Djegia e Kuranit shkakton debat të ashpër mbi lirinë e fjalës

Një masë e nevojshme për të mbrojtur sigurinë kombëtare apo thjesht rënie ndaj presionit nga vendet myslimane?

Përpjekjet e Danimarkës dhe Suedisë për të gjetur një mënyrë ligjore për të ndaluar disa djegie të librave të shenjtë si Kurani, kanë ndezur një debat të ashpër mbi kufijtë e mundshëm të lirisë së fjalës, brenda dhe jashtë vendit, në mes të një krize diplomatike që po rritet.

“Qeveria daneze është në teh të thikës mes mbështetjes sonë të vendosur për lirinë e fjalës dhe nevojës për të mbrojtur sigurinë e Danimarkës”, tha Lykke Friis, një ish-ministre e qendrës së djathtë në Kopenhagë, e cila tani drejton grupin e ekspertëve Europa.

Jacob Mchangama, një avokat danez i cili është drejtor ekzekutiv i projektit Future of Free Speech, ishte i hapur.

“Ky është një moment vendimtar. Qeveria daneze ka dështuar keq”, tha ai.

Disa Kuranë të tjerë janë djegur gjatë dy ditëve të fundit në Kopenhagë dhe Stokholm, duke çuar në takimin e ministrave të Jashtëm të 57 vendeve myslimane në internet për t’i nxitur vendet skandinave të ndërmarrin veprime të ashpra.

Organizata e Bashkëpunimit Islamik, një organ ndërqeveritar, tha të hënën vonë se “shpreh keqardhjen për përsëritjen e akteve të përdhosjes të Kuranit dhe shpreh keqardhje për dështimin për të marrë masat e nevojshme për të parandaluar akte të tilla në Suedi dhe Danimarkë”.

Por të dyja vendet kanë disa nga mbrojtjet ligjore më të vjetra dhe më të forta të fjalës së lirë në botë.

Gjykatat suedeze kanë rrëzuar disa herë përpjekjet e policisë lokale për të ndaluar djegien e Kuranit. Shumë politikanë në të dy vendet i kanë kërkuar qeverisë daneze dhe suedeze që të mos përkulen para presionit nga bota islame dhe të vazhdojnë të mbrojnë fjalën e lirë.

Morten Messerschmidt, kreu i Partisë Popullore Daneze nacionaliste, e quajti “tronditës” propozimin e qeverisë daneze për të konsideruar ndalimin e djegies së librave të shenjtë përpara ambasadave të huaja.

Ai shtoi: “Në Danimarkë, nuk janë Kurani apo rregullat myslimane që zbatohen. Ato mund të aplikohen në botën myslimane, por këtu kemi lirinë e fjalës – dhe kjo vlen edhe për gjërat që nuk na pëlqejnë”.

Peter Hummelgaard, ministri i drejtësisë i Danimarkës, pranoi se qeveria u përball me “shumë dilema politike dhe ligjore”. Autoritetet në Kopenhagë dhe Stokholm janë trembur nga reagimi i ashpër në vendet myslimane ndaj djegieve – përfshirë sulmin ndaj ambasadës suedeze në Irak.

Zyrtarët e inteligjencës suedeze dhe daneze kanë thënë se kërcënimi për interesat suedeze brenda dhe jashtë vendit është rritur për shkak të djegieve.

Ekspertët ligjorë janë të ndarë nëse dhe si të dy vendet mund të kërkojnë të kufizojnë hapësirën për djegien e librave të shenjtë. Ministrat danezë janë të bindur se një ligj pak i përdorur për blasfeminë, i cili u shfuqizua në vitin 2017, nuk do të ringjallet, por kanë dhënë pak detaje konkrete përveçse për të cilën po punohet urgjentisht — një mesazh i ngjashëm me atë të dhënë në Stokholm.

Politikisht, megjithatë, është një mesazh i ndërlikuar për të dyja qeveritë që të kapërcejnë pasi pjesa më e madhe e debatit në Danimarkë dhe Suedi në dekadën e fundit ka qenë rreth kufizimit të imigracionit, me fokus veçanërisht te myslimanët.

“Në thelb, brenda vendit të gjitha palët e refuzojnë propozimin”, tha Friis.

Mchangama tha se çdo ndalim i pjesshëm mund të inkurajojë aktivistët e ekstremit të djathtë si Rasmus Paludan, një danez që ka djegur Kuranin në Suedi dhe Danimarkë kohët e fundit.

Vetë Paludan tha se ai tashmë po shikonte mënyra të mundshme rreth një ndalimi të mundshëm, duke vënë në dukje se qeveria ka folur vetëm për ndalimin e tij jashtë ambasadave dhe se kishte mënyra të tjera për të kritikuar Kuranin. Dy emigrantët nga Iraku pas djegies së fundit të Kuranit në Stokholm thanë se do të vazhdonin derisa “ky libër të ndalohet”.

Gjendja e vështirë me të cilën përballen Danimarka dhe Suedia u ka kujtuar shumë njerëzve polemikat rreth botimit të një duzinë karikaturash të profetit Muhamed në një gazetë daneze në vitin 2005.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.