Dieta ketogjenike: E kritikuar nga nutricionistët, e dashur nga yjet

Ndër dietat e ndryshme, dieta ketogjenike ka qenë prej vitesh në dhjetëshen e më të kontestuarave nga dietologët.

E gjitha kjo sepse është shumë e pabalancuar dhe e shoqëruar me një listë të gjatë kundërindikacionesh.

Në të njëjtën kohë, ajo është gjithashtu një nga më të kërkuarat në Google.

Ajo është ndjekur nga divat fituese të çmimeve Oscar si Halle Berry dhe Alicia Wikander dhe supermodele dhe influencuese të mëdha si Adriana Lima, Bella Hadid e Kim Kardashian.

Një përmbledhje e dietave ketogjenike (jo me kalori të ulëta), patën një përhapje të gjerë në vitet 1920 si një përgjigje jo-farmakologjike ndaj trajtimit të disa sëmundjeve që përfitojnë nga prodhimi i trupave të ketonit, në veçanti epilepsia rezistente ndaj ilaçeve.

Në formën e saj origjinale, dieta ketogjenike është veçanërisht e ulët në karbohidrate, e pasur me lipide dhe siguron një furnizim adekuat të proteinave.

Qëllimi është të imitojë efektet e agjërimit, duke e detyruar mëlçinë të sintetizojë trupat e ketonit, një zëvendësues i glukozës nga i cili truri është në gjendje të nxjerrë një sasi të konsiderueshme energjie.

Në versionin dobësues, me pak kalori, ketogjeni – i vendosur në mënyrë natyrale dhe i ndjekur nën mbikëqyrje të rreptë mjekësore dhe për periudha të shkurtra, maksimumi 10-12 javë – është krijuar për të ndihmuar njerëzit obezë ose njerëzit me çrregullime të rënda metabolike të humbin peshë më shpejt.

Kështu shpjegon profesor Michele Carruba, President i Qendrës së Studimit dhe Kërkimit të Obezitetit të Universitetit të Milanos.

Në versionin normokalorik, dietat ketogjenike janë planifikuar jo për të humbur peshë, por për të nxitur përkohësisht një ndryshim në “karburantin” e qelizave.

Përgjithësisht miratohen nga atletë profesionistë që dëshirojnë të rrisin performancën e tyre në funksion të një konkursi në sportet e qëndrueshmërisë, të tilla si maratona ose çiklizmi, ose nga ata që duan të rrisin masën muskulore duke ulur masën dhjamore.

“Disponueshmëria e reduktuar e karbohidrateve, edhe në prani të një marrjeje normale apo edhe të lartë të lipideve, duket se vepron si një stimul për aktivizimin e PGC1-alfa, një proteinë që nxit transkriptimin dhe shprehjen e gjeneve të shumta, duke përfshirë ato përgjegjëse për oksidimin e yndyrave për energji”.

“Për më tepër, duket se nxit shprehjen e irisinës, një hormon proteinik në qelizat muskulore, i cili është në gjendje të aktivizojë mekanizmin molekular, shndërrimin e qelizave të bardha dhjamore në qeliza dhjamore kafe, të cilat djegin kalori në vend që t’i ruajnë ato”.

Dietat ketogjene çojnë në një reduktim të mekanizmave të liposintezës dhe një rritje të mekanizmave lipolitikë dhe harxhimeve metabolike.

Po ashtu e detyrojnë trupin të mobilizojë rezervat e lipideve, duke nxitur një lloj “liposuksioni kimik”.

“Dietat ketogjenike janë gjithashtu hipoglikemike: për këtë arsye, gjithmonë nën mbikëqyrjen mjekësore, ato mund të adoptohen si terapi ushqimore për të mbështetur barnat për disa patologji metabolike, si diabeti i tipit 2, hipertrigliceridemia dhe sindroma metabolike”.

Këto, sipas Carruba-s, me kusht që të mos ketë sëmundje apo vuajtje të mëlçisë dhe veshkave.

Një avantazh tjetër, edhe pse kalimtar, është se ndihmon në mbajtjen e ndjenjës së urisë.

“Prodhimi i trupave të ketonit, të cilët duhet të monitorohen vazhdimisht, ka gjithashtu një efekt anorektik të përkohshëm. Megjithatë, pasi të përfundojë dieta, mund të ketë një efekt rikuperues, me një rritje të oreksit”, ka shtuar Carruba.

Një tjetër nga kritikat e shumta që i bëhen kësaj diete me pak karbohidrate është se ajo nuk edukon ushqyerjen e duhur, siç shpresojmë të bëjë çdo dietë.

“Dietat keto të ndjekura nga mjeku nuk janë në vetvete të rrezikshme, por nuk janë të përshtatshme për t’u bërë një mënyrë jetese afatgjatë për të mbajtur një peshë të shëndetshme, sepse ne jemi të programuar për ketogjenezë efikase për periudha të kufizuara, jo pafundësisht”.

Marrë nga “La Stampa”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.