Efekti TikTok në turizëm: Kur viraliteti nuk është i mirëpritur

Deri pak vite më parë, Shqipëria ishte një destinacion ekskluziv turistik. Megjithatë, këtë verë, kërkimi i pafund për pika të fshehura dhe të lira solli një ortek vizitorësh në plazhet e saj të pastërta të kristalta.

Vendi madje u bë burim polemikash, pasi një sërë influencuesish kritikuan cilësinë e vendit si destinacion pushimesh. Ankesa e tyre? Se vendi nuk ishte aq idilik sa kishin parë në TikTok!

Një studim i fundit pasqyron se si kjo platformë mund të shkaktojë një rritje të papritur të numrit të njerëzve që vizitojnë një vend të caktuar.

Ndryshe nga rrjetet e tjera sociale, TikTok promovon video që gjenerojnë shumë ndërveprime shpejt; kjo mund të çojë në popullaritetin e papritur të një destinacioni dhe të shkaktojë probleme të ngopjes në vendet e destinuara për turma shumë më të vogla.

Disa atribute që e dallojnë TikTok nga rrjetet e tjera sociale janë viraliteti i tij dhe lloji i përdoruesve të tij.

“Një nga faktorët kryesorë të TikTok është audienca e tij, e cila është më e re. Destinacionet që mund të klasifikohen si më të lira dhe më të lehta për t’u aksesuar përshtaten më mirë me përdoruesit e këtij rrjeti social”, thotë Jennifer Mourenza, specialiste e marketingut digjital në agjencinë AccuraCast.

Ndikimi, megjithatë, prek shtresat e tjera të popullsisë: sipas një raporti të bërë nga MGH, një agjenci marketingu e specializuar në turizëm, 35% e përdoruesve të këtij rrjeti social në Shtetet e Bashkuara kanë udhëtuar në një vend të ri pasi e kanë parë atje. Natyrisht, përqindja rritet në 45% tek njerëzit midis 25 dhe 44 vjeç.

Sasia e njerëzve që udhëtojnë në destinacionet që promovohen në TikTok – si Shqipëria, rritja e së cilës në sektorin e turizmit është e padiskutueshme – nuk është e lehtë të vlerësohet.

Vendi pati një rritje prej 26% të vizitorëve të huaj gjatë korrikut, krahasuar me shifrat e një viti më parë.

Rritja është më e dukshme jashtë muajve qendrorë të verës: në shtator erdhën 45% më shumë turistë ndërkombëtarë, në total 1.1 milionë (më shumë se një e treta e popullsisë vendase) dhe janarin e kaluar kishte 94% më shumë vizitorë, sipas Institutit të Statistikave në Shqipëri.

Në nëntë muajt e parë të vitit, vendi kishte 29% më shumë turistë se në të njëjtën periudhë të vitit 2022.

Megjithatë, studimi i publikuar nga Journal of Outdoor Recreation and Tourism gjeti korrelacione midis numrave të TikTok dhe të dhënave në terren, në ishullin jugor kinez të Hainan.

Atje, mali më i madh në Parkun Kombëtar Pyjor Jianfengling shkoi nga 50 vizitorë në janar 2021 në rreth 400-600 duke filluar nga muaji vijues. Kjo ndodhi pasi dikush postoi një video që tregonte pamjen nga enklava, me një lindje spektakolare dielli, që dilte nga një det me re, e cila mblodhi 65 mijë pëlqime.

Dy pika të tjera interesi, pranë rezervuarit Daguangba, gjithashtu fituan popullaritet të papritur pasi një video mori 29 mijë pëlqime.

“Algoritmi i TikTok është i ndryshëm dhe është më i përshtatshëm për përhapjen e videove te shumë njerëz. Është arritur viralitet më i fortë. TikTok gjeneron valë popullariteti që nuk ekzistojnë në Instagram”, thotë Jerome Bergerou, drejtor ndërkombëtar në AccuraCast.

Si ai, ashtu edhe Mourenza, përmendin rastin e plazheve në Cornwall, të cilat i njohin nga afër sepse selia e tyre është në Londër.

Gjatë pandemisë, vizitat në këtë zonë bregdetare britanike u ngritën në qiell: “U publikuan video jashtëzakonisht të habitshme, që shfaqnin plazhe spektakolare që ndodhen në Angli dhe që ishin krejtësisht të panjohura për njerëzit dhe kishte një efekt viral”, thotë Mourenza.

Pas bllokimit në Mbretërinë e Bashkuar, shpërtheu fluksi i turistëve që kërkonin diell dhe rërë në Cornwall.

Të kuptosh se cilët prej këtyre turistëve u frymëzuan nga TikTok dhe nëse ata përfaqësonin vërtet një numër të konsiderueshëm nuk është detyrë e lehtë, veçanërisht në një kohë kur turizmi u tërhoq në brendësi të vendeve, në dëm të destinacioneve ndërkombëtare.

