Çfarë është gati të paguajë Xi Jinping për luftën e Putinit?

Pekini ka mirëpritur presidentin rus Vladimir Putin, i cili ka përshëndetur nivelin “e paprecedentë” të lidhjeve midis dy vendeve përpara vizitës së tij shtetërore.

Më shumë se dy vjet pas pushtimit të tij në Ukrainë, Kina është shfaqur si një aleat jetik.

Ka refuzuar të dënojë luftën dhe vazhdon të tregtojë me një Rusi të sanksionuar rëndë, për zemërimin e SHBA-ve dhe Bashkimit Evropian.

Megjithatë, duket se Putin dëshiron më shumë. Por a është Kina e gatshme të paguajë çmimin?

Një akt balancues

Ndoshta nuk është për t’u habitur që udhëheqësi rus ka zgjedhur Kinën si udhëtimin e tij të parë jashtë vendit që kur u betua për një mandat të pestë presidencial javën e kaluar.

Vizita shtetërore dy-ditore vjen pasi marrëdhënia e tyre arriti “nivelin më të lartë ndonjëherë”, ka thënë ai për mediat shtetërore kineze.

Ai ka folur edhe për interesin e tij për artet marciale dhe filozofinë kineze dhe ka thënë se disa nga anëtarët e familjes së tij po mësojnë gjuhën Mandarin.

“Përballë një situate të vështirë ndërkombëtare, marrëdhëniet tona janë ende duke u forcuar”, ka thënë ai.

Por teksa Putin mburret për miqësinë e tyre, Xi mund të ketë arsye për t’u shqetësuar.

SHBA sapo ka njoftuar një sërë sanksionesh të reja kundër bankave dhe kompanive me bazë në Pekin dhe Hong Kong që punojnë me Moskën, që dyshohet se kanë ndihmuar në shmangien e kufizimeve ekzistuese.

Sepse, ndërsa Kina nuk po i shet armë Rusisë, Washingtoni dhe Brukseli besojnë se ajo po eksporton teknologji dhe komponentë thelbësorë për luftën.

Gjatë udhëtimit të tij të fundit në Pekin, Sekretari Amerikan i Shtetit Antony Blinken i ka thënë BBC-së se Kina “po ndihmonte në nxitjen e kërcënimit më të madh” për sigurinë evropiane që nga Lufta e Ftohtë.

Për ta kjo është kthyer në vijë të kuqe.

Por Kina këmbëngul se qëndrimi i saj ndaj Ukrainës është neutral – dhe eksportet, të cilat kanë përdorime komerciale jashtë luftës, nuk po thyejnë rregullat.

Megjithatë, akuzat pasuan Xi në udhëtimin e tij në Francë javën e kaluar, duke shpërqendruar nga ajo që supozohej të ishte një ofendim sharmi.

Skeptikët kinezë sakaq po bëhen gjithashtu më të zhurmshëm, duke i kërkuar Xi të ushtrojë më shumë presion ndaj homologut të tij rus, ndërsa BE-ja mendon vetë për tarifat.

Dhe fakti është se ekonomia e ngadaltë e Kinës nuk mund ta përballojë këtë presion nga partnerët tregtarë. Kërkesa e dobët në vend do të thotë se ajo ka nevojë për ato tregje jashtë vendit.

E gjithë kjo e lë Xi në një situatë të vështirë.

Gjetja e kufijve

Ditë përpara se Rusia të pushtonte Ukrainën, të dy udhëheqësit njoftuan një partneritet “pa kufij” për të thelluar bashkëpunimin. Kjo kishte kuptim për shokët e armëve në luftën e tyre ideologjike kundër Perëndimit.

Pekini ende e sheh Moskën si çelësin për riformësimin e rendit botëror të udhëhequr nga SHBA. Tregtia mes tyre po lulëzon. Energjia e lirë ruse, duke përfshirë dërgesat e qëndrueshme të gazit nëpërmjet tubacionit Power of Siberia, kanë qenë një përfitim për Kinën.

Megjithatë, ndërsa lufta është zvarritur, aleanca nuk është dukur aq “e pakufishme”.

Pekini po minimizon natyrën e pakufishme të partneritetit të tij strategjik me Moskën, sipas Zhao Tong, një bashkëpunëtor i lartë në Carnegie Endowment.

“Teksa Kina mbështet qëllimin e minimit të ndikimit perëndimor, ajo nuk pajtohet me disa nga taktikat e Rusisë, duke përfshirë kërcënimin e përdorimit të armëve bërthamore. Kina është plotësisht e vetëdijshme për kostot e reputacionit të paraqitjes se ofron mbështetje të pakushtëzuar për Rusinë dhe po përmirëson vazhdimisht strategjitë për të rritur legjitimitetin e saj të perceptuar në skenën globale”.

Në vizitën e tij të fundit në Evropë, Xi ka thënë se vendi nuk është “as krijues i krizës, as palë në të apo pjesëmarrës”. Kjo është gjithashtu ajo që Kina vazhdon t’u thotë qytetarëve të saj.

Por neutraliteti i shpallur nuk do të thotë se simpatia për Ukrainën është lehtësisht e dukshme në mediat shumë të censuruara të Kinës.

Media shtetërore kineze ende e justifikon pushtimin e Rusisë, duke e quajtur atë si hakmarrje të shpejtë nga Moska kundër zgjerimit të NATO-s të mbështetur nga SHBA.

Xi, rojtari i paqes

Ka zëra të tjerë që vijnë nga Pekini që sugjerojnë se mund të shfaqen çarje në atë se sa shumë nga publiku kinez, të paktën, janë të përgatitur për të mbështetur këtë marrëdhënie të pakufishme.

Feng Yujun, drejtor në Qendrën për Studime Ruse dhe Azisë Qendrore në Universitetin Fudan, ka shkruar kohët e fundit se Rusia ishte e sigurt që do të humbiste në Ukrainë.

Është një mendim i guximshëm në Kinë.

Por më pas, Xi ka sugjeruar gjithashtu se ai mund të jetë një paqeruajtës.

Marsin e kaluar, vetëm disa ditë pas vizitës së tij shtetërore në Moskë, ai telefonoi presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky dhe theksoi se Kina “ka qëndruar gjithmonë në anën e paqes”.

Kina ka publikuar gjithashtu një plan paqeje prej 12 pikash, i cili argumenton kundër përdorimit të armëve bërthamore.

Megjithatë, teksa Putin dhe Xi takohen, asnjëri nuk do të sinjalizojë ndonjë ndryshim të rëndësishëm në politikë.

Por me Perëndimin duke u bërë më i padurueshëm me aleancën e tyre dhe shpresat e Xi për të luajtur paqeruajtës deri më tani të pasuksesshme, ai do të llogarisë rrezikun e vazhdimit të qëndrimit “sup më sup”.

Marrë nga “BBC”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.