka për detyrë ta mbështesë, andaj edhe unë them që raportet tona janë shumë të mira dhe i qëndroj kësaj fjale”, ka thënë Kurti.

Në zonat e banuara me shumicë serbe në Kosovë, përveç valutës euro, deri tani është përdorur edhe dinari serb.

Në katër komunat veriore – Mitrovicë e Veriut, Leposaviq, Zveçan dhe Zubin Potok – çmimet nëpër dyqane janë shënuar me dinarë.

Viteve të fundit është praktikuar edhe importimi i dinarëve nga Serbia, por nga 1 shkurti vendimi i Bankës Qendrore të Kosovës (BQK), ka ndaluar përdorimin e dinarit. Më 12 shkurt, Banka Qendrore e Kosovës (BQK), ka bërë të ditur se faza e tranzicionit për zbatimin e rregullores së saj e cila e ndalon përdorimin e dinarit serb do të zgjasë tre muaj.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.