Megjithatë, duket qartë se sot plazhet e Cornwall-it janë të njohura në TikTok, qoftë nga informacioni i publikuar nga gazeta lokale CornwallLive ose nga 26.7 milionë shikimet e mbledhura nga hashtag #cornwallbeaches.

Megjithëse turizmi zakonisht shihet si një motor i prosperitetit ekonomik, këto rritje të papritura vijnë me anë negative. Studimi mbi efektin TikTok në zhvillimin e destinacionit thekson se ardhja masive, e papritur e vizitorëve shkaktoi probleme të trafikut, turmave dhe ndotjes.

Në lidhje me pasojat që mund të ketë një rritje e paparashikuar e vizitorëve, gazetari Pedro Bravo, autor i esesë mbi turizmin masiv Exceso de equipaje (Bagazhet e tepërta), përmend disa pika kyçe: “Ka shërbime publike që janë të përgatitura për të shërbyer një sasi të caktuar të njerëzit dhe ata befas e gjejnë veten të ngopur. Dhe nga shërbimet publike ne mund të kuptojmë gjithçka, nga uji te pastrimi, siguria apo grumbullimi i mbeturinave. Kjo vazhdon të ndodhë edhe në vende historikisht të ngopura, si Ishujt Baleare.

Në ishullin Hainan, orteku i vizitorëve nxori në dritë mungesën e transportit të organizuar brenda parkut kombëtar, si dhe mungesën e rrugëve të ecjes dhe ndikimin e automjeteve private: më shumë trafik dhe më pak siguri në rrugët e ngushta malore. Përveç kësaj, studiuesit vunë në dukje mungesën e tualeteve publike, koshave të plehrave dhe ambienteve të ngrënies dhe pijes.

Problemet mjedisore lindin edhe për shkak të gjenerimit më të madh të mbetjeve dhe, në shumë raste, gazeve serrë, sipas Bravo. Për më tepër, nëse nuk ka një infrastrukturë hoteliere të krijuar, akomodimi për përdorim turistik do të shtohet, duke e bërë strehimin më të shtrenjtë për popullsinë vendase.

“Këto janë problemet e zakonshme që vijnë me turizmin masiv. Ato ekzistojnë edhe në vende që supozohet të përdoren për turizmin masiv, si Ishujt Balearik, Amsterdami, Venecia, Madridi apo Barcelona. Imagjinoni sikur të mos jeni as të përgatitur dhe papritmas t’i merrni të gjitha këto”, thekson autori.

Vende si plazhet e Cornwall-it ,apo Shqipërisë, tashmë po tregojnë shenja mbipopullimi.

Bravo thekson se procesi ndryshon midis një vendi dhe një vendi të caktuar, pasi fluksi i turistëve në shkallë kombëtare kërkon një plan paraprak dhe përfshirje të shtetit.

“Zakonisht, në rastin e vendeve, para se të vijë një valë turizmi, tashmë është vendosur infrastruktura e nevojshme turistike. Hotelet janë të nevojshme. Duhet të ketë negociata me linjat ajrore në mënyrë që të vijnë më shumë aeroplanë dhe vendet e rezervuara për linjat ajrore duhet të jenë të lira në mënyrë që fluturimet të jenë të lira. Agjencitë e udhëtimit gjithashtu duhet ta përfshijnë atë në katalogët e tyre dhe të bëjnë oferta çmimesh. E gjithë kjo ka ndodhur përpara se të mbërrijë tiktokeri i parë,” shpjegon ai.

Më pas vjen promovimi i destinacionit – i cili, pse jo, mund të bëhet në TikTok. Në vitin 2022, faqja e udhëtimit Breaking Travel News theksoi popullaritetin shpërthyes të Shqipërisë në TikTok atë verë.

Megjithatë, siç thekson Bergerou, është e vështirë të dihet nëse ka përmbajtje me pagesë pas saj apo jo. Ajo shpjegon se ka dy mënyra për të reklamuar: e para është direkte, me reklama.

“Tjetra është më efektive. Ai konsiston në përdorimin e ndikuesve për të gjeneruar përmbajtje rreth destinacionit turistik.

Këta influencues supozohet të deklarojnë se marrin para për promovimin e destinacionit, por shumë herë kjo nuk bëhet dhe nuk është gjithmonë e qartë se cila përmbajtje është e paguar dhe cila është organike”, thotë Bergerou.

Ajo që është e qartë në Shqipëri është se ka pasur një planifikim të mëparshëm të aeroportit në vend. Në vitin 2021 hapi aeroportin e dytë ndërkombëtar, në Kukës, përveç atij që kishte tashmë kryeqyteti, Tirana, dhe ka në plan të ndërtojë edhe dy të tjerë në zonat turistike të Sarandës dhe Vlorës.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.